Podział ciał czynnych

1)Glikozydy :

  A: flawonoidy – zw. o działaniu : rozkurczowym, moczopędnym , antyseptycznym.

   B : aurochinowy– działanie przeczyszczające i odkażające.

  C : kardenolidy- silne trucizny w małych ilościach wzmacniają serce.

  D: fenolowe- np.: salicyna (środek napotny) , arbutyna (liście borówek) działają dezynfekująco na drogi moczowe .

E: saponiny- działają wykrztuśnie(silnie się pienią )

F: goryczowe- stymulują wydzielanie śliny, soków żołądkowych.

2)Alkaloidy- zw. o charakterze zasadowym wyst. Jako ciała stałe w postaci kryształów trwalsze od 1) . W większości bardzo toksyczne. 

A: tropanowe-rośliny z rodziny psiankowate. Działanie przeciwskurczowe. Hamują wydzielanie śliny i soków żołądkowych

B: opium-morfina,kodeina.

C: sporyszowe- pobudzają do skurczu mięśni gładkich.

3) Garbniki

A: antyseptyczne

B: tonizujące

C: hamujące krwotoki

4) Olejki eteryczne

5) Śluzy- Zw. koloidowe. Działanie kojąco-powlekajace.

6) Pektyny-dają w wodzie roztwory koloidowe.

7) Fitocydy- najbardziej lotne frakcje olejków eter

Podział leków pochodzenia naturalnego.

1)         Galenowe otrzymuje się drogą naturalną

2)         Neogalenowe otrzymuje się za pomocąbardziej złożonej technologii

Terminy

Gemma – pączki

Turio – szczyt pędu

Flos – kwiat

Folium – liść

Fructus – owoc

Fuber – bulwa

Bacca – jagoda

Jnflorescentia – kwiatostan

Pentalae – płatki

Herba - ziele 

Cortex – kora

Rhizma – kłącze

Radix – korzeń

Spora – zarodniki

Seniex – nasiona

Cartex Salicis (kora wierzby)

Zawiera garbniki, działanie uśnieżające ból (przy reumatyzmie)

Cortex Rhamni- Frangulae  (kora  kruszyny) zawiera autrochiny , nieżyty żołądka, schorzenia przewodu pokarmowego i wątroby.

Kora trująca przed przetworzeniem. Zawiera garbniki.

Cartex Quercus ( kora dębu)

Zawiera garbniki. Działanie antyseptyczne, ściągające przeciwkrwotoczne; przemywanie ran, owrzodzeń, oparzeń. Pozyskuje się wczesną wiosną.

Spora Lycopodii- zarodniki widłaka .W przemyśle pirotechnicznym, lotniczym. Zasypki .Zbiera się latem.

Fructus juniperi (jagoda jałowca)

Olejki eteryczne, gorzkniki , woski,

tłuszcze, żywice, flawonoidy.

Działanie wykrztuśne,moczopędne,

żółciopędne .Schorzenia żołądka wątroby. zbiera się po pierwszych przymrozkach jesienią.

Folium\Radix Belodonnae (pokrzywa jadalna) dz. silne przeciwskurczowe przeciwpotne; kolka jelitowa okulistyka. Uprawia

Rhizoma filicis (kłącze narecznicy)

Zawiera filicynę. Leczenie chorób pasożytniczych (poraża mięśnie gładkie jelit ) .B. silnie toksyczna.

Wykopuje się jesienią , nie myje , tylko suszy.

Herba convallariae – ziele konwalii.

Konwalatoksyna. Silna trucizna. W odpowiedniej dawce działa wzmac- niająco na serce. Pozyskuje się wiosną w 1 fazie kwitnienia.

Folium uvae-ursi – liście mącznicy lekarskiej . Glikozydy fenolowe (arbutyna). Działa moczopędnie, odkażająco, przeciwbiegunkowo.

Zbiera się jesienią lub latem przez zacinanie niezdrewniałych pędów.

Folium/Fructus vitis-idaeae

Arbutyna, garbniki, flawonoidy.

W owocach wit. C ,cukry. Moczopędne , dorażny lek na oparzenia.

Folium/Fructus myrtilli

Arbutyna, garbniki, kw. org.

W owocach wit C i D , cukry, pektyny. Moczopędne, ściągające, zapierające.

Herba fragariae – flawonoidy, garbniki, witaminy.Dz. regulujące przemiane materii. Płukanie jamy ustnej przy zapaleniach.

Radix primulae – glikozydy fenolowe i saponiny. Dz. wykrztuśne.(zapalenie płuc, stany grypowe). Uprawiane.

Rhizma valerianae -kozłek lekarski

Zw. mineralne, olejki eteryczne, kw. salicylowy, garbniki. Leczenie zaburzeń systemu nerwowego, nadciśnienie.

Geuma/Turio pini – olejki eteryczne (inhalacje, nacieranie, obszarów górnych dróg oddechowych )

Fructus aesculi (owoc kasztana)

Eskulina, rutyna. Schorzenia nacz. krwionośnych , np.: żylaki, obniżenie krzepliwości krwi.

Flores tiliae – flawonoidy, saponiny, śluzy,garbniki, olejki eteryczne. Dz. immunostymulujące.

Grzyby 

Wielkoowocnikowe ok. 4 tys.

Gat. trujące 200

Gat. jadalne ok. 1400.

Grzyby niejadalne ok. 2400

30 notowanych w Polsce trujące.

Kilka śmiertelnie.

Skład :

Woda 90%

Tłuszcze 2-7% s.m

Zw. azotowe > 30% s.m.

b.dużo enzymów

wit. Z gr B

pierwiastki K,P,S,Mg.

Własności smakowe

Odżywcze małe

Ciężkostrawne 

Zatrucia cytotropowe –

Śmiertelnie trujące , zmiany nieodwracalne w narz. wew. (serce, śledziona). Długi okres utajenia.

Muchomor sromotnikowy

Muchomor wiosenny

M. jadowity

Piestrzenica kasztanowata

Zasłoniak rudy

Zatrucia neurotropowe

- powoduje zaburzenia psychoneurotyczne.

Strzępiak ceglasty

Muchomor czerwony

Muchomor plamisty

Krowiak podwinięty

Czerniak pospolity

Grzyby miejscowo trujące

-           Wpływają na podrażnienie błony śluzowej żołądka.

Gąska tygrysowata

Gąska rózgowata

Wieruszka zatokowata

Opieńka miodowa

Gołąbek wymiotny

Mleczaj wełniatka

Lisówka pomarańczowa

Tęgoskór pospolity

Goryczak żółciowy

Grzyby jadalne

Borowik szlachetny +

Pieprznik jadalny+

Ucho bzowe+

Koźlarz babka+ czerwony

Maślak zwycz., żółty+

Podgrzybek złotawy, zajączek+

Piaskowce

Pieprznik trąbkowy, żółtawy

Lejkowie dęty

Borowik ceglastopory

Gąsówka naga

Czubajka kania+

Dwupierścieniak cesarski+

Mleczaj rydz+

Gąska zielona, szara

Kolczak obłączasty

Opieńka miodowa+

Pieczarki+

Twardziak przydłożony

Płachetka

Boczniak ostrygowaty

Twardziak jadalny

Grzyby chronione

2 rodziny: Smardzowate

               Sromotnikowate

Szmaciak gałęzisty

Soplówka

Modrzewiak

Żagiew okółkowa

Flagowiec olbrzymi

Szyszkowiec szyszkowaty

Żaglica listkowata

Podgrzybek pasożytniczy

Tęgoskór

Purchawka olbrzymia

Grzyby uprawiane

Zimówka aksamitna

Boczniak ostrygowaty

Łuszczak ziemny

Pierścieniak jadalny

Pieczarka dwuzarodnikowa

Twardziak jadalny

rośliny na drogi moczowe
owoc jałowca ; liście mącznicy lekarskiej; korzeń kopytnika pospolitego; borówka brusznica i czernica;

rośliny na żołądek „
kora kruszyny ; owoc jałowca na marskość wątroby; kłącze narecznicy na tasiemca; na serce pokrzyk wilcza jagoda liść i korzeń ; konwalia ziele;

salicyna- wierzba- na goraczke
abrutyna – borówki – na mocz
juniperyna – jałowiec – na mocz