ZAGADNIENIA.doc

Specjalność

Kierunek studiów Pedagogika

ZEW i WP, PO-W

5

Rodzaj zając Wykłady, ćwiczenia

Nazwa przedmiotu Pedagogika społeczna

Suma godzin we wszystkich semestrach Wykłady: 15 Ćwiczenia: 15

Tryb studiów

Studia niestacjonarne I st.

Punkty ECTS 4

Forma zaliczenia Egzamin, zaliczenie z oceną

Semestry, w których realizowany jest przedmiot

Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów

Celem realizacji programu pedagogiki społecznej jest.

próba nowego naświetlenia tradycyjnych i wskazanie nowych obszarów zainteresowań pedagogiki społecznej;

przekazanie studentom wiedzy o mechanizmach i sposobach konstruowania środowiska wychowawczego oraz o czynnikach, które temu sprzyjają lub utrudniają ten proces; kształtowanie u studentów aktywnej postawy stymulującej środowisko do korzystnych oddziaływań wychowawczych i przeciwdziałającej jego wpływom destrukcyjnym; rozwijanie u studentów umiejętności i kompetencji:

•         rozumienia procesów zachodzących w otoczeniu i środowisku człowieka;

•          dostrzegania czynników regulujących przemiany instytucji, zbiorowości, społecznych, globalnych procesów kultury i zjawisk gospodarczych;

•         dostrzegania i określania negatywnych skutków czynników rozwojowych;

•         rozumienia „geografii" administracji państwowej i instytucji zobligowanych do pomocy, profilaktyki i wsparcia społecznego osób, grup wymagających opieki i troski pedagogicznej;

rozwijanie potrzeby studiowania i umiejętności analizy tekstów naukowych, samodzielnego formułowania, klasyfikowania i rozwiązywania problemów pedagogicznych i sytuacji wychowawczych.

Tematyka zajęć             

Treści programowe wykładów

1.     Geneza, rozwój i kształtowanie się dyscypliny.

2.      Helena Radlińska - twórczyni polskiej szkoły pedagogiki społecznej.

3.      Przedmiot i zadania pedagogiki społecznej.

4.     Współczesne zadania i reprezentanci pedagogiki społecznej (m.m. W. Ambrozik, T. Frąckowiak, E. Marynowicz-Hetka, J. Modrzewski, A. Radziewicz-Winnicki, J. Piekarski, T. Pilch, W. Theiss i inni).

5.     Podstawowe pojęcia i kategorie dyscypliny: profilaktyka, kompensacja, wsparcie społeczne, praca w środowisku, siły społeczne i ich organizacja itd..

6.      Środowisko wychowawcze i jego podstawowe komponenty.

7.      Rodzina środowiskiem życia i rozwoju człowieka.

8.     Ocena i diagnozowanie sytuacji zagrożenia dla pomyślnego rozwoju jednostki i grup społecznych. Analiza warunków umożliwiających zaspokojenie potrzeb rozwojowych człowieka w różnych fazach jego życia i w różnych sytuacjach życiowych.

9.      Aksjologiczne korzenie i współczesne odniesienia pedagogiki społecznej.

10. Kryzys więzi społecznych i wartości - konflikt w relacjach międzyludzkich.

1 i. Wybrane dziedziny aktywności człowieka. Uczestnictwo społeczne człowieka - aktywność społeczna, obywatelska.

12. Problemy edukacji równoległej w teorii i praktyce oświatowej (jako obszar zainteresowań badawczych pedagogów społecznych).

13.  Problemy kształcenia ustawicznego.

14. Zagrożenia globalne i lokalne oraz sytuacje ryzyka dla jednostek, grup i środowiska, (bezrobocie, ubóstwo, deprywacja potrzeb, rozwarstwienie społeczne, niesprawiedliwość społeczna, dziedziczenie położenia społecznego, starość, dezorganizacja rodziny).

15. Pedagogika społeczna wobec procesów marginalizacji.

Treści programowe ćwiczeń

1.                Wprowadzenie w problematykę przedmiotu- zajęcia organizacyjne.

2.                 Prekursorzy i twórcy pedagogiki społecznej - wybór (S. T. Szacki, Z. Mysłakowski, J. C. Babicki, A. Kamiński, R. Wroczyński, S Kowalski).

3.4. Społeczne uwarunkowania problemów wychowawczych w środowisku lokalnym: amerykanizacja życia; tendencje nacjonalistyczne; kultura pieniądza, biznes i bezrobocie; hedomzm i konsumpcja; wychowanie do rywalizacji i przemocy itd.. 5. 6. Główne środowiska życia człowieka, ich funkcje, przemiany i zagrożenia - rodzina, społeczność lokalna, grupa rówieśnicza, środowiska intencjonalne.

7.      Metodologia badań środowiskowych.

8.     Wybrane instytucje pracy kulturalnej i opiekuńczej (dom kultury, kluby, świetlice; domy dziecka, rodzinne domy dziecka, rodziny zastępcze, domy małego dziecka, policyjne izby dziecka, pogotowie opiekuńcze, dom społeczny dla ludzi starych, kolonie i obozy letnie dla dzieci i młodzieży, domy wczasowe, parki i ogrody jordanowskie, miejsca i parki rekreacji itp.).

9.    10. Negatywne skutki ubóstwa, sieroctwa społecznego, deficytów więzi międzyludzkich itp - przegląd dostępnych programów profilaktyki, wsparcia.

11.     12. Organizowanie sił społecznych i rzeczowych składników środowiska na rzecz dzieci, młodzieży i osób niewydolnych - pomoc, profilaktyka, wsparcie społeczne - zajęcia warsztatowe. 13. 14. Dysfunkcjonalność instytucji i państwa - prezentacja artykułów z czasopism pedagogicznych.

15. Weryfikacja wiadomości - kolokwium sprawdzające.

Sposoby oceny pracy studenta                                                                                                 

Ćwiczenia - średnia z czterech ocen: aktywności; znajomości bieżących artykułów z czasopism

Literatura uzupełniająca             

Ambrozik W., Przyszczypkowski K. (red ): Uniwersytet. Społeczeństwo. Edukacja. Poznań 2004, UAM.

Borowska T. (red.): Pedagogika wobec zagrożeń, kryzysów i nadziei. Kraków 2002, OW „Impuls".

Budajczak M.: Edukacja domowa. Gdańsk 2004, GWP.

Darzyńska J.: Jakość życia w perspektywie pedagogicznej. Kraków 2007, Oficyna Wydawnicza „Impuls".

Dzikowska A.: Funkcjonowanie pedagoga szkolnego w polskim systemie edukacyjnym. Opole 2006, Wyd. UO.

Frąckowiak T. (red ): Koncepcje pedagogiki społecznej. Poznań 1996, Wyd. ERUDITUS.

Gajewska G., Szczęsna A., Doliński A.: Warsztat pracy pedagoga. Zielona Góra 2000, „Cogito".

Gaś Z. B.: Młodzieżowe programy wsparcia rówieśniczego. Warszawa 1995, Wyd. SCHOLAR.

Górmkowska - Zwolak E., Radziewicz - Winnicki A. (red ): Pedagogika społeczna w Polsce - między stagnacją a zaangażowaniem. Katowice 1999, Wyd. US.

Grochmal-Bach B , Knobloch-Gali A. (red.): Kryzysy rozwojowe wieku dziecięco- młodzieżowego a możliwości wsparcia społecznego. Kraków 2005, „Impuls".

Judt T.: Zmieniająca się Europa. Wielkie złudzenie? Esej o Europie. Warszawa - Kraków 1998, PWN

Juszczyk S., Musioł M., Watoła A. (red.): Edukacja w społeczeństwie wiedzy.             

Niejednoznaczność rzeczywistości edukacyjnej, społecznej i kulturowej. Katowice 2007, Wyd. AA PARA

Kamiński A.: Funkcje pedagogiki społecznej. Warszawa 1980.

Kawula S., Machel H. (red.): Młodzież a współczesne dewiacje i patologie społeczne. Gdańsk - Toruń 1994, Wyd. UG.

Kawula S.: Człowiek w relacjach socjopedagogicznych. Toruń 1999.

Konopczyński M., Theiss W., Winiarski M. (red ): Pedagogika społeczna. Przestrzenie życia i

edukacji. Warszawa 2010. PEDAGOGIUM Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej

Kwieciński Z.: Między patosem a dekadencją. Studia i szkice socjopedagogiczne. Wrocław 2007, WN DSWE TWP we Wrocławiu.

Kosowska-Rataj J., Nycz E. (red.): Edukacyjny wymiar tożsamości kulturowej. Raporty z badań. Opole 2008, Wyd. UO.

Kosowska-Rataj J., Nycz E. (red ): Podmiotowość i tolerancja w społecznościach lokalnych pogranicza polsko-czeskiego. Opole 2008, Wyd. UO.

Kowalski W.: Wioski dziecięce SOS w świecie i w Polsce 1949- 1999. Kraśniki999.

Kromolicka B , Radziewicz-Winnicki A., Noszczyk-Bernasiewicz M. (red ): Pedagogika społeczna w Polsce po 1989 roku. Katowice 2007, WŚ WSZ im. gen. J. Ziętka w Katowicach.

Kwieciński Z. . Socjopatologia edukacji. Warszawa 1992.

Lalak D, Pilch T.: Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej. Warszawa 1999, Wyd. „Żak".

Lewowicki T., Szczurek-Boruta A., Grabowska B. (red ): Przemiany społeczno-cywilizacyjne a edukacja szkolna - problemy rozwoju indywidualnego i kształtowania się tożsamości. Cieszyn - Warszawa - Kraków 2005, Oficyna Wydawnicza „Impuls".

Lewowicki T.: Grabowska B. (red.): Młodzież i tolerancja. Cieszyn 1998, US.

Marody M. (red.): Wymiary życia społecznego. Warszawa 2002, „Scholar".

Marody M., Gucwa - Leśny E. (red ): Podstawy życia społecznego w Polsce. Warszawa 1996, ISS.

...