B-1B Lancer (ang. lansjer) amerykański bombowiec strategiczny dalekiego zasięgu o zmiennej geometrii skrzydeł, zbudowany przez wytwórnię Rockwell International (obecnie Boeing IDS). Wraz z samolotami B-52 Stratofortress i B-2 Spirit stanowi trzon strategicznego lotnictwa bombowego Stanów Zjednoczonych. Oficjalna nazwa Lancer nie została powszechnie przyjęta przez latajšce tš maszynš załogi. Częciej jest on okrelany mianem Bone (ang. koć) pochodzšcym od fonetycznej nazwy B-1 jako B-one. Spis treci [ukryj] * 1 Historia rozwoju o 1.1 Program B-1 o 1.2 Wznowienie programu B-1 o 1.3 Częciowe wycofanie ze służby * 2 Konstrukcja bombowca B-1B Lancer * 3 Uzbrojenie * 4 Użycie operacyjne bombowców B-1B Lancer * 5 Katastrofy i wypadki * 6 Przypisy * 7 Linki zewnętrzne Historia rozwoju[edytuj] Program B-1[edytuj] Projekt samolotu B-1 powstał podczas zimnej wojny około 1965 roku, w ramach programu zaawansowanego załogowego samolotu strategicznego (AMSA Advanced Manned Strategic Aircraft). Zadaniem samolotu tego typu miała być penetracja przestrzeni powietrznej Zwišzku Radzieckiego i przenoszenie broni jšdrowej, w ramach amerykańskiej strategii odstraszania nuklearnego. Po wstępnych pracach rozwojowych, w 1970 powierzono wytwórni Rockwell International zadanie zbudowania nowego bombowca. Pierwszy z czterech prototypów, oznaczony jako B-1A, oblatano 23 grudnia 1974 roku. Maszyna ta miała być zdolna do długodystansowych lotów z prędkociami naddwiękowymi na niskim pułapie i osišgania prędkoci 2,5 Macha na dużych wysokociach. B-1A nigdy nie wszedł do produkcji ze względu na przerwanie programu budowy tego bombowca w 1977 roku, decyzjš prezydenta Jimmy'ego Cartera, ale wszystkie 4 prototypowe maszyny kontynuowały loty testowe do 1981 roku. Pierwszy z prototypów został przekazany na złom, a drugi wykorzystywano jako platformę badawczš w równolegle prowadzonym programie rozwojowym B-1B, aż do jego katastrofy 29 sierpnia 1984 roku. Egzemplarz ten był wyposażony w nowatorski system ratunkowy w postaci kapsuły ratunkowej zamiast foteli wyrzucanych. Rozwišzanie to umożliwiało pracę załogi w zwykłym ubraniu, bez kombinezonów cinieniowych i masek tlenowych, ale podczas katastrofy drugiego prototypu nieprawidłowe rozwinięcie się spadochronu doprowadziło do mierci pilota. Jedynš maszynš poza B-1A, w której stosuje się wystrzeliwanš kapsułę ratunkowš jest F-111 Aardvark. Dwa pozostałe prototypy ocalały i zostały przekazane do muzeów. Trzeci egzemplarz znajduje się w muzeum "Wings Over the Rockies" w Denver w stanie Kolorado, a czwarty po zakończeniu służby w ramach programu B-1B, przekazano do Narodowego Muzeum Amerykańskich Sił Powietrznych (National Museum of the United States Air Force) koło Dayton w stanie Ohio, a póniej przeniesiono do Muzeum Sił Strategicznych i Kosmosu w Ashland w Nebrasce. Egzemplarz ten był wyposażony w standardowe fotele wyrzucane, tak jak póniej produkowany bombowiec B-1B. Wznowienie programu B-1[edytuj] W 1981 roku wznowiono program bombowca B-1 w ramach ogólnej rozbudowy amerykańskich sił zbrojnych. Zgodnie z nowš strategiš, B-1 miał pełnić funkcję tymczasowego bombowca strategicznego do czasu wprowadzenia nowoczeniejszego, zbudowanego w technologii stealth B-2 Spirit. Pierwszy egzemplarz produkcyjny B-1B wzbił się w powietrze w padzierniku 1984 roku, a pierwszym dostarczonym bombowcem był samolot "The Star of Abilene" (gwiazda Abilene), który trafił do bazy Dyess w Teksasie. Pełnš zdolnoć bojowš maszyny te osišgnęły 1 padziernika 1986 roku, a ostatni B-1B wszedł do służby 2 maja 1988. Zgodnie z założeniami programu konstrukcyjnego, uwzględniajšc postęp technologiczny radzieckiego masywnego systemu obrony przeciwlotniczej, B-1B zapewnić miał amerykańskiemu lotnictwu możliwoć penetracji przestrzeni powietrznej ZSRR do pónych lat 90. XX wieku[1]. Maszyny były przydzielone do pięciu skrzydeł podległych Dowództwu Lotnictwa Strategicznego (Strategic Air Command). Częciowe wycofanie ze służby[edytuj] Łšcznie zbudowano 100 egzemplarzy produkcyjnych bombowców B-1B, z których 93 pozostało w służbie do 2003. W tym samym roku postanowiono zredukować ich liczbę do 60-ciu, przeznaczajšc zaoszczędzone w ten sposób pienišdze na utrzymanie pozostałych maszyn, jednak korekta budżetu przeprowadzona w roku 2004, pozwoliła na powtórne wprowadzenie do służby jeszcze 7 bombowców B-1B, co łšcznie daje 67 zdolnych do lotu maszyn. Reszta wycofanych maszyn została przeznaczona na częci zamienne dla pozostajšcych w służbie egzemplarzy. Konstrukcja bombowca B-1B Lancer[edytuj] Bombowiec B-1B jest dolnopłatem konstrukcji mieszanej tytanowo-aluminiowej o zmiennej geometrii skrzydeł, napędzany wydajnymi turbowentylatorowymi silnikami General Electric z dopalaniem. Taka konstrukcja zapewnia duży zasięg maszyny i duże prawdopodobieństwo przetrwania na polu walki, także skutków fali uderzeniowej wybuchu jšdrowego. Skrzydła samolotu mogš być ustawiane pod kštami 15, 25, 55 i 67,7 stopnia, a po modyfikacji przeprowadzonej w latach 1998 1999, także 45 stopni. Konfiguracja z rozłożonymi skrzydłami używana jest do startu, lšdowania i lotów na dużej wysokoci dla zapewnienia maksymalnego zasięgu. Z kolei konfiguracja ze skrzydłami złożonymi umożliwia osišganie dużych prędkoci pod- i naddwiękowych poprzez zmniejszenie oporów aerodynamicznych. B-1B Lancer w locie na dużej wysokoci z rozłożonymi skrzydłami Silniki zamontowane sš parami w rozszerzonej częci kadłuba, będšcej nasadš skrzydeł. Chociaż majš one większš moc, niż zastosowane w B-1A jednostki napędowe, to w przeciwieństwie do poprzednika nie pozwalajš one na osišgnięcie prędkoci wyższych niż 2 Ma. Prędkoć maksymalna Lancera na dużym pułapie nie przekracza 1,25 Ma (1330 km/h), a na małej wysokoci osišga 0,95 Ma (1118 km/h), co jest wartociš większš niż był zdolny osišgnšć B-1A. Pod względem technicznym B-1B Lancer może osišgać większe prędkoci, ale jest to ryzykowne ze względu na możliwoć uszkodzenia konstrukcji maszyny, a zwłaszcza chwytów powietrza zmodyfikowanych w celu ograniczenia odbicia promieniowania radarowego, co ma duży wpływ na jego wykrywalnoć. Dodatkowe pokrycie maszyny materiałem absorbujšcym promieniowanie radarowe RAM (Radar Absorbent Material), pozwoliło na zmniejszenie jego sygnatury do 2%, w porównaniu do samolotów podobnej wielkoci, takich jak B-52 Stratofortess. W porównaniu do pierwszej wersji samolotu B-1A, nowy Lancer posiadał szereg modyfikacji mechanicznych, głównie wzmocnień struktury kadłuba, skrzydeł i podwozia. Masa własna samolotu również została zmniejszona. Samolot zabiera 88450 kg paliwa w omiu samouszczelniajšcych się zbiornikach, umieszczonych w nasadzie skrzydeł i w kadłubie. Dodatkowo, w celu zwiększenia zasięgu jest możliwe zainstalowanie dodatkowych zbiorników w komorach bombowych. B-1B może być również tankowany w locie poprzez umieszczony w częci dziobowej wlew, a charakterystyczny biały wzór namalowany na górnej częci dziobu przed kabinš pilotów, ma na celu ułatwienie operatorowi latajšcej cysterny trafienie w gniazdo wlewu. Kokpit B-1B Lancer Załoga bombowca składa się z czterech osób: dwóch pilotów oraz dwóch operatorów uzbrojenia obronnego i ofensywnego. Wszyscy członkowie załogi majš możliwoć awaryjnego opuszczenia samolotu za pomocš foteli wyrzucanych klasy zero-zero Weber ACES II[2]. rodki obronne bombowca B-1B, to głównie urzšdzenia elektroniczne majšce na celu ostrzeganie o niebezpieczeństwie ataku i zakłócanie sygnałów wrogich systemów namierzajšcych. Samolot jest wyposażony w osiem wyrzutników pułapek termicznych i elektromagnetycznych, zainstalowany na ogonie dodatkowy radar, ostrzegajšcy przed samolotami i pociskami rakietowymi przeciwnika, urzšdzenia walki elektronicznej oraz system wabików przeciwrakietowych ALE-50. Od momentu wprowadzenia do służby, B-1B był kilkakrotnie unowoczeniany, a ostatnia modyfikacja została przeprowadzona w ramach programu Conventional Mission Upgrade Program, w celu unowoczenienia uzbrojenia naprowadzanego, takiego jak JDAM, AGM-154 JSOW i AGM-158 JASSM. Amerykańskie siły powietrzne planujš, że B-1B Lancer pozostanie w służbie do roku 2020, ale ostatnio coraz częciej jest wymieniany rok 2040, jako ostateczny termin wycofania tych maszyn z eksploatacji. Uzbrojenie[edytuj] B-1B lecšcy nad Pacyfikiem. B-1B Lancer może przenosić wiele rodzajów konwencjonalnego i jšdrowego uzbrojenia bombowego i rakietowego w trzech wewnętrznych komorach bombowych i na szeciu zewnętrznych węzłach podwieszeń. Przewidywano użycie broni jšdrowej w postaci bomb B28, B61 i B83, oraz pocisków rakietowych AGM-69A. Najczęciej spotykane konfiguracje uzbrojenia konwencjonalnego: * 84 × bomba Mk 82 ogólnego przeznaczenia * 84 × mina morska Mk 62 * 8 × mina morska Mk 65 * 30 × bomba kasetowa CBU-87/89 * 30 × bomba kasetowa CBU-97 z minami termicznymi * 30 × bomba kasetowa CBU-103/104/105 WCMD * 24 × GBU-31 bomba standardu JDAM kierowana systemem GPS (głowica bojowa z bomby Mk 84 lub BLU-109) * 15 × GBU-38 bomba standardu JDAM kierowana systemem GPS (głowica bojowa z bomby Mk 82) * 24 × bomba Mk 84 ogólnego przeznaczenia * 24 × pocisk rakietowy AGM-158 JASSM * 12 × pocisk rakietowy AGM-154 JSOW Użycie operacyjne bombowców B-1B Lancer[edytuj] Pierwsze bojowe zastosowanie samolotu B-1 Lancer miało miejsce podczas operacji Desert Fox w Iraku, w grudniu 1998 roku. Samoloty B-1 Lancer brały także udział w operacji Allied Force w byłej Jugosławii w 1999 roku. Dokonywały również bombardowań podczas operacji Enduring Freedom w Afganistanie w latach 2001-2002 oraz w trakcie operacji Iraqi Freedom w Iraku. Katastrofy i wypadki[edytuj] B-1B podczas awaryjnego...
VERN123