Stosowanie Prawa
1.Pojęcie i typy
o stosowanie prawa - władcza działalność organów państwa polegająca na wydawaniu decyzji indywidualno - konkretnych na podstawie norm prawnych
o 4 podstawowe typy stosowania prawa :
o typ sądowy :
§ organ stosujący prawo jest niezawisły(sąd podlega tylko ustawie ,nie podlega żadnym dyrektywom organów administracyjnych ,organizacji politycznych ect.) i bezstronny (sędzia jest niezależny od stron i neutralny)
§ gdy obywatel doznał szkody w każdym przypadku ma prawo do dochodzenia swych roszczeń przed sądem
o typ administracyjny :
§ organ rozstrzygający sprawę jest związany dyrektywami i poleceniami swojego zwierzchnika, co do tego ,jaką wydać decyzję
§ obowiązuje zasada legalizmu (związania przepisami prawa) i nie może być mowy o podporządkowaniu organu administracyjnego dyrektywom politycznym
o quasi - sądowy :
§ na przykład postępowania przed różnego rodzaju sądami i komisjami dyscyplinarnymi w korporacjach zawodowych
o quasi administracyjny :
§ niektóre zadania z zakresu aministracji publicznej są wykonywane przez agendy publiczne i instytucje pozapaństwowe (banki , przedsiębiorstwa) ,które mają prawo podejmować władcze decyzje w sprawach do których są upoważnine
2.Etapy stosowania prawa
o wybór normy prawnej :
o jeden stan faktyczny ,chociażby jeden czyn ,podpada pod kilka norm prawnych (zbieg norm czy przepisów prawa)
o wyborze normy prawnej decyduje prawo (np. w przypadku przestępstwa) lub strona procesu
o ustalenie obowiązywania normy prawnej
o wykładnia normy prawnej
o ustalanie stanu faktycznego
o subsumpcja
o subsumpcja - podciągnięcie ustalonego stanu faktycznego pod wybraną normę prawną
o wybór konsekwencji prawnych
o sformułowanie i uzasadnienie decyzji :
o organ stosujący prawo formułuje decyzję stanowiącą akt stosowania prawa i ewntualnie przygotowywuje uzasadnienie swej decyzji
o uzasadnieniu podlegają decyzje ,od których strona wniosła odwołanie ,decyzje ostatecznie kończońce postępowanie w sprawie oraz decyzje w sprawach szczególnie ważnych
o elementy uzasadnienia :
§ część historyczna - przedstawia się dotychczasowy przebieg postępowania
§ podstawa faktyczna decyzji - referuje się wyniki postępowania dowodowego
§ podstawa prawna decyzji - sąd przytacza przepisy prawne stanowiące podstawę jego decyzji (dokonuje ich analizy i interpretacji)
3.Ewolucja poglądów na stosowanie prawa
o pozytywizm prawniczy (model sylogistyczny) :
o XIX wieczna ideologia
o twierdzi ,że stosowanie prawa ma strukturę logiczną ,a akt stosowania prawa może być pojmowany jako konsekwencja logiczne wyprowadzona z dwóch przesłanek : normy prawnej i ustalonego stanu faktycznego
o stosowanie prawa ma strukturę sylogizmu prawniczego ,którego przesłanką większą jest norma prawna ,przesłanką mniejszą - ustalony stan faktyczny ,a wniskiem - decyzja sądu
o według ideologii sędzia jedynie dedukuje następstwa prawne z normy
o luz decyzyjny - sytuacje , w których tekst prawny nie wyznacza decyzji organu stosującemu prawo ,lecz pozostawia mu wybór ,co do tego jaką ma podjąć decyzję
o kategorie luzów decyzyjnego :
o luz wyboru przepisu prawnego - sytuacje ,w których decyzja sądu o wyborze odpowiedniego przepisu prawnego nie jest do końca wyznaczona przez obowiązujące przepisy prawa
o luzy interpretacyjne - gdy przepisy prawne są niejasne ,nieostre ,wieloznaczne i gdy wskutek tego można im przypisać wiele różnych znaczeń ,a ani tekst prawny ani dyrektywy wykładni nie wskazują jednoznacznie ,które z tych znaczeń jest właściwe
o luzy dowodowe - sytuacja ,gdy na gruncie dostępnych środków dowodowych i reguł dowodowych nie da się jednoznacznie rozstrzygnąć ,czy określony fakt sprawy miał miejsce , czy też nie
o luz wyboru konsekwencji prawnych - sytuacja ,gdy określenie konsekwencji prawnych danego stanu faktycznego nie jest do końca wyznaczone przez przepisy prawa (swobodne uznanie)
Wykładnia prawa
1.Pojęcie i model wykładni
wykładnia prawa - zespół czynności zmierzających do ustalenia prawidłowego znaczenia przepisu prawnego
mbenio85