Ź R Ó D Ł O W Y C H
Teksty źródłowe to teksty, które stanowią podstawę do badań historycznych. Powstawały na przestrzeni wieków. Mogą nimi być: kroniki, roczniki, listy, sprawozdania, protokóły, prasa i wiele innych. Dla historyka są niezastąpionym źródłem wiedzy.
Niniejszy zbiór składa się z 38 tekstów, ułożonych chronologicznie obejmujących czasy starożytne, średniowiecze i dzieje nowożytne.
Pod każdym tekstem umieszczone są pytania, które mogą pomóc zarówno nauczycielowi jak i uczniowi we właściwym interpretowaniu źródeł.
Jolanta Kaczmarek
- Księga Umarłych ( fragment )
- Kodeks Hammurabiego ( fragment )
- Tacyt – polityka Oktawiana Augusta
- Plutarch, biografia Aleksandra Wielkiego
- Einhard, biografia Karola Wielkiego
- Prokopiusz z Cezarei, Słowianie
- Gall Anonim – Kronika ( fragment )
- Konrad Mazowiecki
- Kroniki Jana z Czarnkowa ( fragment )
- Władysław Jagiełło
- Konstytucja Nihil novi 1505 r. ( fragment )
- Z pism Marcina Lutra
- Akt sekularyzacji Prus
- Hołd pruski
- Akt unii lubelskiej ( fragment )
- Historia sejmu polskiego
- O metodach zrywania sejmów w Polsce. ( relacja ambasadora francuskiego w Polsce dla Ludwika XIV )
- Ignacy Loyola, Pisma wybrane, t. I
- Konstytucja Stanów Zjednoczonych ( fragment )
- Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela ( fragment )
- O wolności polskiej. Przestrogi dla Polski.
- Przewrót umysłowy w Polsce XVIII w.
- Historia demokracji polskiej w epoce porozbiorowej.
- Program organizacji Czerwonej
- Manifest Tymczasowego Rządu Narodowego z 22.01.1863
- Rusyfikacja szkolnictwa w Królestwie Polskim ( fragment )
- Społeczeństwo polskie pod zaborami
- Rezolucja kongresu 1889 r. w sprawie ustawodawstwa robotniczego
- Program Polskiej Partii Socjalistycznej ( fragment )
- Wojna pozycyjna ( relacja żołnierzy francuskich )
- Orędzie prezydenta Wilsona ( sprawa polska )
- Prawicowa kampania przeciw Narutowiczowi
- Adolf Hitler, Mein Kampf, 1925
- Ustawodawstwo nazistowskie : ustawa o ochronie niemieckiej krwi i czci z 1935 roku
- Zasady niemieckiej polityki okupacyjnej wobec społeczeństwa polskiego
- Sowietyzacja i rusyfikacja Polski ( fragment dziennika Marii Dąbrowskiej z 6 XI 1948 )
- Ocena wydarzeń poznańskich
- Żądania załóg stoczni szczecińskich z 18 lub 19 XII 1970 roku ( wybrane punkty )
Księga Umarłych :
„(...) Nie pomniejszałem miary, nie fałszowałem odważników, nie stałem się przyczyną czyjejś nędzy za pomocą języczka u wagi, nie odjąłem mleka od ust niemowlęcia, nie przepędzałem bydląt z pastwisk ich, nie chwytałem ptaków zabronionych, nie łowiłem ryb na przynętę zrobioną z ciał ich.
Nie zatrzymywałem wody, gdy płynęła, nie przerywałem tam na wodzie wzburzonej, nie gasiłem ognia w czasie jego, nie odstąpiłem od dni składania ofiar z mięsiwa wybranego, nie związywałem bydła przeznaczonego na pokarm boży, nie zatrzymywałem boga podczas procesji jego.
Jestem czysty, jestem czysty, jestem czysty, jestem czysty (...).
1) Skąd pochodzi przytoczony fragment tekstu ?
2) Wskaż fragmenty, mówiące o zajęciach ludności.
Kodeks Hammurabiego :
§ 196 : Jeśli obywatel wybił oko jednemu z obywateli, należy wybić jego oko.
§ 197 : Jeśli złamał kość obywatela, należy złamać jego kość.
§ 198 : Jeśli wybił oko poddanego pałacu lub złamał kość poddanego pałacu,
zapłaci jedną minę srebra.
§ 199 : Jeśli wybił oko niewolnika obywatela lub złamał kość niewolnika
obywatela, zapłaci połowę jego ceny kupna.
§ 200 : Jeśli wybił obywatel ząb obywatela równego sobie, należy wybić jego
ząb.
§ 201 : Jeśli wybił ząb poddanego pałacu , zapłaci jedną trzecią miny srebra.
§ 202 : Jeśli obywatel uderzy w twarz obywatela godniejszego niż on, zostanie
na zgromadzeniu uderzony 60 razy bykowcem.
§ 203 : Jeśli obywatel wystąpi w sprawie z fałszywym zeznaniem, a
prawdziwość słów, które wypowiedział nie dowiódł, jeżeli jest to
sprawa gardłowa, człowiek ten zostanie zabity.
§ 204 : Jeśli wystąpił z zeznaniem dotyczącym zboża lub pieniędzy, poniesie
karę tej sprawy.
1) Od czego zależał wymiar kar za dokonane przestępstwa ?
2) Jaka kara groziła za fałszywe oskarżenie?
Tacyt:
(...) Lecz skoro przynęcił żołnierzy darami lub rozdawnictwem zboża, a wszystkich słodyczą pokoju, powoli zaczął się wzbijać i zagarniać w swe ręce przywileje senatu, urzędników i praw. Nikt mu w tym nie stawiał oporu, gdyż najbutniejsi padli w bojach albo wskutek proskrypcji ( procedura ) a z pozostałej arystokracji im bardziej kto był gotowy do służalstwa, tym więcej wyróżniano go bogactwami i zaszczytami, wyniesieni więc przez zmianę stosunków, woleli bezpieczną teraźniejszość niż niebezpieczną przyszłość. Takie prowincje nie były temu stanowi rzeczy przeciwne: wszak podejrzliwie patrzyły one na rządy senatu i ludu z powodu sporów potężnych jednostek i chciwości urzędników, a bezskuteczna im była pomoc praw, które mąciła przemoc, zabiegi, wreszcie przekupstwo (...)
(...) Wewnątrz panował spokój, nazwy urzędników zostały te same, młodsi urodzili się już po zwycięstwie pod Ahejum, a także większość starców podczas wojen domowych : jakże niewielu z tych pozostało, co rzeczpospolitą widzieli (...).
1) Jaki okres historii Rzymu opisuje Tacyt ?
2) Jaką politykę prowadził Oktawian August ?
3) Dlaczego prowincje udzieliły mu poparcia ?
Plutarch, biografia Aleksandra Wielkiego :
(...) korzystając ze spokoju, po raz pierwszy wdział na siebie strój obcokrajowców. I nie wiadomo, czy chciał tylko przystosować się do miejscowych obyczajów, zdając sobie sprawę, jak wielki wpływ na przychylne dla niego nastroje ma równość obyczajów i zewnętrznych form życia, czy też próbował u swoich Macedończyków wprowadzić perski zwyczaj padania przed królem na kolana, przyzwyczajając ich zwolna do zmiany etykiety dworskiej(...)
(...) kazał nawet 30 000 wybranej młodzieży tamtejszej ( tj. irańskiej ) uczyć się języka greckiego i ćwiczyć we władaniu bronią macedońską, wyznaczając do tego celu bardzo wielu instruktorów.
(...) W Suzie sprawił Aleksander swym przyjaciołom uroczystości weselne, przy czym sam pojął za żonę córkę Dariusza, Statejrę, a innym najgodniejszym swoim towarzyszom przydzielił najgodniejsze żony. Dla tych zaś Macedończyków, którzy ożenili się już przedtem urządził wspólne przyjęcie, na którym było podobno dziewięć tysięcy zaproszonych .
1) Jaki był stosunek Aleksandra Wielkiego do podbitych Persów ?
2) Jaką rolę w monarchii przydzielił Macedończykom i Grekom?
Einhard, biografia Karola Wielkiego :
(...) Był potężnie zbudowany, wysokiej postury, ale nie przekraczał słusznych proporcji, głowę miał okrągłą, oczy wielkie i bystre, nos nieco zbyt długi, włosy piękne, a twarz przyjemną i wesołą.
(...) Był zdolnym mówcą, mówił płynnie i potrafił z doskonałą jasnością wyrazić wszystko, co zechciał. Opanował nie tylko mowę ojczystą, lecz uczył się też pilnie języków obcych. Między innymi po łacinie mówił tak, jakby była jego własnym językiem, po grecku natomiast bardziej rozumiał, niż potrafił się sam wysłowić. (...) Uczył się rachunków i z wielką ciekawością śledził ruchy ciał niebieskich.
1) Opowiedz o wyglądzie Karola Wielkiego.
2) Jakie były jego zainteresowania ?
Prokopiusz z Cezarei. Słowianie.
(...) Mieszkają w nędznych chatach, rozsiedleni z dala jedni od drugich, a przeważnie każdy zmienia kilkakrotnie miejsce zamieszkania. Stając do walki, na ogół pieszo idą na nieprzyjaciela, mając w ręku tarczę i oszczepy, pancerza natomiast nigdy nie wdziewają. Niektórzy nie mają ani koszuli, ani płaszcza, lecz jedynie długie spodnie (...) i tak stają do walki z wrogiem (...)
Wszyscy są rośli i niezwykle silni, a skóra ich i włosy nie są ani bardzo białe, ani zdecydowanie ciemne, lecz wszyscy są rudawi. Życie wiodą twarde i na najniższej stopie (...) i stale są okryci brudem.
1)...
piotr.warrior