Filozofia przyrody (Uniwersytet Przyrodniczy)
Zagadnienia wstępne
1. Myślenie filozoficzne - spojrzenie z lotu ptaka
2. Wymowa "Jaskini Platona"
3. Problem prawdy – klasyczne i współczesne ujęcia
4. Główne nurty myślenia filozoficznego
5. Potoczne rozumienie filozofii
6. Filozofia jako stały element kultury europejskiej
7. Dlaczego wg Platona "z bogów żaden nie filozofuje"?
8. Filozofia wg Platona
9. Filozofia wg Arystotelesa
10. Filozofia jako mądrość życiowa - epikureizm
11. Filozofia jako mądrość życiowa - stoicyzm
12. Filozofia a nauki przyrodnicze
13. Filozofia a religia
14. Kontrowersyjność filozofii przyrody jako takiej
15. Greckie początki - poszukiwanie "arche"
16. Co pierwsi myśliciele greccy dali filozofii przyrody?
Platońska filozofia przyrody
17. Od istoty Sokratesa do idei Platona
18. Metafizyczny aspekt Platońskiego esencjalizmu
19. Teoriopoznawczy aspekt Platońskiego esencjalizmu
20. Stworzenie świata wg Platona
21. Platońska chora jako prototyp przestrzeni
22. Pojęcie czasu wg Platona
23. Osiągnięcia Platońskiej filozofii przyrody
Arystoteles - ze świata idei do konkretu
24. Od Platona do Arystotelesa - zasadnicze różnice w rozumieniu świata
25. Pojęcie substancji u Arystotelesa
26. Rozumienie ruchu przez Arystotelesa
27. Ruch naturalny i wymuszony
28. Związek ruchu z teorią aktu i możności
29. Pojęcie czasu wg Arystotelesa
30. Wszechświat wg Arystotelesa - kształt Ziemi
31. Wszechświat wg Arystotelesa - świat pod - i nad - księżycowy
32. Wszechświat wg Arystotelesa - kształt planet
33. Wszechświat wg Arystotelesa - znaczenie "miejsca naturalnego"
34. Wszechświat wg Arystotelesa - "eter kosmiczny" - jego cechy i rola
Czasy nowożytne - ku matematyzacji przyrody
35. Zakwestionowanie "wszechświata Arystotelesa" przez Galileusza
36. Relacje pomiędzy danymi empirycznymi a prawdą zawartą w Piśmie św. wg Galileusza
37. „Królewska godność teologii” w stosunku do innych nauk
38. Przewrót kopernikański jako zmiana paradygmatów nauki
39. Przestrzeń i czas wg Kartezjusza
40. Rola kreacji w fizyce Kartezjusza
Filozofia przyrody w kontekście nauk empirycznych
41. Bacon, Galileusz, Newton - jako twórcy nowożytnej nauki
42. Relacja między mechaniką i geometrią w myśli Newtona
43. Pojęcie materii w myśli Newtona
44. Pojęcia operacyjne i pojęcia będące "filozoficznym tłem" fizyki Newtona
45. Czas i przestrzeń wg Newtona
46. Miejsce i ruch wg Newtona
47. Logika świata wg Leibnitza
48. Harmonia przedustawna i celowość świata wg Leibnitza
49. Czas i przestrzeń wg Leibnitza
50. Czas i przestrzeń wg Kanta
Kosmologia Whiteheada: Wszechświat jako proces
51. Ogólna charakterystyka kosmologii Whiteheada
52. Cechy ogólnego systemu idei
53. Warstwa racjonalna i warstwa empiryczna metafizyki Whiteheada
54. Stosunek spekulatywnej filozofii Whiteheada do nauk empirycznych
55. Doświadczanie przyrody jako zdarzenia
56. Stosunek Whiteheada do arystotelesowskiej doktryny o substancji i jej własnościach
57. Czas i przestrzeń (krytyka prostego umiejscowienia)
58. "Pierwotne elementy" rzeczywistości: byty aktualne i ich wzrastanie
59. Rola Boga w systemie Whiteheada
60. Stawanie się Boga (natura Boga uprzedzająca i następująca)
Otwarty wszechświat Karla Poppera
61. Zasada falsyfikacjonizmu Poppera i ewolucyjna teoria nauki.
62. Zawartość logiczna i informacyjna zdań filozoficznych
63. Trzy światy Poppera
64. Otwarcie wszechświata
65. Niefalsyfikowalność teorii Darwina
Wybrane zagadnienia współczesnej filozofii przyrody
66. Ewolucja pojęcia substancji (materii)
67. Problem strzałki czasu w świetle termodynamiki klasycznej
68. Trwanie bez czasu na poziomie makroskopowym a czasowość na poziomie mikroskopowym
69. Hipoteza śmierci cieplnej wszechświata
70. Stożek świetlny - względność wszechświata
71. Hipoteza pierwotnego atomu - ewolucja świata wg G. Lemaitre'a
72. Kosmologia Stanu stacjonarnego
73. Standardowy model kosmologiczny
Z zagadnień filozofii przyrody ożywionej
74. Pogranicze materii i życia
75. Charakterystyka materii ożywionej
76. Biologiczne określenie życia
77. Filozoficzne określenie życia
78. Mechanistyczna koncepcja życia
79. Witalistyczna koncepcja życia
80. Życie w ujęciu materializmu dialektycznego
81. Powstanie życia na ziemi - hipoteza naiwnego samorództwa
82. Powstanie życia na ziemi - hipoteza odwieczności i preegzystencji życia
83. Powstanie życia na ziemi - hipoteza kosmicznych początków życia
84. Powstanie życia na ziemi - hipoteza abiogenezy
85. Teoria ewolucji biologicznej
86. Charakterystyka procesów ewolucyjnych
87. Darwinizm i neodarwinizm
88. Syntetyczna teoria ewolucji
Literatura
Pozycje podkreślone wprost zawierają punkty wyżej wymienione
Adamski A., Galileusza filozofia i teologia nauki, Poznań 2002
Adamski A., Galileusza listy teologiczne oraz filozofia i teologia nauki, Poznań 2007 (do p. 35-37)
Arystoteles, O niebie
Arystoteles, Fizyka
Clarke R., Nowe tajemnice Wszechświata, Kraków 2005
Coyne G. V., Omizzolo A., Podróż przez Wszechświat, Kraków 2003
Heller M., Filozofia świata, Kraków 1992
Heller M., Filozofia przyrody, Kraków 2004 (do p. 17-34; 39-66) - jest to ...
gizia2592