asysta_artykul_2014_01_40864.pdf

Praca z pacjentem

dypl. asyst. stom. Sabina Matwij

Ki ȓ eta ľ

– sposób na choroby przyzębia

Zapalenie przyzębia, często nazywane też paradontozą, jest podstępną

chorobą, która, nieleczona, może powodować poważne skutki

zarówno miejscowe, jak i ogólne.

Pacjenci zgłaszający się do gabinetów dentystycznych

często nie zdają sobie sprawy, że przykre dolegliwości,

z którymi się borykają, są właśnie konsekwencją tej choroby.

Podczas pierwszej wizyty konsultacyjnej często skarżą się

na dyskomfort spowodowany krwawieniem i obrzękiem

dziąseł, bólem oraz rozchwianiem i wędrówką zębów.

dziąseł jest bowiem stanem odwracalnym i nie obejmuje

tkanek, które leżą głęboko pod dziąsłem. Towarzyszą

mu zaczerwienienie i krwawienie podczas szczotkowania

zębów lub w trakcie badania polegającego na sondowaniu

kieszonek/szczelin dziąsłowych.

Zapalenie przyzębia jest natomiast chorobą, która

atakuje też głębiej położone tkanki, i obejmuje kość,

która ulega zanikowi. Zaczynają się tworzyć patologiczne

kieszonki przyzębne (powyżej 3 mm), w których gromadzą

się bakterie i resztki pokarmowe, co podtrzymuje stan

zapalny. Z upływem czasu zęby mogą zacząć się chwiać,

co w ostateczności może prowadzić do ich utraty. Zapalenie

przyzębia jest chorobą, która może przebiegać w dwojaki

sposób. Pierwsza postać – przewlekła – obejmuje

poszczególne powierzchnie zębów z mniejszym nasileniem

i jest najczęściej spotykana. Natomiast druga – agresywne

zapalenie – obejmuje w pierwszej kolejności zęby trzonowe

oraz siekacze i dotyczy młodych, ogólnie zdrowych

pacjentów. W tym przypadku przebieg choroby jest bardzo

szybki i nieadekwatny do zachowań higienizacyjnych, które

z reguły są dobre.

Przyczyny chorób przyzębia

Szybki rozwój medycyny w zakresie stomatologii pozwala

na opracowanie skutecznych metod rozpoznawania

i leczenia chorób przyzębia. Uznaje się, że przyczynami

zapaleń przyzębia są głównie: zła higiena jamy ustnej

(płytka bakteryjna), nieodpowiednie wypełnienia zębów

(nawisy), nieszczelne (niedopasowane) korony i mosty oraz

choroby ogólne powodujące spadek odporności organizmu.

Istotną kwestią są również predyspozycje genetycznie

uwarunkowane.

Rozpoznanie

Nieprzyjemne dolegliwości powodowane przez

zapalenie przyzębia powinny być dla pacjenta sygnałem,

że konieczna jest jak najszybsza wizyta u lekarza

stomatologa – najlepiej specjalisty periodontologa.

Lekarz zleci wykonanie zdjęcia pantomograﬁ cznego,

będącego zdjęciem przeglądowym wszystkich zębów

i kości żuchwy i szczęki. Następnie stomatolog oceni,

czy pacjent cierpi z powodu zapalenia samych dziąseł,

czy proces chorobotwórczy dotyczy też kości wyrostka

zębodołowego – co stanowi ważną różnicę, jeśli chodzi

o rokowanie i postępowanie terapeutyczne. Zapalenie

Leczenie

Leczenie zapalenia przyzębia może rozpocząć się

antybiotykoterapią, jeśli są ku temu wskazania. Następnie

lekarz ustala kolejne etapy leczenia. W pierwszym

etapie zleca się dokładne usunięcie zmineralizowanej

płytki bakteryjnej, czyli kamienia naddziąsłowego, przez

wykwaliﬁ kowaną higienistkę stomatologiczną. Zabieg może

być wykonywany przy pomocy narzędzi ręcznych: sierpami

ASYSTA DENTYSTYCZNA

Praca z pacjentem

Ryc. 1. Usuwanie kamienia przy pomocy końcówki uniwersalnej

do skalera

Ryc. 2. Zabieg SRP wykonywany przez lek. dent. Agatę Chotkowską-

Sekundę w Specjalistycznej Przychodni Stomatologicznej

„Periocentrum”

Ryc. 3. Pomiar kieszonek przyzębnych przy pomocy sondy periodontologicznej

McCalla, skalerami typu Hoe oraz skalerami dźwiękowymi

i ultradźwiękowymi. Po dokładnym usunięciu płytki

bakteryjnej higienistka stomatologiczna przeprowadza

instruktaż higieny jamy ustnej oraz dobiera odpowiednie

przybory do pielęgnacji zębów.

Drugi etap leczenia to zabieg kiretażu. Przeprowadza

go lekarz przy zastosowaniu znieczulenia miejscowego.

Najczęściej w trakcie pierwszej wizyty opracowywany

jest jeden kwadrant lub dwa kwadranty uzębienia,

w zależności od decyzji pacjenta. Podczas zabiegu

za pomocą ręcznych narzędzi nazywanych kiretami usuwa

się kamień poddziąsłowy oraz ziarninę. Istnieje kilka

rodzajów kiret do powierzchni zębów. Wyróżniamy kirety

uniwersalne (Columbia) oraz specjalne (Graceya). Służą

one do oczyszczenia i wygładzenia powierzchni korzenia.

W trakcie wizyty znoszone są też nawisy (nieprawidłowo

wykonane wypełnienia), które sprzyjają zaleganiu płytki

bakteryjnej.

Po przeprowadzonym zabiegu lekarz wykonuje irygację

kieszeni przyzębnych roztworem antyseptyku (np.

chlorheksydyną lub powidonem). Następnie wykonuje

się pomiary kieszonek dziąsłowych. Ich wyniki zostaną

porównane z tymi, które uzyska się podczas wizyty

kontrolnej (za 8-10 tygodni) po przeprowadzonym

kiretażu. Zaleca się, aby pacjenci przez okres do trzech

tygodni po przeprowadzonym zabiegu stosowali płyn

antybakteryjny do płukania jamy ustnej.

Powodzenie trzeciego, ostatniego etapu leczenia jest już

w rękach pacjenta. To właśnie on powinien współpracować

z personelem stomatologicznym i stosować się do jego

1/2014

Praca z pacjentem

Ryc. 4. Kirety

Numer kirety

Przeznaczenie

Kireta 1/2

do zębów przednich

Kireta 3/4

do zębów przednich

Kireta 5/6

do zębów przednich szczęki i żuchwy oraz zębów przedtrzonowych

do zębów trzonowych i przedtrzonowych, powierzchni policzkowych

i językowych

Kireta 7/8

do powierzchni policzkowych i językowych oraz trudno dostępnych

miejsc przedtrzonowców i trzonowców

Kireta 9/10

Kireta 11/12

do powierzchni mezjalnych trzonowców i przedtrzonowców

Kireta 13/14 do powierzchni dystalnych trzonowców i przedtrzonowców

Tab. 1. Kirety Graceya – oznaczone numerami, które odpowiadają powierzchniom zębów. Źródło: W. Ketterl (red.), tłum. S. Potoczka (red.):

Parodontologia. Stomatologia praktyczna 4. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 1995, s. 152-153

zaleceń. Regularne i dokładne oczyszczanie zębów z płytki

bakteryjnej zgodnie ze wskazówkami udzielonymi podczas

wcześniejszych wizyt należy wyłącznie do pacjenta

i stanowi ważną składową pomyślnego przeprowadzenia

leczenia. W razie jakichkolwiek problemów higienistka

stomatologiczna zawsze ponownie poinstruuje pacjenta,

jak prawidłowo przeprowadzać higienę jamy ustnej.

Nieleczone zapalenie przyzębia powoduje przykre

dolegliwości, które w ostateczności mogą prowadzić

do utraty zębów. Dlatego ważne jest, aby w porę

przeprowadzić zabieg kiretażu, który, połączony

z prawidłową higieną i regularnymi wizytami kontrolnymi,

pozwoli powstrzymać dalszy postęp paradontozy i poprawi

komfort życia pacjenta dotkniętego tym przewlekłym

schorzeniem.

Sabina Matwij – ukończyła Medyczną Szkołę Policealną

w Rzeszowie. Od 2012 roku jest związana ze Specjalistyczną

Przychodnią Stomatologiczną Periocentrum w Rzeszowie. Swoją

wiedzę teoretyczną i praktyczną zgłębia na licznych kursach

i szkoleniach związanych z proﬁ laktyką oraz higienizacją pacjenta.

ASYSTA DENTYSTYCZNA

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: