Paszoznawstwo kolokwium 1
''OWIECZKA''
PASZA -materiał pochodzenia roślinnego i zwierzęcego lub mineralnego, zawierający składniki pokarmowe przyswajalne dla zwierząt i mogą być stostosowane w żywieniu zwierząt.
PODZIAŁ PASZ (pochodzenie)
•Roślinne:
Zboża, Nasiona, Kiszonki, Zielonki, Okopowe,
-Produkty uboczne przemysłu:
-młynarskiego (otręby, mąki pastewne)
-skrobiowego (pulpa ziemniaczana, gluten)
-cukrowniczego (wysłodki buraczane, melasa)
-olejarskiego (śruty poekstrakcyjne,
-browarnianego (kiełki suszone, słodziny, młóto, drożdże)
-fermentacyjnego (wywar ziemniaczany i zbożowy)
•Zwierzęce:
Mleko, Mięso, Ryby, Jaja, Krew,
---Produkty uboczne przemysłu:
-mleczarskiego (twaróg, maślanka,serwatka)
-mięsnego (mączki z krwi, mięsne,
mięsno kostne i kostne)
-rybnego (mączki makuchy i ekspelery) rybne z odpadów, z całych ryb)
•Mineralne:
Kreda, Sól, Mieszanki mineralne,
Podział pasz (udział białka)
Niskobiałkowe <10%
zielonki, kiszonki, zboża, okopowe
Średniobiałkowe >10 < 20%
zboża, śruty, mieszanki, siano
Wysokobiałkowe >20%
nasiona strączkowych, mączki
śruty poekstrakcyjne, koncentraty,
Podział pasz
(koncentracja składników pokarmowych)
Pasze objętościowe | Pasze treściwe
Zielonki | Zboża
Okopowe | Śruty
Kiszonki | Koncentraty
Siana | Mieszanki
Słomy | Susze
Plewy strączyny Nasiona
SKŁADNIK POKARMOWY-GRUPA związków chemicznych spełniająca w organizmie określoną ROLĘ (np. budulcową, energetyczną) i dająca się oznaczyć w miarę prostą i wspólną ANALIZĄ CHEMICZNĄ.
SM -stanowi nielotne w temp 103°C związki organiczne i nie organiczne.
SM -oznacza się wagowo, ważąc ubytek wody naskutek przechowywania próby w suszarce w 103°C w ciągu 6 g.
Znajomość zawartości SM pozwala na:
-obliczenie zawartości wody (pasza –s.m.)
-określanie możliwości przechowywania paszy (>85% s.m.)
-określanie wielkości pobrania paszy przez zwierz
-ułatwia porównywanie składu chemicznego i wartości pokarmowej pasz.
POPIÓŁ SUROWY -stanowi wszystkie związki nieorganiczne
(mineralne), w skład których wchodzą makro- i mikroelementy, zanieczyszczenia i krzemionka.
Do oznaczania popiołu wykorzystuje się metodę mineralizacji próby w piecu MUFLOWYM.
ZWIĄZKI MINERALNE PEŁNIĄ FUNKCJE:
-Budulcową –kości, zęby,
-wchodzą w skład płynów ustrojowych i tkanek,
- utrzynują HOMOSTAZĘ, ciś osmotyczne i odczyn pH,
-wchodzą w skład HORMONÓW
-aktywizują działanie enzymów i witamin.
MAKROELEMENTY: WAPŃ, FOSFOR, SÓD,
POTAS, CHLOR, SIARKA, MAGNEZ
MIKROELEMENTY: ŻELAZO, MIEDŹ, MANGAN,
CYNK, KOBALT, JOD,
ULTRAŚLADOWE: SELEN, MOLIBDEN, CHROM,
FLUOR, ARSEN, BOR, OŁÓW, LIT, NIKIEL,
KRZEM, WANAD, CYNA, GLIN
*niezbędne dla organizmów wyższych
WŁÓKNEM SUROWYM nazywamy węglowodany o złożonej strukturze chemicznej, trudno trawione przez zwierzęta i nie rozpuszczalne w rozcieńczonych roztworach kwasów i zasad.
W skład WS wchodzą:
HEMICELULOZA, CELULOZA, PEKTYNY,
GUMY, ŚLUZY, LIGNINA, KUTYNA.
FUNKCJE:
-główny składnik podporowy organizmu roślinnego
-stanowią źródło energii dla zwierząt
-zapewniają właściwy przebieg procesów,
-zapewewniają właściwą przemianę produktów trawienia
- wpływ na motorykę przewodu pokarmowego,
Analiza WS wg VAN SOESTA:
-ADF –ACID DETERGENT FIBER
–CELULOZA, LIGNINA
-NDF –NEUTRAL DETERGENT FIBER
– HEMICELULOZA, CELULOZA, LIGNINA
-ADL –LIGNINA, KUTYNA, WOSKI
BIAŁKO OGÓLNE -wszystkie związki chemiczne, w których budowie występuje atom AZOTU:
•BIAŁKO WŁAŚCIWE
(FIBRYLARNE –keratyna, kolagen, miozyna, elastyna, fibrynogen;
GLOBULARNE –albuminy, globuliny, histony, protaminy, prolaminy, gluteliny;
BIAŁKA ZŁOŻONE – fosfoproteidy, fosfoproteiny, glikoproteiny, lipoproteiny,
nukleoproteiny, chromoproteiny)
•ZWIĄZKI NIEBIAŁKOWE : wolne aminokwasy, kwasy nukleinowe RNA i DNA, puryny, pirynidyny, mocznik, amoniak, amidy, aminy, imidy, alkaloidy, azotany, azotyny; inne alkaloidy, azotany, azotyny i inne.
BIAŁKO PEŁNI WIELE FUNKCJI W ORGANIZMIE:
-STRUKTURALNA –ciało, tkanki, wiąże szkielet kostny, tkanka łączna, mięsnie
skóra, włosy, kopyta.
-UMOŻLIWIA RUCH ciała i jego narządów oraz zapłodnienie,
-METABOLICZNA -działalność enzymów –decyduje o charakt i przebiegu
procesów życiowych,
-TRANSPORTOWA –NP. HEMOGLOBINA
-OCHRONNA –chrona immunologiczna przed bakteriami, wirusami.
ZASADA OZNACZANIA BIAŁKA OGÓLNEGO metodą KJELDAHLA polega na spaleniu próby paszy na mokro w stężonym kwasie siarkowym w temp jego wrzenia (230 °C).W czasie spalania w środowisku kwaśnym z azotu białek i innych połączeń azotowych powstają sole amonowe. Roztwór soli amonowych alkalizuje się stężoną zasadą sodową a powst amoniak oddystelowuje do kwasu o znanej normalności. Z ilości kwasu zużytego do zobojętnienia amoniaku oblicza się ilość azotu jaka znajdowała się w paszy.
DLA OBLICZENIA ILOŚCI BIAŁKA MNOŻY SIĘ OTRZYMANĄ WARTOŚĆ LICZBOWĄ N PRZEZ 6,25.
TŁUSZCZEM SUROWYM nazywamy wszystkie związ org rozpuszcz się
w rozpuszczlnikach organicznych (alkochole, etery)
•Funkcja transportowa -lipoproteiny (chylomikrony, VLDL, LDL. HDL) miażdżyca i „zły cholesterol”
•Funkcja energetyczna -źródło energii dla wszystkich tkanek i narządów
•Funkcja zapasowa -gromadzenie energii
•Funkcja ochronna -tłuszcz podskórny i okołonarządowy
•Ułatwianie odczuwania smaku i połykania pokarmu
•Hamują skurcze żołądka i wydzielanie kwaśnego soku żołądkowego
•Budulec błon komórkowych i białej masy mózgu
•Dostarczanie NNKT (hormony), witaminy
•Decydują o sprawności układu krążenia, stanie włosów i skóry
Związki bezazotowe wyciągoweW skład BNW wchodzą cukry łatwo rozpuszczal. w wodzie, łatwo trawione przez zwierz, które można wymyć z próby paszy rozcieńczonymi roztworami kwasów i zasad.
W skład BNW wchodzą m.in.:
-MONOSACHARYDY: PENTOZY, HEKSOZY, HEPTOZY,
-DISACHARYDY: SACHAROZA, MALTOZA, LAKTOZA,CELOBIOZA
-TRISACHARYDY: RAFINOZA
-WIELOCUKROWCE: PENTOZANY (ARABANY, KSYLANY), I HEKSOZANY (SKROBIA, INULINA, GLIKOGEN)
Prekurory w syntezie białek i tłuszczów oraz innych substancji (DNA), witaminy, koenzymy,
-wykaz specyficz aktyw bio (KW. ASKORBINOWY, INOZYTOL)
-ENERGETYCZNE -biorą udział w przemianach węglowodanów przy wyzwalaniu
energii –tzw. CUKRY KRWI
WODA W ŻYWIENIU ZWIERZĄT
•stanowi od 60-75% masy ciała Jej zawartość w organizmie zależy od:
-Wieku ,
-Stanu otłuszczenia ,
-Stężenia elektrolitów,
-Wodochłonności koloid...
kolo205