A. POSTAWA CZŁOWIEKA I JAJ ROZWÓJ
1. Postawa:
Ø jest to sposób utrzymywania przez człowieka pozycji stojącej
Ø na jaj kształtowanie wpływają zarówno warunki zewnętrzne jak i wewnętrzne
Ø wyraża ją sylwetka człowieka – cecha indywidualna
2. Sylwetka:
Ø zmienia się w zależności od: wieku, stanu zdrowia, samopoczucia, trybu zycia,
Charakterystyka prawidłowej pozycji stojącej:
Ø głowa ustawiona prosto
Ø barki na jednym poziomie
Ø łopatki ściągnięte
Ø symetryczne ustawienie miednicy
Ø lekko wciągnięty brzuch
Ø napięte pośladki
Ø równoległe ustawienie kończyn dolnych wyprostowanych w stawach kolanowych (bez przeprostów)
Ø prawidłowe ustawienie i obciążenie stóp
3. Kształtowanie się krzywizn kręgosłupa u dziecka:
Ø 0--3 m-c – kifotyczne ustawienie kręgosłupa
Ø 3-4 m-c – wykształcenie lordozy szyjnej (unoszenie głowy)
Ø 9-12 m-c – wykształcenie lordozy lędźwiowej (samodzielne siadanie)
Ø 12-14 m-c – zaznaczone wszystkie krzywizny
4. Kształtowanie się postawy dziecka:
Ø do 3 r.ż. (słaby gorset mięśniowy)
§ odstające łopatki
§ barki wysunięte do przodu
§ uwypuklony brzuch
Ø 3-6 r.ż. (zjawiska przejściowe, nie pozostawiają śladów)
§ asymetria barków
§ pogłębiona kifoza piersiowa
§ koślawość kolan
§ małe wysklepienie stóp
Ø do 7 r.ż. (wzmocnienie siły mięśniowej)
§ pełne wykształcenie lordozy lędźwiowej
§ pogorszenie postawy (rozpoczęcie nauki szkolnej)
Ø 11-16 r.ż.
§ garbienie się ( nierównomierny stosunek wzrostu do masy mięśniowej)
Ø 25-30 r.ż.
§ najlepsze warunki do utrzymania prawidłowej postawy
Ø 40-60 r.ż.
§ utrata siły mięśni głównie brzucha i grzbietu
§ zwiększenie ciężaru ciała
§ rozpoczynający się proces zmian zwyrodnieniowych stawów
Ø >60 r.ż.
§ pogłębienie kifozy piersiowej
§ zmniejszenie lordozy lędźwiowej
§ wysuniecie głowy ku przodowi
§ kkd ustawione w zgięciu w stawach biodrowych i kolanowych
B. WADY POSTAWY
Ø odchylenie od cech uznanych za prawidłowe
Podział:
1. plecy płaskie
Ø zmniejszenie fizjologicznych przednio-tylnych krzywizn kręgosłupa
Ø brak odpowiedniej amortyzacji ciała i odpowiedniej ochrony ośrodkowego układu nerwowego
2. plecy okrągłe
Ø zwiększenie kifozy piersiowej
Ø pogorszenie wentylacji płuc
Ø ustawienie głowy w przodopochyleniu powoduje upośledzenie przepływu krwi prze naczynia doprowadzające krew do mózgu
3. plecy wklęsłe
Ø pogłębienie lordozy lędźwiowej
Ø połączone na ogół z nieprawidłowościami w obrębie stawów biodrowych, osłabienie mięśni brzucha i pośladków
4. plecy wklęsło-okrągłe
Ø pogłębienie kifozy piersiowej, jak i lordozy lędźwiowej
C. Etiologia wad postawy:
Ø przyswojenie nieprawidłowego nawyku postawy
Ø brak kontroli nad postawą
Ø na skutek tego osłabienie pewnych grup mięśni grzbietu
Ø wady wzroku
Ø wady słuchu
Ø przewlekle schorzenia układu oddechowego, gardła, zatok
Ø nieprawidłowości w obrębie stawów biodrowych
Ø nieprawidłowe nawyki
D. Leczenie:
Ø likwidacja przyczyny
Ø gimnastyka wyrównawcza
E. BOCZNE SKRZYWIENIA KRĘGOSŁUPA
Funkcja kręgosłupa:
Ø główna mechaniczna oś ciała
Ø rola podporowa
Ø amortyzator chroniący ośrodkowy układ nerwowy przed wstrząsami
Stabilizacja kręgosłupa:
Ø mięśnie tułowia – głębokie mięśnie grzbietu
Ø mięśnie brzucha
Ø mięśnie pośladkowe
Ø zginacze stawu biodrowego
Ø zginacze stawu kolanowego
Definicja skoliozy:
Ø zespół wielopłaszczyznowych zniekształceń kręgosłupa i bezpośrednio lub pośrednio z nim związanych części układu ruchu, klatki piersiowej i narządów wewnętrznych
1. czynnościowe
Ø brak zmian w obrębie kręgosłupa
Ø skrzywienie powstaje z innego powodu np.: skrócenie kończyny dolnej
2. strukturalne
Ø występują zmiany w budowie kręgów lub kostnych części klatki piersiowej
Ø przyczyną są najczęściej wady wrodzone
3. idiopatyczne
Ø najliczniejsza grupa
Ø nieznana przyczyna wywołująca skrzywienie
Ø jako przyczynę podejrzewa się zaburzenia metabolizmu w chrząstkach wzrostowych kręgów i więzadłach kręgosłupa oraz brak równowagi w napięciu mięśni grzbietu
Ø w przebiegu choroby może dojść do powstania zmian strukturalnych w kręgosłupie
pola-pokot