Wartości morfologii krwi prawidłowe
Erytrocyty ok.. 4-5mln/1mm sześc. krwi
Leukocyty ok.. 4-10 tys./1mm sześc.
neutrofile ok. 60%
eozynofile ok. 5%
basofile ok. 1%
limfocyty ok. 30%
monocyty ok. 5%
Płytki krwi ok. 200-300 tys. /1mm sześc.
Hemoglobina ok. 12-15g% tj. 12-15g Hb w 100ml krwi, tj.12- 15g Hb / dL
Komórki krwi
Niedokrwistość anaemia
Def.: to zmniejszenie ilości hemoglobiny w krwi /nośnika tlenu/
Następstwa- niedotlenienie tkanek
Kompensacja przyspieszenie czynności układu krążenia krążenie hyperkinetyczne
Zmniejszenie ilości Hb
Spowodowane zmniejszeniem liczby erytrocytów
Spowodowane zmniejszoną zawartością Hb w erytrocycie- zmniejszona objętość erytrocyta, stężenie Hb w krwince
Objawy anemii
Szybkie męczenie się- mniejsza ilość produkowanej energii na poziomie komórek z powodu niedotlenienia tkanek
Duszność wysiłkowa- niedotlenienie tkanek, w ciężkiej niedokrwistości także duszność spoczynkowa
Tachycardia niewspółmierna do wysiłku, tachycardia spoczynkowa, zawroty głowy podczas wysiłku, zasłabnięcia, omdlenia podczas wysiłku- niedotlenienie CSN
Bladość śluzówek, spojówek, łożyska paznokciowego
Niedokrwistość
Przyczyny niedokrwistości
Niedoborowe: niedobór składników potrzebnych do syntezy Hb i produkcji erytrocytów w szpiku kostnym
Hemolityczne: spowodowane skróceniem czasu przeżycia eytrocyta, jego rozpadem- hemolizą
Aplastyczne: uszkodzenie szpiku kostnego i zmniejszenie produkcji erytrocytów
Niedokrwistości niedoborowe
Niedobór żelaza- niedokrwistość niedobarwliwa, hypochromiczna
Niedobór witamin B12, B6, kwas foliowy
Niedobór mikropierwiastków selen, kobalt, mangan,
Niedobór erytropoetyny wytwarzanej przez nerki
Niedobór żelaza
Najczęstsza przyczyna niedokrwistości w naszym kraju
Przyczyny niedoboru żelaza: niedobór w diecie- dieta bezmięsna, wzrost zapotrzebowania na żelazo- szybki wzrost, ciąża
Utrata krwi z powodu krwawień np. owrzodzenie żołądka, XII-cy, rak żołądka, rak jelita grubego, żylaki odbytu, obfite miesiączki
Stan po resekcji żołądka, zaburzenia wchłaniania
Jony żelaza
Jony żelaza są elementem enzymów cytochromowych odpowiedzialnych za uzyskiwanie energii w mitochondriach- niedobór żelaza to niedobór energii produkowanej w mitochondriach
Są składnikiem hemu w hemoglobinie
Objawy niedoboru żelaza CSN
Objawy niedoboru energii: uczucie przewlekłego zmęczenia, niechęć do podejmowania wysiłku fizycznego, umysłowego, upośledzenie procesów koncentracji, kojarzenia, zapamiętywania
Objawy z tk. nabłonkowej
Objawy ze strony tkanki nabłonkowej- wymagającej ciągłej regeneracji- mnożenia komórek nabłonka- potrzeba dużej ilości energii: pieczenie, zaczerwienienie śluzówek jamy ustnej, ból przy przełykaniu, pękający łuszczący się naskórek, wypadanie włosów, łamliwość paznokci
Pasożyty
Badania laboratoryjne w niedoborze żelaza
Poziom żelaza w surowicy krwi
Tzw. utajona zdolność wiązania żelaza
W niedokrwistości z niedoboru żelaza, która pojawia się później niż objawy zmniejszonej produkcji energii występuje zmniejszenie ilości hemoglobiny poniżej 12 g%, może wynosić np.8 g%, 5g%- ciężka anemia wymagająca transfuzji krwi
Leczenie niedoboru żelaza i niedokrwistości niedobarwliwej
Podawanie preparatów żelaza doustnie lub pozajelitowo w zaburzeniach wchłaniania
Podawanie witamin
Niedobór witaminy B12
To inaczej niedokrwistość złośliwa albo megaloblastyczna , /megaloblasty- duże niedojrzałe erytrocyty/
Niedobór wit. B12 spowodowany niedoborem czynnika wewnętrznego Castla w kom. okładzinowych żołądka- choroba autoimmunologiczna / cz. Castla umożliwia wchłanianie wit. B12 w jelicie cienkim/
Niedokrwistość złośliwa 4
Niedokrwistość złośliwa 3
Niedokrwistość złośliwa zanik brodawek języka
Niedokrwistość złośliwa 2
Leczenie niedokrwistości złośliwej
Pozajelitowe podanie wit. B12
Niedobór kwasu foliowego także powoduje niedokrwistość megaloblastyczną ale bez objawów neurologicznych
Niedokrwistości hemolityczne
Autoimmunologiczne: obecność p-ciał p-erytrocytom np. w chorobach autoimmunologicznych
Nieprawidłowa budowa erytrocyta- np. mikrosferocytoza
Hypersplenizm, splenomegalia
Toksyczne- uszkadzające działanie związków chemicznych np. barwników, jadu żmii
Anemia hemolityczna
Aglutynacja erytrocytów
Hemoliza erytrocytów
Niedokrwistości aplastyczne
Uszkodzenie szpiku kostnego przez promieniowanie jonizujące, drobnoustroje, związki chemiczne, leki, mechanizm autoimmunologiczny, nowotwory np. białaczki- zmniejszona liczba komórek macierzystych szpiku kostnego
obok niedokrwistości obserwuje się leukopenię i trombocytopenię
Leczenie w zależności od przyczyny, często glikokortykosteryd działanie immunosupresyjne
Niedokrwistość w przewlekłej infekcji
Czerwienica
Zwiększenie liczby erytrocytów
Zwiększenie hematokrytu
Zwiększenie ilości Hb
Zwiększenie gęstości krwi
Czerwienica prawdziwa polycytaemia vera
Rodzaj łagodnego nowotworu powstałego z rozrostu komórki macierzystej szpiku kostnego
Zwiększenie liczby eytrocytów, Ht, leukocytów, płytek krwi,
Powikłania: 1. zakrzepowo-zatorowe – bo wzrost gęstości krwi, 2. niewydolność serca- bo wzrost oporu naczyniowego dla gęstej krwi
Policytemia vera
Czerwienica wtórna- ploliglobulia secundaria
Spowodowana przewlekłym niedotlenieniem krwi tętniczej- zwiększone wydzielanie erytropoetyny- stymulacja szpiku kostnego do zwiększonej produkcji erytrocytów
Przyczyny: przewlekła hypoksemia krwi tętniczej – niedotlenienie nerek, np. w przewlekłej niewydolności oddechowej, pobyt na dużych wysokościach n.p.m., guzy nerek np. torbielowatość nerek, rak nerki co powoduje ucisk na naczynia nerkowe i niedokrwienie nerki
Powikłania- jak w czerwienicy prawdziwej
Patologia układu białokrwinkowego
Leukopenia-zmniejszenie liczby leukocytów /poniżej 4 tys./mm sześc./
-granulocytopenia /neutropenia/ - zmniejszona odporność nieswoista – powikłania- bakteriemia, posocznica
- limfopenia np. w AIDS- upośledzenie odporności swoistej
Leukocytoza /hyperleukocytoza/ - tzw. odczynowa spowodowana zwiększoną ilością leukocytów /ok. 10 tys. -20 tys./mm/ w krwi obwodowej jako wyraz mobilizacji sił obronnych np. w zakażeniach bakteryjnych
Limfopenia
Nowotwory krwi
Polycytemia vera- nowotwór łagodny z rozrostu komórki macierzystej szpiku
Białaczki: nowotwory złośliwe z rozrostu komórek układu białokrwinkowego
Białaczka leukemia
Nowotwór złośliwy układu białokrwinkowego
Białaczka szpikowa- rozrost granulocytów
Białaczka limfatyczna- rozrost limfocytów
Inne typy białaczek np. monocytowa, megakariocytowa
Przebieg ostre i przewlekłe
Białaczka ostra leucemia acuta
Szybki rozrost komórek nowotworowych niedojrzałych, młodych, nie spełniających funkcji np. obronnej /blastów : limfoblasty, mieloblasty/ w szpiku kostnym
Znaczna leukopenia / niedobór dojrzałych pełnowartościowych komórek/ - posocznica i trombocytopenia- skaza krwotoczna mogące być przyczyną zejścia śmiertelnego
leczenie- chemioterapia, radioterapia, przeszczep szpiku kostnego
Białaczka przewlekła leucemia chronica
Powolny rozrost komórek ze znacznym zwiększeniem ich liczby nawet do kilkuset tysięcy/ mm
Nacieki nowotworowe w narządach wewn. wątrobie, śledzionie (hepatosplenomegalia), skórze, węzłach in.
Powolny przebieg nawet wieloletni
Leczenie-chemioterapia
Chłoniaki lymphoma
Pierwotne nowotwory złośliwe węzłów chłonnych
Powstają z rozrostu komórek węzła chłonnego
Węzły są powiększone, niebolesne, o wzmożonej konsystencji
Początkowo powiększone są pojedyncze węzły w jednej okolicy np. węzeł szyjny, w stanach zaawansowanych liczne węzły w wielu miejscach
Chłoniak ziarniczy, nieziarniczy, plazmocytowy
Chłoniak ziarniczy – Hodgkin lymphoma
Hodgkin lymphoma- rozrost komórek węzła chłonnego /różne komórki m.in. kom. Sternberga, Hodgkina/, inna nazwa ziarnica złośliwa /lymphogranulomatosis maligna/
Objawy: powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, karkowych, wnęk płucnych, jamy brzusznej, pachwinowych
Rozpoznanie- badanie histopatologiczne węzła chłonnego – obecność typowych komórek
Leczenie- chemioterapia, radioterapia
Rokowanie dobre- ponad 80% wyleczeń
Hodgkin lymphoma 2
Chłoniak nieziarniczy
non Hodkgin lymphoma- rozrost komórek limfoidalnych,
Początkowo rozrost dotyczy pojedynczego węzła, grudki chłonnej np. w przewodzie pokarmowym- guz
rozsiana postać tego chłoniaka to przewlekła białaczka limfatyczna
Przewlekła białaczka limfatyczna
Non Hodgkin lymphoma
Szpiczak mnogi Plasmocytoma Myeloma multiplex
Nowotwór złośliwy powstały z rozrostu komórek plazmatycznych- powstałych z limfocytów B po kontakcie z antygenem
Lokalizacja- kości płaskie- mnogie ogniska osteolizy, bóle kostne, złamania patologiczne,
znaczny wzrost soli wapniowych w surowicy krwi- hyperkalcemia
Wybitnie duża ilość immunoglobulin w surowicy krwi- dysproteinemia, hyperproteinemia
Amyloidoza narządów wewnętrznych
Nerka szpiczakowa- białko Bence Jonesa w moczu, amyloidoza nerek, niewydolność nerek
natalia10mendala