biochemia 26.11 (od drugiej godziny)
GLIKOLIZA
- fosforylacja substratowa - synteza ATP poprzez bezposrednie przeniesienie fosforanu z ufosforylowanego cukrowca na ADP
enzymy: kinaza fosfoglicerynianowa, kinaza pirogronianowa
*jeden z podstawowych sposobow powstania ATP (inne: fosforylacja oksydacyjna, fosforylacja fotosyntetyczna)
- regulacja przez reakcje nie odwracalne;
*heksokinaza - hamowana przez glukozo - 6 - fosforan
*fosfofruktokinaza - hamowana przez ATP, cytrynianem i jonami H+, aktywowana AMP,
*kinaza pirogronianowa - hamowana przez ATP
- przeksztalcanie pirogronianu (glukoza - pirogronia - etanol lub mleczan/acetylo CoA)
DROGI PRZEKSZTALCANIA PIROGRONIANU
- beztlenowo (fermentacja): fermentacja mleczanowa, mleczan wytwarzany z kwasu pirogronowego, reakcja aktywowana przez dehydrogenaze mleczanowa; reoksydacja NADH do NAD+ pozwala na dalsze zachodzenie glikolizy
fermentacja alkoholowa, alkohol etylowy wytwarzany z kwasu pirogronowego, reakcja aktywowana przez dehydrogenaze alkoholowa; reoksydacja NADH do NAD+ - czasteczki moga zasilac proces glikolizy
- tlenowo (oksydacyjna dekarbksylacja); kwas pirogronowy zostaje przeksztalcony do acetylo-koenzymu A, reakcja aktywowana przez kompleks dehydrogenazy pirogronianowej (zbudowany z 3 enzymow i 5 roznych kofaktorow, m.in. NADH i koenzym A-SH)
OKSYDACYJA DEKARBKSYLACJA PIROGRONIANU
1. dekarboksylacja po zwiazaniu z TPP-pirofosforan tiaminy(enzy: dehydrogenaza pirogronianowa)
a. pirogronian + karboanion TPP -> zwiazek addycyjny -odszczepienie CO2-> pirofosforan hydroksyetylotiaminy (hydroksyetylo-TPP)
2. utlenieni grupy hydrosyetylowej do acetyowej i przeniesienie na lipoamid
3. przeniesienie grupy acetylowej acetylolipoamidu na CoA-SH
a. acetylolipoamid + HS-CoA -> dihydrolipoamid + acetylo-CoA
4. regeneracja utlenionej formy lipoamidu (enzym: dehydrogenaza dihydrolipoanionowa)
a. dihydrolipoamid + FAD -> lipoamid + FADH2
kompleks dehydrogenazy pirogronianowej:
5. dehydrogenaza pirogronianowa - TPP (grupa prostetyczna)
6. acetylotransferaza diydroliponianowa - kwas liponiowy (grupa prostetyczna)
7. dehydrogenaza dihydroliponianowa - FAD (grupa prostetyczna)
koenzymy: SH-CoA i NAD+
GLUKONEOGENEZA
- synteza glukozy - utrzymanie stalego poziomu glukozy we krwi
- zrodlo glukozy dla mozgu (zapotrzebowanie 120g na dobe)
-lokalizacja: watroba i warstwa korowa nerki
- nie jest prostym odwroceniem reakcji glikolizy
- naklad energetyczny = 6 ATP
enzymy rozniace glikolize od glukoneogenezy
glikoliza: kinaza pirogronianowa, fosfofruktokinaza, heksokinaza
glukoneogeneza: karbosylaza pirogronianowa, karboksykinaza fosfoenolopirogroniawa, fruktozo-1,6-bisfosfataza, glukozo-6-fosfataza
szkielety weglowe do syntezy glukozy:
- mleczan i niektore aminokwasy ->pirogronian
- niekotre aminokwasy ->szczawiooctan
- glicerol ->fosfodihydroksyaceton
PIROGRONIAN -- SZCZAWIOOCTAN - -FOSFOENOLOPIROGRONIAN = FRUKTOZO-1,6-BISFOSFORAN -- FRUKTOZO-6-FOSFORAN = GLUKOZO-6-FOSFORAN -- GLUKOZA
- pierwsza reakcja nastepuje w mitochdrium, reszta w cytoplazmie,
- te die reakcje nie moga nastepowac jednoczesnie
- cytrynian aktywuje reakcje, AMP i ADP hamuje reakcje, acetyloCoA aktywuje reakcje
xkathyx249