kordian.pdf

(556 KB) Pobierz
1273425387.001.png
Ta lektura , podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie
Utwór opracowany został w ramach projektu Wolne Lektury przez fun-
JULIUSZ SŁOWACKI
Kordian
ęść  
 
ł.  
i d ia i d do r
i oi i iir
Odrodzenie przez grób
a ianin ii ao
a id aro r
a ii i arania oa
oia ii r ni o
od ia ini i aoa
ro ni roi oina
Kid oa an odadni
na odoid i r na dni
ia oaio Lambro
1273425387.002.png
PRZYGOTOWANIE
o dnia rdnia no
aa ano nid arnoinia ardoio ra Karai r
ai orn iini da a do in o a ino r
rana aiai
aronia o i ia

Czarownica
Szatan
Z gwiazd obłąkanych,
Z włosów czesanych
Iskry padają
Jak z polskiej szabli;
Widzą je diabli,
Odpowiadają
Błyskami chmur.
Lecą — świst piór
Buki ugina.
aan a oai ino anioa

Czas
Ha, czarownico! czy biła godzina?

Która?

Godzina, której żaden człowiek
Dwa razy w życiu nie słyszy¹.

Uderzy
Za dziesiątym mgnieniem powiek
Z babilońskiej ludów wieży.
A gdy bić będzie, choć głucha, usłyszę.
Lecz gdzież są, panie, twoi towarzysze?
Leniwo śpieszą z błękitu podniebień;
Żółw, z którego to zgrzebło utoczył mi tokarz²
Prędzej chodził…

To zgrzebło, pokaż mi je — pokaż!…
Łzy mi płyną… poznaję Twardowskiego grzebień,
On mię zgrzebłem tym czesał, gdy w psa wlazłszy skórę
U nóg mu się łasiłem. Odejdź, moja pani;
Goście sproszeni zlecą się na Łysą Górę.
aronia odoi
aan oa
Szatani!
a ii ra i ii i aan ada
Spadł z nieba deszcz szatanów, niech ziemię polewa;
Jeśli jeszcze na ziemi są edeńskie drzewa,
Deszcz, Drzewo, Jabłko,
Raj
Niech rosną, to jesienią człowiek owoc zbierze…
¹ oina r adn oi da ra i ni — chodzi o pierwszą godzinę nowego stulecia.
² ro o ro — z pancerzy żółwi morskich wyrabiano dawniej grzebienie, guziki i inne
przedmioty codziennego użytku.
 ł Kordian
Siadajcie! cóż między wami
Nie widać Mefistofela?

Zaszedł na grób przyjaciela.
Na grobie Twardowskiego odmawia pacierze.

Taki się teraz zrobił czuły i pobożny
Jak poeta… Lecz księżyc zabłysnął dwurożny,
Czas przystąpić do dzieła…

Co nam król rozkaże?

Czas, Historia, Obraz świata
Obejrzeć trzeba koła w wiekowym zegarze,
Krwią dziecięcia namaścić gwichty³ i sprężyny;
Dziecko, Krew
Niech nam bije wyraźnie lata, dnie, godziny.
Przynieście go, postawcie… Co? czy nie zepsuty?

Wszystkie koła, wszystkie druty
Całe, rdza wieków nie trawi;
Godzinnik z hostii, co dławi⁴,
Po nim żądło Lewiatana⁵
Przez wieki wieków się toczy,
Na dnie wskazuje ząb smoczy,
Na godziny żądło osy;
I dotąd trwa nieprzerwana
Włosień siwa z kós⁶ szatana,
Któremu zbielały włosy
Od strachu, gdy grom z obłoku…
Pamiętacie?‥ A sprężyna
Z ojczyzny Tella, Kalwina,
Na ludzkim wsadzona oku,
Chodzi jak na dyjamencie
W kołek i sprężyn zamęcie
Zamknięta grzesznika dusza,
Kurant⁷ po kurancie jąka.
Noga kossacza pająka⁸
Pająk
Wszystkie sprężyny porusza
Jak wahadło…
³ i (daw.; z niem. i : waga, ciężarek) — ciężarek w zegarze ściennym lub stojącym.
⁴ oii o dai — według wierzeń ludowych, na zasadzie absolutnej sprzeczności między tym, co święte
a tym, co przeklęte, diabeł nie mógł połknąć hostii, będącej symbolicznym ciałem Chrystusa, dławił się nią.
Podobnie wierzono, że diabła parzy woda święcona.
⁵Lewiatan (hebr. liwjatan) — biblijny mityczny potwór morski, rodzaj monstrualnego węża lub smoka
o siedmiu głowach (nie wiadomo natomiast nic o jego żądle). W Biblii stanowił uosobienie przeciwstawiającego
się Bogu zła.
⁶ oa (daw.; tu forma D. lm: ) — warkocz.
⁷ ran (starop.) — melodia wygrywana przez zegar o stałych porach (np. co godzinę, co pół godziny lub
co kwadrans).
⁸ oa oaa aa — chodzi o kosarza, należącego do pajęczaków, jednak nie będącego w ścisłym zna-
czeniu pająkiem (nie ma on np. jadu); cechą charakterystyczną wyglądu kosarza są cztery pary bardzo długich
nóg (mogą mierzyć nawet kilkanaście centymetrów, przy ok. półcentymetrowej wielkości głowotułowiu).
 ł Kordian

Dość opisów.
Gehenno, Astarocie, najstraszliwsi z bisów,
Jak asesory⁹ sądu, gdy zegar bić zacznie,
Liczcie wieki, dnie, lata…
ar aani i
Świecie! świecie! świecie!
Wąż wieczności łuskami w okrąg ciebie gniecie,
Obraz świata, Trup,
Kondycja ludzka, Marzenie
Zębem zatrutym boki ogryza nieznacznie;
I wieki mrą nad tobą, zasypując pyłem
Umarłych pamiątek.
Ja widziałem twój początek.
Ta garść gliny, powietrzem opasana zgniłem,
Ten trup chaosu, w trumnie zamknięty błękitów,
Strawiony zgnilizną czasów,
Okrył się rdzami kruszców i kością granitów,
Porósł mchem kwiatów i lasów;
Potem wydał robaki, co mu łono toczą
I myślą.
Biada im! jeśli marzeń ziemią nie okryślą,
Kołem widzenia — biada, jeśli je przekroczą…
Wąż

Historia, Czas
Królu, wiek dziewiętnasty uderzył.

Astaroth
Niech liczy lata; może ten, co za obłokiem
Gromy ciska, chcąc wesprzeć jaki ziemski naród,
Może wiek który ludziom skrócił jednym rokiem,
Może ukradł szatanom dzień jeden, godzinę;
Więc się o nią upomnę u Boga
Lub buntowną chorągiew rozwinę.
We mnie i w przyrodzeniu zgwałconym ma wroga.

Tysiąc ośmset lat wybiło.

Więc się koło tortury całe obróciło?
Każdy ząb jej rozdziera, każda szruba ciśnie.
Teraz, gdy niebo zabłyśnie,
Błyskawica trwa dłużej niż te wszystkie lata,
Kondycja ludzka
Zbiegłe męczarnią dla świata;
A każdy rok jak ślimak sunął się leniwo
Dla nędzarzy, dla głupich kochanków nadziei;
A gdy śliną osrebrzył ślad zbiegłej kolei,
Ślizgał się po niej człowiek pamiątką przerżchliwą¹⁰.
Obłąkani w przeszłości żeglarze
Brali imię dziejopisów;
Sztuką ich było pisać wielkie kalendarze,
Pełne królewskich imion i dat, i napisów.
Inni myślą ścigali treść myśli,
Filozof, Otchłań, Rozum
⁹ aor (daw.) — doradca sędziego; dziś popr. forma lm.: asesorzy.
¹⁰ rri — zapewne: pierzchliwy (w niektórych wydaniach występuje tu forma „pierżchliwy”); pierz-
chliwa pamiątka to pamiątka krótkotrwała, z łatwością pierzchająca, czyli uciekająca, znikająca.
 ł Kordian

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin