Almanach astronomiczny 2014.pdf

(6392 KB) Pobierz
Tomasz Ściężor
Almanach Astronomiczny
na rok 2014
Klub Astronomiczny „Regulus”
Kraków 2013
1
Skład komputerowy almanachu wykonał autor publikacji
Tomasz Ściężor
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być reproduko-
wana w żadnej formie ani żadną metodą bez pisemnej zgody wydawcy
Copyright © 2013 by Tomasz Ściężor
2
Spis Treści
Wstęp..........................................................................................................................5
Słońce i Księżyc:
Opis tabel – efemerydy Słońca....................................................................................6
Opis tabel – efemerydy Księżyca ................................................................................7
Opis tabel – współrzędne prostokątne równikowe Słońca...........................................8
Przykłady obliczania momentów wschodu, kulminacji i zachodu.................................9
Wykresy poprawek ∆T i ∆A .......................................................................................11
Efemerydy Słońca i Księżyca ....................................................................................12
Prostokątne współrzędne równikowe Słońca.............................................................36
Planety:
Opis tabel – efemerydy planet ...................................................................................40
Efemerydy planet
Merkury ................................................................................................41
Wenus ..................................................................................................43
Mars .....................................................................................................44
Jowisz...................................................................................................45
Saturn...................................................................................................46
Uran......................................................................................................47
Neptun..................................................................................................48
Widoczność Merkurego i Wenus nad horyzontem w 2014 roku ...........49
Mapki tras Marsa, Jowisza i Saturna na tle gwiazd w 2014 roku..........50
Mapki tras Urana i Neptuna na tle gwiazd w 2014 roku.......................51
Konfiguracje planet....................................................................................................52
Opis tabel do obserwacji fizycznych ..........................................................................53
efemerydy do obserwacji fizycznych:
Słońca .............................................................................55
Księżyca ..........................................................................59
Marsa ..............................................................................63
Jowisza............................................................................67
Planety karłowate:
Opis tabel – efemerydy planet karłowatych ...............................................................71
Efemerydy planet karłowatych
Ceres....................................................................................................72
Pluton ...................................................................................................73
Haumea................................................................................................74
Makemake............................................................................................75
Eris .......................................................................................................76
Mapki tras planet karłowatych na tle gwiazd w 2014 roku ....................77
3
Małe ciała Układu Słonecznego: planetoidy i komety:
Planetoidy..................................................................................................................82
Mapki tras planetoid na tle gwiazd w 2014 roku ...................................94
Komety ....................................................................................................................103
Spis komet przechodzących przez peryhelium w 2014 roku ..............104
Efemerydy jasnych komet w 2014 r....................................................105
Mapki tras jasnych komet na tle gwiazd w 2014 roku.........................106
Meteory...................................................................................................................108
Zaćmienia:
Zaćmienia Słońca i Księżyca ...................................................................................113
Księżyce planet i wybranych planet karłowatych:
Opis tabel – księżyce Jowisza .................................................................................117
diagramy ruchu księżyców Jowisza .........................................118
zjawiska w układzie księżyców Jowisza...................................130
Opis tabel – księżyce Saturna .................................................................................135
diagramy ruchu księżyców Saturna .........................................136
Układ Marsa ............................................................................................................148
Układ Urana.............................................................................................................150
Układ Neptuna.........................................................................................................153
Układ Plutona ..........................................................................................................154
Gwiazdy zmienne:
Opis tabel – gwiazdy zmienne.................................................................................155
Przykłady stosowania tabel gwiazd zmiennych .......................................................157
efemerydy:
gwiazd zmiennych zaćmieniowych ..........................................158
gwiazd zmiennych typu RR Lyr................................................162
cefeid .......................................................................................167
gwiazd zmiennych długookresowych .......................................171
Zjawiska zakryciowe:
Opis tabel – zakrycia gwiazd przez Księżyc ............................................................173
efemerydy zakryć gwiazd przez Księżyc..................................174
Opis tabel – zakrycia gwiazd przez planetoidy ........................................................182
mapki okolic gwiazd zakrywanych przez planetoidy ...........................184
Tabele pomocnicze:
Wybrane gwiazdy podwójne do testu rozdzielczości ...............................................191
Duże ciała Układu Słonecznego – planety i planety karłowate – tabela ..................194
Księżyce planet i planet karłowatych Układu Słonecznego – tabela........................195
4
Wstęp
„Almanach Astronomiczny na rok 2014” jest kontynuacją wydawanych przez Polskie
Towarzystwo Miłośników Astronomii w latach 1992-2007 „Kalendarzy Astronomicznych” oraz
wydawanych w latach 2008-2013 przez Klub Astronomiczny Regulus elektronicznych wersji
„Almanachów Astronomicznych”.
W roku 2014 będziemy mogli obserwować m.in. dwa zaćmienia Słońca (jedno obrączkowe i
jedno częściowe) – niewidoczne w Polce, dwa zaćmienia Księżyca (obydwa całkowite) –
również niewidoczne w Polsce, oraz dwie komety widoczne gołym okiem.
Opis wymienionych zjawisk (i nie tylko) można odnaleźć w niniejszym Kalendarzu.
W „Almanachu…” uwzględniono podział ciał Układu Słonecznego, wprowadzony na
Zgromadzeniu Ogólnym Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU) w Pradze 24 sierpnia
2006 r., podając efemerydy i mapki tras planet karłowatych. Uaktualniono również m.in.
tabele „Meteory”, „Gwiazdy zmienne zaćmieniowe”, „Gwiazdy zmienne długookresowe”,
„Gwiazdy podwójne do testu rozdzielczości” oraz „Księżyce planet Układu Słonecznego”.
Do obliczenia momentów zakryć gwiazd przez Księżyc wykorzystano program „Win Occult
v.4.0.9.10”.
W porównaniu do poprzednich wydań zwiększono liczbę kolorowych map i ilustracji – mam
nadzieję, że pomoże to w użytkowaniu „Almanachu…”. Dzięki temu możliwa była całkowita
zmiana prezentacji tras planetoid. Obcenie jest to szereg map, uszeregowanych wzdłuż
ekliptyki, gdzie na każdej z nich widoczne są wszystki widoczne w ciągu roku planetoidy.
Pozwoli to na lepsze planowanie obserwacji, w szczególności wzajemnych zbliżeń tych
obiektów.
Do wielu obliczeń oraz mapek w niniejszym Kalendarzy użyto programu „Guide v.9.0” firmy
Project Pluto. Wykorzystano także materiały NASA.
Wszystkie momenty w „Kalendarzu…” podano w czasie Greenwich (UT). Czas Uniwersalny
(UT) jest średnim czasem słonecznym na południku zerowym (Greenwich). W związku z
niejednorodnością upływu czasu UT związaną nierównomiernością obrotu Ziemi w 1960 roku
wprowadzono tzw. Czas Efemeryd (ET), czyli czas jednostajnie płynący. Różnica między ET
i UT w danym roku jest określana na podstawie obserwacji dopiero po jego upływie, można
ją jednak z określoną dokładnością przewidzieć.
W niniejszym „Almanachu…” wszystkie momenty podawane są w czasie UT („czas
zegarowy”), przy założeniu, że w 2014 roku różnica ET-UT wyniesie 67 S .
Uwaga:
Do pełnego wykorzystania „Almanachu…” wskazane jest posiadanie atlasu nieba.
Tomasz Ściężor
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin