wenta.doc

Grupa A:
1. Bastarda- pismo będące syntezą północnoeuropejskiej tekstury i pism minuskulnych używanych w krajach Europy południowej. Bastarda powstała, gdy w XIV i XV stuleciu pojawiła się tendencja do łagodzenia i zaokrąglania ostrych kątów tekstury

2. Minuta w dyplomatyce- forma dokumentu poprzedzająca wygotowanie czystopisu
3. Efeimity-
-rosyjska miara pojemności - 1 garniec (miara podstawowa) = 3,2798 l
1 wiorsta = 500 sążni = 1066,8 m
1 stakan = 100-150 ml

-minuskuła karolińska – („karolina”) - rodzaj bardzo wyraźnego średniowiecznego pisma wypracowany w IX wieku przez kancelarię cesarską Karola Wielkiego we współpracy ze słynną akwizgrańską szkołą pałacową.
-regest dokumentu - zawierał najważniejszą jego treść, celem zachowania śladu ,iż taki dokument opuścił kancelarię.
-kim był wulfila- jako pierwszy przetłumaczył prawie całą Biblię (oprócz Ksiąg Królewskich), duchowny pochodzenia grecko-germańskiego, misjonarz i apostoł Gotów działający w IV wieku.
-dukt-charakterystyczny dla każdego kroju pisma układ kresek tworzących znaki pisma, które w wierszu tekstu (w ciągu) układają się w powtarzalną strukturę
-pergamin- Tego surowca używano już w II w. p.n.e. w Egipcie (Księga Umarłych z Kairu). Już w IV w. rywalizował z papirusem i stał się głównym materiałem piśmienniczym. W VII w. dotarł do kancelarii frankońskich. Rozpowszechnił się w VIII w., a do kancelarii papieskich dotarł w X w. Jako surowca do produkcji pergaminu najczęściej stosowano skóry baranie, cielęce i kozie
-złoty polski- rachunkowa jednostka pieniężna równa 30 groszom, w czasach nowożytnych wybijana jako moneta. Powstała przed połową XV wieku dla oznaczenia 30 groszy (540 denarów), stanowiących ekwiwalent w srebrze dla złotego dukata, nazywanego czerwonym złotym.

Po raz pierwszy realnie wybity za panowania Zygmunta II Augusta

-autor ,,chronologii polskiej"- Bronisław Włodarski
-klejnot w herbie - ozdoba hełmu, składająca się z godła herbowego, zwieńczenie hełmu łączące się z nim za pośrednictwem korony rangowej lub przepaski, z której rozwijały się labry.
-zawołanie- Zawołania osobowe - stanowiące najliczniejszą grupę wśród polskich proklam, wywodzące się od nazwy pojedynczego człowieka, przyjęte następnie przez cały ród, dzielące się z kolei na:

   1. odimienne - będące w istocie imieniem, najprawdopodobniej seniora rodu, czy jego najwybitniejszego ówcześnie przedstawiciela, np. Grzymała;

   2. przezwiskowe - czyli wywodzące się de facto od pierwotnej formy nazwiska, czy to jednostki czy też całego rodu. Przezwisko, zgodnie ze zwyczajem, urabiano najczęściej od cech fizycznych bądź też charakterologicznych, np. Junosza;

        3. etniczne - wskazujące na pochodzenie rodu, przy czym wskazanie to odnosić się może do dużej jednostki etnicznej, lub również „małej ojczyzny”, czyli terenu „gniazda” rodu: np. Prus, Sas.
-mapa kwatermistrzowska wojska polskiego Królestwo Polskie potocznie Królestwo Kongresowe, Kongresówka – kadłubowe państwo polskie istniejące w latach 1815-1832, a później do 1918 r. jako część składowa Imperium Rosyjskiego. Zostało utworzone decyzją kongresu wiedeńskiego. 
-krajobraz kulturalny -fizyczne, obserwowalne wzrokowo wyrażenie kultury ludzkiej na powierzchni Ziemi, łączący elementy środowiska przyrodniczego i kulturowego. Krajobraz kulturowy jest wynikiem przekształcania krajobrazu naturalnego przez grupę lub kilka grup kulturowych i nakładania elementów kulturowych różnego wieku. Krajobraz kulturowy to przestrzeń przyrodnicza, która znajduje się w sferze oddziaływań człowieka przyjmuje formę kulturową, wyrażoną w postaci krajobrazu kulturowego.
-genealogia- stosunki międzyludzkie oparte na powinowactwie i pokrewieństwie
-kto po raz I ustanowił pojęcie NPH- Walenty Skorochód Majewski (1814 r.); definicja: Władysław Semkowicz (1933 r.)
-styl zwiastowania Początek roku: styl Zwiastowania – od 25 marca (Florencja i Piza)
-nauka zajmująca się sztandarami- Weksylologia
-do kiedy runy - ~XI/XII wiek
-rota
-epigrafika- nauka pomocnicza historii, zajmująca się badaniem napisów, wykonanych na materiale twardym (kamieniu, metalu, drewnie, itp.).
-z jakiego języka pochodzą litert alfa beta ..  alfabetu greckiego
-sigilum autenticum pieczęć autentyczna, której używać mógł tylko monarcha, papież, biskupi I kapituły katedralne. Potwierdzała moc prawną dokumentu.
-łan frankoński dawna jednostka podziału pól wspólnoty w średniowiecznej Europie, 25 ha
-ile klas ma virtuti militari  5
-jak nazwywa się I formuła dokumentu - protokół
- jaką wartość miał polski złoty w 1924  14 groszy
- beith-luis-nin (?) rodzaj alfabetu
jak oznacza się date śmierci krzyżyk

grupa C

 uncjała, typ pisma kodeksowego występujący w okresie od IV do X wieku.

Wywodzi się ona z kapitały i charakteryzuje się zanikaniem kantów i tendencją do zaokrąglania liter, dającym się wpisać między dwie linie 

Lachman– twórca nowożytnego edytorstwa. Ustalił dwa etapy pracy: recensio i emendatio

herbik, -  Herb mieszczański, często nazywany tak przez polską szlachtę

kto order Orła Białego. - Kapituła Orderu Orła Białego

jaka moneta przed reformą złotową - Marka polska

chronologia- nauka o mierzeniu czasu(chronos-czas, logos-słowo,nauka)

archiwistyka dziedzina wiedzy obejmująca organizację archiwów, metody gromadzenia w nich danych, konserwację zbiorów itp.

toponomastyka, to dział onomastyki, której przedmiotem są geograficzne nazwy miejsc toponimy

gdzie ogma używano,

zespół archiwalny - całość dokumentacji, uznanej według odrębnych zasad za wieczystą zgromadzona przez jednego, ustrojowo odrębnego twórcę - samodzielny urząd lub osobę fizyczną, w tym zarówno dokumenty wytworzone przez twórcę zespołu, jak i przez niego otrzymane zgodnie z kompetencjami w toku wykonywania czynności.

sfragistyka-  Nauka ta bada pieczęć jako źródło historyczne a zarazem jest jednym z licznych narzędzi krytyki historycznej.

pismo szczepowe, używano w państwach, które powstały na gruzach cesarstwo rzymskiego

testacja - lista świadków lub ich podpisy w dokumencie.

jakiego państwa moneta w Wolnym Mieście Krakowie,

indagendy, księga wpisów, - indaganda,  czyli lustracja (inaczej inwentaryzacja) majątku, przeprowadzona przez władze pruskie na ziemiach polskich po I rozbiorze.

kapitała,  najstarsza forma majusku...