Tematyka wykładów:
- technologia magazynowania,
- program magazynowania,
- dobór wyposażenia,
- obliczenia powierzchni magazynowej i ilości wyposażenia, wielkości zatrudnienia,
- projekt zagospodarowanie powierzchni,
- instrukcja magazynowa.
Magazynowanie (proces magazynowy) - zespół czynności związanych z przyjmowaniem, czasowym składowaniem (przechowywaniem), przemieszczaniem w trakcie składowania
(manipulowaniem), kompletowaniem, ewidencjonowaniem, kontrolowaniem i wydawaniem dóbr materialnych.
Magazyn - jednostka organizacyjna przeznaczona do magazynowania dóbr materialnych w wyodrębnionej przestrzeni lub budowli magazynowej według ustalonej technologii, wyposażona w odpowiednie urządzenia i środki techniczne, zarządzana i obsługiwana przez zespół ludzi.
Powyższa definicja podana została zgodnie z obowiązującą, nieco już przestarzałą, Polską Normą PN-84/N -01800 i nie obejmuje na przykład przypadku magazynu automatycznego.
Podział magazynów według postaci przechowywanych materiałów:
a) magazyny materiałów sztukowych (drobnicy) - uformowanych i przechowywanych w postaci tak zwanych "jednostek ładunkowych" (czyli dóbr uformowane z pojedynczych
produktów lub opakowań, odpowiednio zabezpieczonych przed rozformowaniem („rozsypaniem się”) w taki sposób, aby były przystosowane do manipulacji (przemieszczania na niewielkie odległości), transportu, piętrzenia (układania jedne na drugich) oraz składowania jako zwarta całość. Jednostki ładunkowe występują w formie pakietów, wiązek lub są formowane na bazie palet, pojemników lub beczek.
Magazyny materiałów sztukowych ze względu na organizację i wyposażenie można podzielić na magazyny o składowaniu:
- selektywnym - zapewniającym bezpośredni dostęp do każdej jednostki ładunkowej w każdej chwili, bez przemieszczania innych jednostek,
- nieselektywnym - nie spełniające powyżej wymienionych
warunków,
- mieszanym
b) magazyny materiałów sypkich składowanych luzem,
c) magazyny cieczy składowanej w zbiornikach.
Podział magazynów ze względu na warunki składowania i związane z nimi zagrożenia:
- magazyny dóbr, które nie wymagają specjalnych warunków składowania i nie stwarzają zagrożeń,
- magazyny dóbr, które wymagają specjalnych ściśle określonych warunków składowania, ale nie stwarzają zagrożeń,
- magazyny dóbr, które stwarzają zagrożenia w trakcie składowania.
Określaniem warunków, jakie muszą być zachowane w trakcie składowania materiałów zajmuje się przechowalnictwo - subdyscyplina towaroznawstwa
Klasyfikacja magazynów (materiałów) sztukowych ze względu na kierunek przemieszczania ("przepływu") dóbr:
- magazyn o przepływie prostym (przelotowy)
- magazyn o przepływie kątowym (prawo- lub lewoskrętny)
- magazyn o przepływie zwrotnym (workowy, typu U)
Typowe strefy zagospodarowania magazynów (materiałów) sztukowych:
1. strefa przyjmowania (przyjęć)
2. strefa składowania długotrwałego
3. strefa składowania krótkotrwałego
4. strefa kompletacji
5. strefa wydawania (wydań)
W niektórych rozwiązaniach organizacji magazynu nie wydziela się strefy kompletacji. Kompletacja prowadzona jest w strefie składowania.
Zagospodarowanie strefy składowania odbywać się może według dwóch wariantów:
- wg stałych miejsc składowania - każdemu dobru przypisana zostaje określona (stała) lokalizacja (miejsce sklarowania),
- wg zmiennych miejsc składowania - kolejne dostawy różnych dóbr umieszczane są na wolnych miejscach. W ten sposób kolejne dostawy tego samego dobra składowane być mogą w różnych miejscach magazynu
v Wariant wg stałych miejsc składowania jest łatwiejszy do zorganizowania i łatwy w eksploatacji, ale wymaga większej powierzchni i jest mniej elastyczny (nie wolno składować danego dobra na miejscu przypisanym innemu).
v Wariant wg zmiennych miejsc składowania jest bardzo elastyczny i wymaga o 1/3 mniejszej powierzchni w porównaniu z wariantem poprzednim. Jest jednak bardzo trudny w eksploatacji.
Zmiany w sposobie dostrzegania roli magazynu:
Dawniej- większe znaczenie przywiązywano do przyjmowania, składowania (przechowy-wania), przemieszczania w trakcie składowania (manipulowania), kompletowania i wydawania dóbr. Ewidencjonowanie ograniczano do okresowych inwentur. Decydujące znaczenie miała więc rola ochronna magazynu.
Obecnie - decydującego znaczenia nabiera ewidencjonowanie i kontrola (ilości i jakości) przechowywanych dóbr. Rośnie rola magazynu jako źródła informacji służących do podejmowania decyzji zmianach stanu zapasów.
Zmiana roli magazynu prowadzi we współczesnych zakładach produkcyjnych do rozwiązań w których składowanie i kompletacja odbywa się na wolnych powierzchniach pomiędzy stanowiskami, dostawy odbywają się bezpośrednio na miejsce przeznaczenia materiału ( na stanowisko a nie do magazynu) a materiał po obróbce przekazywany jest na następne stanowisko.
Magazyn istnieje tylko wirtualnie ( w systemie informatycznym) i pełni rolę źródła informacji dla ewidencji i wyceny zapasów oraz podejmowania decyzji o kolejnych zamówieniach. Takie rozwiązanie nosi nazwę "four walls inventories". Jego odpowiednikiem w dystrybucji jest przesuwanie zapasów z magazynu do zapasów w transporcie. Do tego celu stosuje się załadunek kompletacyjny (cross- docking).
Technologia magazynowania
Technologia- wiedza o przetwarzaniu surowców oraz wytwarzanie półwyrobów i wyrobów, także metoda ich wytwarzania.
Technologia magazynowania- metoda magazynowania, metoda - dobór i ustalenie kolejności czynności działania złożonego, rozpatrywanym działaniem złożonym jest proces magazynowania
Projektowanie technologii magazynowania dotyczy doboru i ustalenie kolejności czynności w procesie magazynowania
Proces magazynowy - zespół czynności związanych z przyjmowaniem, czasowym składowaniem (przechowywaniem), przemieszczaniem w trakcie składowania (manipulowaniem), kompletowaniem, ewidencjonowaniem, kontrolowaniem i wydawaniem dóbr materialnych.
Od czego zależy technologia magazynowania?
a) Podział magazynów ze względu na przeznaczenie:
- przemysłowe - przeznaczone do magazynowania surowców, półfabrykatów, wyrobów gotowych, opakowań, części zamiennych; występują na terenie zakładów przemysłowych.
- dystrybucyjne - przeznaczone do magazynowania produktów; zapewniające ciągłość zaopatrzenia i konsumpcji.
- rezerwowe - przeznaczone do gromadzenia zapasów i przechowywania ich przez dłuższy czas (rezerwy strategiczne)
b) wymogi przechowywania towarów:
Typowe grupy towarów ze względy na wymogi przechowywania:
- materiały budowlane,
- nawozy sztuczne
- artykuły włókiennicze, odzieżowe i skórzane,
- wyroby gumowe,
- wyroby z tworzyw sztucznych,
- wyroby lakiernicze i farby suche,
- artykuły gospodarstwa domowego,
- wyroby papiernicze,
- wyroby spożywcze,
Typowe grupy towarów ze względy na wymogi przechowywania
a) materiały budowlane, stale, metale kolorowe, półprodukty z metalu, zespoły mechaniczne,
narzędzia, narzędzia kontrolno-pomiarowe,
· w zależności od stopnia skomplikowania różne sposoby składowania, materiały o dużych gabarytach składowane w magazynach półotwartych (pod wiatami) lub magazynach zamkniętych, w oddzielnych stosach, odizolowanych od podłoża,
· materiały o mniejszym gabarytach - pręty, zwoje drutu, składowane za pomocą stojaków, regałów specjalnych, lub w stosach tworzonych z jednostek ładunkowych dostarczanych przez dostawców, tworzonych zwykle na bazie palet,
· zespoły mechaniczne w jednostkach ładunkowych tworzonych na bazie palet uniwersalnych lub specjalnych, te ostatnie z wykorzystaniem nadstawek paletowych o różnej konstrukcji umożliwiają składowanie w stosach,
· zespoły mechaniczne o mniejszych gabarytach, narzędzia i narzędzia kontrolno- pomiarowe składowane w fabrycznych opakowaniach w jednostkach ładunkowych tworzonych na bazie palet lub w regałach,
· smary i farby - składowane w beczkach, w tworzonych z nich stosach lub w jednostkach
ładunkowych na bazie palet,
· inne drobne materiały składowane w pryzmach lub stosach w fabrycznych opakowaniach.
b) nawozy sztuczne, surowce chemiczne,
· sposób przechowywania zależy głownie od postaci jednostek ładunkowych dostarczanych przez dostawców i przewidywanej długotrwałości składowania,
· materiały dostarczane luzem i krótko przechowywane składowane zwykle w pryzmach usypanych na ziemi i pokrytych folią,
· materiały workowane składowane zwykle w magazynach zamkniętych, w stosach układanych warstwami, odizolowanych od podłoża
· smary i farby (materiały o podobnej konsystencji) - składowane w beczkach, w tworzonych z nich stosach lub w jednostkach ładunkowych na bazie palet,
· surowce w postaci płynnej w dużych ilościach przechowywane są w zbiornikach metalowych, betonowych lub plastikowych, ulokowanych w ziemi lub z zabudowanych na bazie kontenerów,
· zbiorniki takie wyposażone są w centralne lub lokalne urządzenia do ich napełniania i opróżniania,
· zwykle są zabezpieczone przed znacznymi wahaniami temperatury.
c) artykuły włókiennicze, odzieżowe i skórzane:
· materiały włókiennicze, odzieżowe i skórzane wykazują duże wrażliwość na temperaturę, wilgotność i promieniowanie świetlne. Stwarzają więc duże wymaganiom pomieszczeniom, w których są przechowywane,
· tkaniny składowane są zwykle w belach, na półkach lub w stosach na podkładach drewnianych, ciężkie tkaniny ustawia się zwykle w pozycji pionowej, raz na miesiąc powinno się bele przekładać dla uniknięcia ich odkształceniu,
· odzież przechowuje się w regałach wyposażonych w wieszaki lub w specjalnych pojemnikach (kartonowych lub plastikowych) składowanych na regałach,
· artykuły skórzane (obuwie) składowane są w opakowaniach (pudłach) w stosach bezpośrednio na podłodze lub w regałach,
· luksusową odzież, futra i galanterię skórzaną o wysokim standardzie należy przechowywać na specjalnych stojakach, pojedynczo na wieszakach w workach foliowych
d) wyroby gumowe
· opony układa się w stosach, o wysokości do 1.8 m, przy długoterminowym przechowywaniu
· opony składuje się w pozycji pionowej w regałach, opony należy raz na 1-3 miesiące obracać, by uniknąć ich odkształceniu,
· obuwie gumowe pakowanie w kartonach przechowuje się w regałach lub w stosach na podkładach drewnianych o wysokości do 1 m,
· węże gumowe dostarczane są przez producentów w zwojach lub skrzyniach, zwoje (skrzynie) układa się w stosach, przekładanych raz na miesiąc,
· wyroby z gumy piankowej i porowatej przechowuje się luzem lub w kartonach w stosach na podkładach drewnianych o wysokości do 1 m,
· wyroby gumowe i gumowo- metalowe powinny być przechowywane możliwie jak najkrócej.
e) wyroby z tworzyw sztucznych
· wyroby z tworzyw termoplastycznych przechowuje się w magazynach zamkniętych, suchych, zabezpieczonych przed bezpośrednim dostępem słońca, składowania odbywa się w stosach lub w specjalnych pojemnikach (kartonowych lub plastikowych) składowanych na regałach, zasadniczym problemem jest zapobieganie odkształceniom w trakcie składowania,
· składowanie wyrobów z tworzyw chemoutwardzalnych odbywa się podobnie jak wyrobów z tworzyw termoutwardzalnych,
· folie i wykładziny z tworzyw sztucznych przechowuje się zwinięte w rulony układane w regałach lub w specjalnych stojakach umożliwiających odwijanie folii z rulonów.
f) wyroby lakiernicze i farby suche
· wyroby lakiernicze przechowuje się w wydzielonych magazynach zamkniętych zabezpieczonych przez bezpośrednim dostępem promieni słonecznych lub pod wiatami,
· należy zwracać uwagę na szczelność opakowań, powinna być ona kontrolowana przynajmniej raz w tygodniu, opakowania nieszczelne lub raz otwarte powinno się wydawać w pierwszej kolejności,
· beczki i podobne opakowania powinno się składować na podkładach drewnianych i co pewien czas przetaczać dla uniknięcia tworzenia się osadu dennego,
· farby suche przechowuje się w workach papierowych lub z tworzyw sztucznej różnej wielkości w skrzyniach na podkładach drewnianych lub w regałach,
· barwniki i pigmenty przechowuje się w oryginalnych opakowaniach (beczki, bębny i pudła kartonowe) w stosach lub na regałach,
· ...
martuszkaaa