skała czy kamień.pdf

(312 KB) Pobierz
SKAŁA CZY KAMIEŃ?
Wpisany przez DR SŁAWOMIR TORBUS
środa, 03 listopada 2004 00:36
(artykuł jest odpowiedzią na toczącą się polemika wokół dwóch greckich słów
Petros
i Petra)
Chciałbym w kilku słowach ustosunkować się do, postawionego przez Jerzego Marcola w
tekście
"Błędy i herezje protestantyzmu"
1
, problemu użycia w tekście
Mt 16, 18
słów Petra i P
etroj
(
Petra i Petros
)
2
. Kwestia zaintrygowała mnie jako filologa klasycznego ze względu na jej stronę językową i
chętnie podzielę się moimi Zna gorąco..., na razie jeszcze bez głębszego wniknięcia w materię
sprawy(jeśli czas pozwoli wkrótce powrócę do tematu), wyciągniętymi wnioskami.
Jerzy Marcol tak formułuje swój pogląd:
(...)Petros a petra to dwa różne rzeczowniki; Petros nie jest tym samym co petra. Kościół ma
być zbudowany na petra - skale, a nie na Petros - kamieniu. Kościół katolicki traktuje tutaj słowa
petros i petra jako synonimy(...)
Nie ulega wątpliwości, że obydwa wyżej wymienione wyrazy formalnie są różnymi
rzeczownikami - w grece nowotestamentalnej są nawet różnego rodzaju gramatycznego
3
. Inną
sprawą jest to, czy są one lub nie są synonimami. Aby to sprawdzić wystarczy spojrzeć do
jakiegokolwiek słownika etymologicznego, co też uczyniłem. Znakomity słownik Chantraine'a
traktuje imię
Petroj
(petros) jako derywat słowa
petra
(petra)
4
. Natomiast Frisk nadaje obu słowom -
petra
i 
Petroj
(petra i petros) (temu słownikowemu - pisanemu z małej litery) to samo znaczenie - głaz,
kamień, skała
5
1/4
SKAŁA CZY KAMIEŃ?
Wpisany przez DR SŁAWOMIR TORBUS
środa, 03 listopada 2004 00:36
. Zatem, na pierwszy rzut oka, nie ma powodów, aby nie traktować tych terminów jako
synonimy. Żałuję, że nie wiem, z jakiego słownika korzystał Jerzy Marcol konstruując swoją
koncepcję - chętnie zapoznałbym się z jego ustaleniami.
W tym miejscu pozwolę sobie jeszcze na krótką dygresję w kwestii właściwego korzystania ze
słowników - które konstruowane są przecież na podstawie znaczeń przekazanych nam przez
tradycję piśmienniczą. Niezorientowanym pragnę wyjaśnić, że nie każdy słownik musi zawierać
wszystkie kontekstowe znaczenia danego słowa - w innym przypadku słowniki musiałyby
posiadać kolosalną objętość i dlatego zamieszczane są w nich hasła odnoszące się do
konkretnych dzieł powstałych w konkretnej epoce. Nie można zatem pierwszego z brzegu
słownika traktować jako ostateczną wykładnię - szczególnie w odniesieniu do tak złożonych
problemów jak kwestie doktrynalne. Drugą stroną medalu jest sytuacja, kiedy próbuje się
manipulować zbyt dowolnie słownikowymi znaczeniami haseł, czego przykładem są XVI -
wieczne przekłady
Mt 16, 18
dokonane przez Szymona Budnego
6
lub Marcina Czechowica
7
.
Przekład rzeczownika jako przymiotnik jest u nich chyba jednak raczej próbą nagięcia tekstu do
własnych tez doktrynalnych niż brakiem dostatecznej znajomości języka oryginału czy
nieumiejętności korzystania ze słowników.
Nie uważam zatem za sensowne budowania, tak w końcu istotnej, doktryny o prymacie Piotra
na podstawie słownikowego znaczenia jednego terminu, ponieważ jest to droga prowadząca
donikąd. W zależności od wstępnych ustaleń interpretacyjnych, które sobie założę, mogę
rozumieć zdanie z Mt
16, 18
na dwa (a może i więcej?) sposoby i znajdę równie mocne
argumenty na swoją obronę. Nic nie stoi na przeszkodzie, żebym uznał Piotra (a nawet jego
8
, jak chce część interpretatorów protestanckich) za skałę,
wiarę
na której został zbudowany Kościół - odwołując się dodatkowo do tekstu z 
Ef 2, 20
, gdzie apostołowie i prorocy są nazwani fundamentem, a Chrystus kamieniem węgielnym.
Równie dobrze mogę upierać się przy rozróżnianiu dwóch znaczeń dyskutowanych tutaj słów i
szukać innych możliwości interpretacji całego tekstu. Problem leży chyba jednak, po pierwsze,
we właściwym odczytaniu bliższego i dalszego kontekstu fragmentu, który jednak chyba
wskazuje na szczególną rolę Piotra w gronie Dwunastu, a po drugie, wydaje mi się, że punkt
ciężkości doktryny o prymacie Piotra w Kościele leży w kwestii koncepcji sukcesji apostolskiej, o
czym nie ma mowy w omawianym tekście Mateusza.
Na takich wnioskach na razie poprzestanę, a mam nadzieję, że, jak już wyżej wspomniałem,
wrócę jeszcze do tego tematu - tym razem już po przeprowadzeniu głębszej analizy językowej
terminów.
2/4
SKAŁA CZY KAMIEŃ?
Wpisany przez DR SŁAWOMIR TORBUS
środa, 03 listopada 2004 00:36
Przypisy:
1
Na tekst natknąłem się w internetowej Czytelni Chrześcijańskiej.
 
2
Imię apostoła podane oczywiście z dużej litery - por.:
The Greek New Testament,
United Bible
Societies, Third Corrected Edition, Stuttgart, 1983, s. 63. Słowo to w Nowym Testamencie funkcjonuje
tylko jako imię własne - por.: A. Schmoller,
Handkonkordanz zum griechischen Neuen Testament
, Deutsche Bibelgesellschaft (roku wydania na stronie tytułowej nie podano), s. 403; nie spotykamy go
natomiast w jego znaczeniu, które możemy odnaleźć w słownikach takich jak:
Liddell and Scott's Greek - English Lexicon
czy 
Słownik grecko - polski
autorstwa Zofii Abramowiczówny, co wydaje się sprawą dość istotną w kontekście omawianego
problemu interpretacyjnego.
3
4
Czasami termin Petroj był rodzaju żeńskiego - por. Z. Abramowiczówna, op. cit.
P. Chantraine,
Dictionnaire étymologique de la langue grecque, Histoire des mots,
Paris, 1984, s.
892 - 893: (...) le surnom
Petroj
donné par Jésus a l'apôtre
Simwn
, qui répondre a l'araméen
Khfaj
, est tiré de
petra
(...).
H. Frisk,
Griechisches Etymologisches Wőrterbuch, Band II,
Heidelberg, 1970, s. 522 - 523. A
zatem niezależnie od tego, czy wyprowadzalibyśmy
Petroj
od jednego czy drugiego rzeczownika jego znaczenie formalnie może być synonimiczne.
5
6
7
8
(...) Tyś jest skalny(...)
(...) Tyś jest opoczysty (...)
Ale wiarę właśnie Piotra - nie jakąś abstrakcyjną wiarę - tutaj nie zgadzam się z teologami
protestanckimi.
*
Jeżeli zamiast z lub x widzisz „dziwne” znaczki nie przypominające znaków w j. greeckim oznacza to,
że w twoim systemie nie ma zainstalowanej greckiej czcionki. Aby ujrzeć wspaniały język grecki możesz
pobrać plik
greek
i po rozpakowaniu zainstalować w swoim systemie.
3/4
SKAŁA CZY KAMIEŃ?
Wpisany przez DR SŁAWOMIR TORBUS
środa, 03 listopada 2004 00:36
Niektóre przeglądarki - np. Internet Explorer 5 - mimo zainstalowanej greckiej czcionki niepoprawnie
interpretują niektóre znaki.
4/4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin