B. Forte - Istota chrześcijaństwa.pdf

(4841 KB) Pobierz
(X
\ )
ł
)I
,
I,U B ELSK I JANA PAWŁA. II
BRUNO FORTE
ISTOTA
TŁUMACZENIE
KRYSTYNA KOZAK
KONSULTACJA T E O LOG ICZ NA TŁUMACZEŃ 1A
KS. KRZYSZTOF GUZOWSK1
Opracowanie redakcyjne
ANTONI FETKOWSKI
Opracowanie komputerowe
EWA KARAŚ
Projekt okładki i stron tytułowych
AGNIESZKA GAWRYSZUK
O pracow anie graficzne tekstu
AGNIESZKA SMRECZYŃSKA-GĄBKA
Na okładce Święta Trójca - fragment XIV-wiecznego fresku
z Kaplicy Zamkowej w Lublinie
Tłum aczenie z oryginału włoskiego
L/ESSENZA DEL CRISTIANESIMO
©Arnoldo Mondadori Editore S.p.A., Milano 2002
Tłumacz nie ponosi odpowiedzialności za rozbieżności
w stosunku do oryginału
©Polish edition Wydawnictwo KUL, Lublin 2007
ISBN 978-83-7363-583-8
W ydawnictwo KUL
ul. Zbożowa 61, 20-827 Lublin
tel. 0-81 740-93-40, fax 0-81 740-93-50
e-mail: wydawnictwo@kul.lublin.pl
http://wydawnictwo.kul.edu.pl
Druk i oprawa:
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
ul. Żerom skiego 4, 27-600 Sandomierz
tel. 0-15 644-04-00, fax 0-15 832-77-87
Wstęp
ydawnictwo KUL nie mogło wybrać aktualniejsze­
go tematu niż istota chrześcijaństwa ani bardziej
:
’ ' kompetentnego autora niż Bruno Forte, najbardziej
znany współczesny teolog włoski. Problem istoty chrześcijań­
stwa to problem tożsamości każdego chrześcijanina, ale też
problem tożsamości europejskiej, wyrosłej na personalizmie
ewangelicznym, podkreślającym godność każdej osoby ludz­
kiej, jej podmiotowość, niezbywalne jej prawa z nadania Bo­
skiego i podmiotowość społeczną. Arcybiskup Bruno Forte
jest bodaj jedynym współczesnym teologiem, który wchodzi
konstruktywnie w dialog z ponowoczesnością, określając
fundament metafizyczny poszukiwania prawdy transcendent­
nej, której ponowoczesność (postmodernizm) sama z siebie
nie jest w stanie odszukać. Tym fundamentem według Forte-
go jest problem „innego”, bowiem tylko w tej relacji rozum
ponowoczesny jest w stanie uznać istnienie tego, co obiek­
tywne, istniejące realnie i niebędące wytworem subiektyw­
nym rozumu. Przeczuwamy tu podobieństwo do struktury
objawienia chrześcijańskiego, w którym najistotniejszy jest
fakt przychodzenia Boga w historię - ostatecznie przez Syna
- i dlatego trudno by było zredukować osobę Innego do
jednej z kategorii rozumowych. Ponadto Bóg oświeca auto­
rów natchnionych, aby interpretowali wydarzenia i słowa po­
chodzące od Boga, a więc objawienie skłania do tego, by
wierzyć w Boga jako Innego i ku Niemu kierować swoje
kroki. Zasadniczo dla Fortego tłem wypowiedzi są dwie epo­
ki: nowoczesność i następująca po niej ponowoczesność,
i dwie postawy intelektualne: modernistyczna i postmodernis­
tyczna1. Dla pełnego zrozumienia wymowy tej interesującej
książki warto zapoznać się z zastosowaną w niej metodą.
Forte buduje zgrabnie parabolę współczesności rozdartej
pomiędzy ideologie i nihilizm i wyjaśnia na ich tle to, czym
rzeczywiście jest chrześcijaństwo. Zarówno ideologie pooś-
: wieceniowe głoszące triumf rozumu, jak i tendencje nihilis-
/ tyczne negujące sens rozstrzygnięć rozumowych - w imię tych
f samych racji rozumowych - ogłosiły zupełną nieprzydatność
■ chrześcijaństwa w rozumieniu istoty człowieka i świata, pro­
ponując jako jedynie sensowne i uprawnione własne racje.
Przy tym negatywny stosunek do chrześcijaństwa naznaczony
awersją i nieznajomością podstawowych jego założeń sprawi­
ły, że prawie niemożliwy stał się dialog w imię prawdy. W tym
kontraście światopoglądów lepiej widać samą istotę chrześci-
jaństwa, które ani nie jest wytworem rozumu (jedną z ideoło-
- gii), ani nie jest wytworem tęsknot serca ludzkiego doświad­
czającego dramatu śmierci i przemijania. Chrześcijaństwo, bę­
dąc w świecie, wskazuje na dobra przekraczające wymiar do­
czesności, zachęcając równocześnie swoich wyznawców do
zaangażowania w przemianę świata, bowiem centralną jego
prawdę stanowi miłość. Nowoczesność i ponowoczesność -
dwie epoki nakładające się na siebie - stanowią wzajemną
(
kaiykaturę siebie. W obu opiewa się samowystarczalność czło-
^ wieka i puste niebo. Miejsce zdetronizowanego Absolutu przy­
znano rozumowi. Nowoczesność z zapasem wizji świetlanej
przyszłości i ponowoczesność bez wizji, ale z nastawieniem
pragmatycznym, nie przyniosły uspokojenia ludzkiemu sercu
ani raju na ziemi.
1
Zdecydowaliśmy się na użycie terminów „nowoczesność” i „ponowo­
czesność” zamiast „modernizm” i „postmodernizm” głównie z powodów mery­
torycznych: ponowoczesność jest okresem po... nowoczesności. Nie jest to zbyt
ostry termin, gdyż termin „postmodernizm” - z charakterystyczną końcówką
„-izm” - oznacza pewien system myślowy, trend filozoficzny, a wreszcie pewną
kulturę umysłową. Mówi się dlatego o kryzysie „-izmów” jako kryzysie pewnych
systemów i wyłanianiu się nowych stylów czy systemów myślenia cechujących
daną epokę. Jednak mieliśmy problem w języku polskim z uzgodnieniem
okresu poprzedzającego postmodernizm. Używa się albo terminu „moderna”,
albo „nowożytność”, albo „modernizm”. Dlatego zdecydowaliśmy się na termin
„ponowoczesność”, nieco słabszy znaczeniowo od postmodernizmu.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin