RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA
dr Cezary Kozłowski
Egzamin
Test – zal. min. 60%
Kolokwium - księgowanie, zadania
Lelusz 2003 Zbiór zadań z rachunkowości finansowej UWMMatuszewicz 2009 Rachunkowość od podstaw Finanse-ServisSzczypa 2011 Rachunkowość finansowa CedetuTuryna 2008 Rachunkowość finansowa CH BeckCebrowska 2009 Rachunkowość finansowa i podatkowa
07.10.2014
PODSTAWY RACHUNKOWOŚCI
Rachunkowość – wprowadzenie:
Działalność gospodarcza przyniesie zamierzony efekt, gdy będzie się opierać na dokładnej orientacji o:
· Stanie i ruchu zasobów zaangażowanych w działalność jednostki,
· Przebieg procesów gospodarczych,
· Osiąganych wynikach ekonomicznych.
Umożliwia to dobrze zorganizowany i sprawnie działający system ewidencji gospodarczej.
Podstawowym systemem mikroekonomicznej ewidencji gospodarczej jest rachunkowość.
DEFINICJE I CELE:
· Rachunkowość jest sformalizowanym systemem gromadzenia i przetwarzania danych o zdarzeniach jakie miały miejsce w jednostce gospodarczej w celu dostarczenia informacji ekonomiczni-finansowych.
· Rachunkowość stanowi logiczny, zwarty system, który rozpoczyna się od pomiaru , udokumentowania i księgowego ujęcia operacji gospodarczych, a kończy się sporządzeniem i zatwierdzeniem sprawozdań finansowych.
· Celem rachunkowości jest opracowanie informacji związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą – z funkcjonowaniem jednostki.
·
PRZEDMIOT I PODMIOT RACHUNKOWOŚCI:
· Przedmiotem rachunkowości są wszystkie transakcje gospodarcze wyrażone w mierniku pieniężnym, które powodują zmiany w sytuacji finansowo-majątkowej danego podmiotu gospodarującego.
· Podmiotem rachunkowości są jednostki gospodarcze funkcjonujące na rynku. Rachunkowość ma charakter podmiotowy, tzn. że wszystkie transakcje gospodarcze (zmiany w sytuacji finansowo-majątkowej) rozpatrywane są z punktu widzenia jednego, konkretnego podmiotu.
PODSYSTEMY RACHUNKOWOŚĆI:
SYSTEM INFORMACYJNY RACHUNKOWOŚCI:
OBSZARY RACHUNKOWOŚCI FINANSOWEJ:
· Ewidencja i wycena:
- Księgi rachunkowe,
- Konta księgowe,
- Zasady wyceny.
· Kalkulacja kosztów:
- Rozliczanie kosztów na produkty i usługi.
· Sprawozdawczość finansowa:
- Bilans,
- Rachunek zysków i strat,
- Rachunek przepływów pieniężnych.
CECHY RACHUNKOWOŚCI FINANSOWEJ:
· Informacje prezentowane są głównie na zewnątrz jednostki,
· Informacje opracowywane są wg ściśle regulowanych prawnie zasad dokumentacji, wyceny, ewidencji, sporządzania sprawozdań finansowych,
· Opracowane informacje cechuje dokładność, wiarygodność oraz sprawdzalność,
· Dostarczone informacje dotyczą przeszłości,
· Serwisy informacyjne zawiązane są ściśle z określonymi miesiącami, kwartałami, a zwłaszcza z rokiem obrotowym,
· Informacje dotyczą głównie wielkości finansowych (pieniężnych).
WYMAGANIA STAWIANE RACHUNKOWOŚCI:
· Fakt, iż z informacji dostarczonych przez sprawozdania finansowe korzystają użytkownicy zewnętrzni ma istotny wpływ na wymagania stawiane rachunkowości,
· Rachunkowość musi odpowiadać jakościowym standardom w zakresie:
- Wiarygodności,
- Rzetelności,
- Prawidłowości,
- Sprawdzalności.
· Standardy rachunkowości zostały określone w ustawie z dn. 29.09.1994 r. o rachunkowości – na jej bazie stworzono fundament gospodarczego porządku prawnego.
REGULACJE PRAWNE RACHUNKOWOŚCI:
· Ustawa z dn. 29.09.1994 r. o rachunkowości,
· MSR (Międzynarodowe Standardy Rachunkowości),
· MSSF (Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej),
· Krajowe Standardy Rachunkowości (KSR),
· Rozporządzenia Ministra Finansów,
· Dyrektywy Unii Europejskiej,
· Ustawy podatkowe – nie są źródłem prawa rachunkowego.
ISTOTNOŚĆ STANDARDÓW JAKOŚCIOWYCH RACHUNKOWOŚCI:
Rachunkowość-standardy jakościowe:
- właściciele podejmują decyzje dotyczące rozwoju firmy,
- inwestorzy oceniają ryzyko związane z lokowaniem kapitału,
- kredytodawcy oceniają zdolność płatniczą firmy,
- rząd decyduje o polityce gospodarczej (polityce podatkowej).
21.10.2014
PODMIOTY RACHUNKOWOŚCI: (PEŁNA RACHUNKOWOŚĆ)
§ Spółki kapitałowe (spółki z o.o.)
§ Osoby prawne (z wyjątkiem Skarbu Państwa i NBP) – spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, kościoły (również jednostki organizacyjne – diecezje, parafie, organizacje kościelne), szkoły wyższe, fundacje, stowarzyszenia, partie polityczne, związki zawodowe.
§ Osoby fizyczne, spółki cywilne, spółki jawne, spółki partnerskie oraz spółdzielnie socjalne- przychody netto ze sprzedaży za poprzedni rok obrotowy wynosiły, co najmniej 1 200 000 euro.
§ Banki, fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeniowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, fundusze emerytalne.
§ Gminy, powiaty, województwa, a także jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe.
§ Podmioty zagraniczne- w odniesieniu do działalności prowadzonej na terenie Polski.
POLITYKA RACHUNKOWOŚCI:
Każda jednostka zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych powinna posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte przez nią zasady rachunkowości, a w szczególności:
1) Określenie roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych (rok obrotowy nie musi być rokiem kalendarzowym).
2) Metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego.
3) Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych.
4) System służący ochronie danych i ich zbiorów.
POLITYKA RACHUNKOWOŚCI- ZAKŁADOWY PLAN KONT (ZPK).
§ Istotnym elementem polityki rachunkowości jest zakładowy plan kont (ZPK).
§ ZPK stanowi element porządkujący ewidencję księgową.
§ Od jego konstrukcji zależy jakość i zakres uzyskiwanych informacji uwzględniających potrzeby odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych.
§ ZPK musi spełniać formalne wymogi ustalone w ustawie o rachunkowości.
WYBRANE ELEMENTY ZPK:
§ Wykaz kont księgi głównej.
§ Przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń.
§ Zasady prowadzenia ksiąg pomocniczych i ich powiązania z kontami księgi głównej.
§ Określenie dowodów stanowiących podstawę zapisów księgowych.
§ Sprecyzowane zasady amortyzacji.
§ Zasady ewidencji i rozliczanie kosztów.
§ Zasady wyceny poszczególnych aktywów i pasywów.
POLITYKA RACHUNKOWOŚCI - ODPOWIEDZIALNOŚĆ
§ Dokumentację ustala kierownik jednostki, który potwierdza na piśmie przyjęcie zasad rachunkowości, zapewniających w warunkach danej jednostki rzetelne, bezbłędne, sprawdzalne i bieżące prowadzenie ksiąg rachunkowych.
§ Kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą w tym z tytułu nadzoru.
§ Przyjęcie odpowiedzialności przez inną osobę powinno być stwierdzone w formie pisemnej.
KSIĘGI RACHUNKOWE:
Księgi rachunkowe- obejmują zbiory zapisów księgowych, obrotów (sum zapisów) i sald, które tworzą:
1. Dziennik- zawiera chronologiczne ujęcie operacji gospodarczych (dowody księgowe), jakie wystąpiły w danym okresie sprawozdawczym.
2. Księga główna- konta księgi głównej zawierają zapisy o operacjach gospodarczych w ujęciu syntetycznym.
3. Księgi pomocnicze- zawierają zapisy będące uszczegółowieniem zapisów kont księgi głównej.
4. Zestawienia: obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald kont ksiąg pomocniczych.
5. Inwentarz- wykaz składników aktywów i pasywów potwierdzony inwentaryzacją.
ZAPIS KSIĘGOWY
§ Zapisy w księgach rachunkowych dokonywane są w sposób trwały, bez pozostawiania miejsc pozwalających na późniejsze dopiski lub zmiany.
§ Zapis księgowy powinien zawierać, co najmniej:
1. datę dokonania operacji gospodarczej,
2. określenie rodzaju i numeru identyfikacyjnego dowodu księgowego stanowiącego podstawę zapisu,
3. zrozumiały tekst, skrót lub kod opisu operacji,
4. kwotę i datę zapisu,
5. oznaczenie kont, których dotyczy (dekretacja).
FUNKCJE RACHUNKOWOŚCI
§ Informacyjna – podstawowa
§ Kontrolna – ochrona majątku oraz ocena rzeczywistej sytuacji gospodarczej
§ Sprawozdawcza – sporządzanie zestawień i sprawozdań dla potrzeb różnych odbiorców
§ Analityczna – analiza i interpretacja rachunkowa
§ Dowodowa – wykorzystywanie wiarygodnych urządzeń i dowodów księgowych w postępowaniu sądowym i podatkowym
ZASADY RACHUNKOWOŚCI
Zasady rachunkowości to głównie normy postępowania w rachunkowości, zapewniające spełnienie przez nią we właściwy sposób funkcji informacyjnej i kontrolnej. Zostały one zawarte w ustawie o rachunkowości z dnia 29.09.1994 roku. Są to m.in.:
§ Zasada wiernego i rzetelnego obrazu (zasada wiarygodności)
§ Zasada memoriałowa
§ Zasada współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów
§ Zasada ostrożności
§ Zasada zakazu kompensat
§ Zasada istotności
§ Zasada ciągłości formalnej i materialnej
§ Zasada kontynuacji działania
§ Zasada dokumentacji zapisów księgowych
§ Zasada wewnętrznej zgodności ksiąg rachunkowych
§ Zasada kompletności i chronologii zapisów
§ Zasada aktualizacji stanu aktywów i pasywów za pomocą inwentaryzacji
Zasada wiernego i rzetelnego obrazu (zasada wiarygodności)
- jest uznawana za naczelną zasadę rachunkowości,
- rachunkowość (w tym sprawozdawczość finansowa) powinna wiernie, zgodnie z prawdą odzwierciedlać sytuację finansową, majątkową i dokonania jednostki gospodarczej,
- zasada ta znajduje wyraz w art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości „Jednostki obowiązane są stosować określone ustawą zasady rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy”.
Zasada memoriałowa
- W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami, dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty,
- Wg tej zasady przychody uważa się za osiągnięte, a koszty za poniesione w momencie ich wystąpienia, a nie w momencie wpływu lub wydatku pieniężnego
Przykłady.
∙ Należne pracownikom wynagrodzenia za grudzień danego roku, mimo iż mają być wypłacone w styczniu kolejnego roku, podlegają zarachowaniu do kosztów tego roku i miesiąca, którego dotyczą (w tym przypadku grudnia)
∙ Wykonane na rzecz jednostki usługi obce w grudniu, zafakturowane na początku stycznia roku następnego, mają być zaliczone także do kosztów roku obrotowego, którego dotyczą. Jeśli zgodnie z umową nabywca odebrał sprzedany dla niego towar w końcowych dniach grudnia, zapłacił za niego w styczniu roku następnego, to operację tę należy zaliczyć do przychodów ze sprzedaży w grudniu roku bieżącego, a nie w styczniu roku następnego
5.11.2014
Zasada memoriałowa, a zasada kasowa
W styczniu firma kupiła za gotówkę towary za 70 000z, które sprzedała za 110 000zł (zapłata ma nastąpić w lutym)
matii1611