Kognitywistyka – Bronisława Siemieniecki
Wykład 1 12.10.2015
Literatura:
Pedagogika kognitywistyczna. Studium teoretyczne – B. Siemieniecki
„komunikacja a społeczeństwo” w : Pedagogika Medialna – B. Siemieniecki
Pojęcia:
*Pedagogika jako „kierowanie dzieckiem”
*praktyczne działanie wychowawcze, oraz refleksja nad warunkami i celami tego działania oraz nad skutecznością
(Godlewski) :
*obecnie pedagogika jest jednorodną nauką zajmującą się całością zjawisk wychowawczych
-warunkami w których one przebiegają
- celami, którym mają służyć
-procesem i treścią działalności wychowawczej
-metodami, które mają zapewnić skuteczność
-instytucjami, które tą działalność prowadzą
Problemy natury terminologicznej są wynikiem splotu kilku czynników :
-dynamicznego rozwoju dyscypliny
-stosunkowo niedawnego jej powstania
-nierównomiernego jej rozwoju
II Odkrycia psychologii w drugiej połowie XIX wieku w Niemczech
a) Ernest Weber i Gustav Fechner (prawo psychofizyczne)
b) Herman Ebbinghaus (krzywa ……)
Umysł jest…. I naukowo uchwytny, pewne jego aspekty są mierzalne i podlegają matematycznemu opisowi
c) Wilhem Wundt (1879) pierwsze laboratorium eksperymentalne oparte na introspekcji. Typowe eksperymenty podlegały na badaniu skojarzeń i mierzeniu czasu reakcji
d) Edward Thorndike teoria uczenia się i stosowania skuteczności kar i nagród
e) Froid
-Neurodydaktyka (wspomniał)
Nauka poznawcza à nauka o poznaniu (takie ujęcie sugeruje, że mamy do czynienia z epistemologią
-W literaturze zachodniej kognitywizm określa się zbiór koncepcji filozoficznych, psychologicznych i językoznawczych
-Kognitywistyka to nauka zajmująca się badaniem procesów przetwarzania informacji przez człowieka
David Bordwell dzieli kognitywizm na :
Twardy : zorientowany na ……..
Miękki : …………….
Pedagogika kognitywna jest nauką zajmującą się całością zjawisk wychowawczych oraz społecznych w obrębie kształtowania analizowanych z pozycji przetwarzania informacji w mózgu.
Analizuje zjawiska i procesy wychowawcze oraz kształcenie uwzględniające czynniki: genetyczne, kulturowe i środowiskowe w sposób nierozłączny
Wykład II 26.10.2015
Wizje rozwoju cywilizacji a pedagogika
Pedagogika kognitywna
I. Wizje rozwoju człowieka - nieustanna ewolucja człowieka
· Istota ludzka ulega nieustającej zmianie
· Ewolucja nie zakończyła się, ulega przyspieszeniu
II. Ciągła Ewolucja człowieka dowód stawiany przez zwolenników
- Badania zespołu Stephana Steamsa, który zaobserwował statystyczny związek między niskimi i krępymi kobietami a dużą ich dzietnością
Utrzymanie się w dłuższym okresie tej tendencji, zdaniem badaczy, spowoduje dominację dzieci tych matek w całej populacji
- Zjawisko zmniejszania w ostatnich trzydziestu latach objętości naszego mózgu o 10-15% a także zmniejszenie zębów i szczęk
Wniosek – dobór naturalny w istotny sposób wpływa na przyszłość człowieka
Poglądy Geoffreya Millera :
- Ewolucja znacznie przyspiesza ze względu na szereg nowych czynników
np. wolny wybór partnera
- Ewolucja kształtuje kierunek rozwoju, który jest odpowiedzialny za sukces ekonomiczny oraz wychowuje potomstwa
- Im bardziej zaawansowana technologia tym inteligencja człowieka wywiera większy wpływ na jego życiowy sukces, ponieważ technologia wymaga więcej inteligencji aby ją opanować
- Sztuczna selekcja z użyciem technologii genetycznych wywoła w przyszłości wiele zmian, ponieważ rodzice będą mogli mieć wpływ na wybór materiału genetycznego z którego powstanie „wymarzone dziecko”(atrakcyjne i zdrowe)
Teaz Jarona Laniera
- Nowa selekcja – wybór materiału genetycznego przez ludzi zamożnych, będzie wpływać na potencjał swoich dzieci gwarantując inteligencję, optymizm, piękno i długowieczność. Powstanie nowa selekcja, która może doprowadzić do głębokich zmian w człowieku i wygenerowania nowego gatunku hominidów
Ewolucja bez ewolucji
- Podstawą tej koncepcji jest stworzona przez Darwina zasada doboru naturalnego rozwinięta przez Edwarda O. Wilsona w teorii socjobiologii oraz przez innych kognitywistów
- Naturalna selekcja występuję, gdy pewna genetyczna mutacja przekazywana jest kolejnym pokoleniom, przynosząc im korzyści (np. obniżenie krtani umożliwiało rozwój języka)
- Pogląd Wilsona proces rozmnażania płciowego, tworzy w każdym pokoleniu nowe genotypy, lecz sam w sobie nie powoduje ewolucji, ponieważ pozwala uzyskać pewne korzyści i ostatecznie mutacja zostaje przyjęta za normę
- Richard Dawkins, lan Tattersall :
Gdzie jest miejsce występowania zmiany, która prowadzi do innowacji genetycznej
- Duże znaczenie ma wilkość populacji, w której może się dokonać zmiana genowa
- Tylko w małych populacjach może ona zaistnieć, ponieważ w populacjach nieodizolowanych, nieograniczone krzyżowanie się jednostek z innymi, sprawia, że potencjalnie ważne mutacje mają mniejsze szanse
Uwaga :
Przyjęcie perspektywy braku ewolucji u człowieka oznacza konieczność pójścia tokiem rozumowania Wilsona i rozpatrzenia problemu niezmienności natury ludzkiej, co w prostej lini prowadzi do tezy o niemożliwości dokonania zmiany na przykład stworzenia lepszego społeczeństwa
Helena Cronin
- należy dokonać rozróżnienia pomiędzy naturą ludzką a zachowaniem
- natura jest niezmienna i objawia się w każdym narodzonym dziecku, natomiast zachowanie, to nieograniczona możliwość/ilość wariantów mająca związek z środowiskiem
- natura ludzka zawiera się w biologicznym działaniu genetycznie zaprogramowanego mózgu
- zachowanie kształtowane jest przez społeczeństwo
- Dlatego nie można przyjąć tezy Stevana Pinkera, który stawia znak równości między mózgiem a funkcjonowaniem umysłu, czyni to wprawdzie pośrednio, stawiając tezę, że (…) nasz umysł jest przystosowany do dawno minionego trybu życia, a nie do całkowicie nowej cywilizacji rolniczej i przemysłowej
- niektóre swoiste zachowania człowieka mają charakter uniwersalny
- rozwój cywilizacji jest wynikiem rozwoju społeczno-kulturowego. Związek ten jest od dawna akceptowany przez pedagogikę, co więcej, stanowi jeden z jej kanonów
Związek kultury z genami :
- Edward Wilson zauważa, że geny dają predyspozycję do tworzenia kultury, innymi słowy nie sterują „(…) geny trzymają kulturę na smyczy”
- Michael Tomasello : genetyczne zmiany odbywają się w skali milionów lat, tymczasem człowiek odbył swój marsz w bardzo krótkim czasie, co sugeruje występowanie pozabiologicznego czynnika
- owym mechanizmem jest przekaz społeczny i kulturowy, który nazwany został kumulatywną ewolucją kulturową
Tendencję określające zmiany cywilizacyjne
(brak slajdu)
Wykład III 09.11.2015 Kasia
Tendencje określające zmiany cywilizacyjne
Eksploratywne – polega na wnioskowaniu o przyszłości na podstawie wiedzy z przeszłości i teraźniejszości. Służy to między innymi tworzeniu tak zwanych prognoz ostrzegawczych, które mówią nam, jak może być.
Podejście ekspolaratywne cieszy się dużym wzięciem, łatwo jest odnosić XIX i XX – wieczne
doświadczenia do warunków współczesnych.
Znana przeszłość i występowanie w niej możliwości oraz zagrożenia stanowią punkt odniesienia do współczesności.
Pozwala to pokazać proces zmiany, a następnie prognozować, przyszłość. Podejście to obarczane jest jednak poważnym błędem za względu na złożoność i wysoką dynamikę zmian zachodzących na świecie.
U. Beck upatruje przyczyn powstających błędów:
· Charakterze społeczeństwa przemysłowego, które jest społeczeństwem półnowoczesnym;
· Kategoriach, w jakich myślą twórcy koncepcji przewidywanych zmian.
Rozpatrywanie zmiany w kategoriach modernizacji dotychczasowych kierunków przeobrażeń istniejącego stanu jest niepoprawne ze względu na to, że przyszła rzeczywistość należy do innego świata. Różnica wynika z innych narzędzi wykorzystywanych przez człowieka, innych warunków środowiskowych oraz nowych, dotychczas nieznanych ludziom czynników. Mamy, zatem do czynienia z dwoma różnymi światami dwiema odmiennymi rzeczywistościami w żaden sposób nieprzystającymi do siebie.
Prognozy z wykorzystaniem podejścia normatywnego i eksploratywnego opierają się na:
· Na jednym podstawowym czynniku np.:
o informacji (D. Bell),
o mediach (M. McLuhan),
o energii (A.Toffer)
· Na podejściu kompleksowym np.:
o Raport Klubu Rzymskiego (1972) pod nazwą Granice rozwoju;
o Raport on the year 2000 (1979);
o Organizacja Rozwoju i Współpracy Gospodarczej (OEDC) (1980 – osłabienie tempa postępu technologicznego)
Charakterystyczną cechą zachodzących zmian jest niekontrolowane przyspieszenie rewolucji technologicznej.
Wywołuje to trudne do przewidzenia skutki rynku pracy, usług, handlu, administracji, zdrowia, edukacji i codziennego życia człowieka.
Osiem wyraźnie rysujących się kierunków zmian cywilizacyjnych ważnych dla pedagogiki:
1. Poczucie alienacji w otaczającym coraz bardziej sztucznym świecie, Atomizacja postępująca w rodzinie osłabiająca poczucie wpływania na swój los, swój i innych.
2. Słabnące przystosowanie do zmieniającego się dynamicznie otoczenia. Powstawanie licznych napięć będących wynikiem rosnącego dysonansu pomiędzy naturalnym rytmem życia a systematycznie przyśpieszającymi przemianami współczesnej cywilizacji. Pogłębiający się dysonans jest skutkiem nieprzystosowania biologicznego człowieka do tak gwałtownych zmian w otoczeniu społeczno- kulturowym wywoływanych nowymi technologiami.
3. Wzrost znaczenia wiedzy, kiedy oznacza potrzebę coraz bardziej efektywnej edukacji nastawionej na człowieka, na jego umiejętności twórcze, na człowieka charakteryzującego się nie tylko dużą wiedzą zawodową, ale przede wszystkim mądrością postepowania wg. Zasady, iż „by podejmować decyzję i wybory najpierw trzeba wiedzieć”.
4. Powszechne występowanie w procesie edukacyjnym nowoczesnych technologii informacyjnych.
5. Rosnąca racjonalizacja i technizacja życia, szybkie tempo zmian, pogoń za sukcesem, życie w czasie teraźniejszym i bez głębszej refleksji, spychanie na dalszy plan rozwoju duchowego człowieka.
6. Rosnące zakłócenia w komunikacji międzypokoleniowej, upadek autorytetów, w tym autorytetu starości oraz zmiany w funkcjonowaniu rodziny.
7. Zwiększający się zakres zagrożeń ze strony nowoczesnych technologii komunikacyjnych.
8. Kryzys wzorców istnienia, wartości humanistycznych, wzorców organizacji świata, paradygmatów cywilizacyjnych i religijnych.
WYKŁAD IV 23.11.2015
Modele komunikowania
Łacińskie communicare : być w relacji z -, uczestniczyć w -, zrzeszać się
Ang. Communication: komunikowanie
Rozumienie komunikacji
1. Komunikowanie, jako transmisja – komunikowanie przekaz informacji, idei, emocji, umiejętności itp. To akt lub proces transmisji.
2. Komunikowanie, jako rozumienie – komunikowanie jest procesem, dzięki któremu rozumiemy innych i stajemy się zrozumiali.
3. Komunikowanie, jako oddziaływanie - jako sposób oddziaływania na sobie.
4. Komunikowanie, jako łączenie – (tworzenie wspólnoty) – komunikowanie jest procesem łączącym nieciągłe części naszego żyjącego otoczenia.
5. Komunikowanie, jako interakcja – komunikowanie jest społeczną interakcją za pomocą symboli.
6. Komunikowanie, jako wymiana – komunikowanie jest wymianą znaczeń między ludźmi, jest możliwa w stopniu, w jakim jednostki mają wspólne postrzeganie, pragnienia i postawy.
7....
qbgirl