Martyrologium mieszkańców Żywca itp.Klistała J.r.pdf

(8294 KB) Pobierz
1
JERZY KLISTAŁA
MARTYROLOGIUM
MIESZKAŃCÓW ŻYWCA, CZERNICHOWA,
GILOWIC, JELEŚNI, KOSZARAWY, LIPOWEJ,
ŁĘKAWICY, ŁODYGOWIC, MILÓWKI,
RADZIECHOWYCH, RAJCZY, STRYSZAWY, SUCHEJ,
WĘGIERSKIEJ GÓRKI i innych - W LATACH 1939-1945
SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
Bielsko-Biała 2009 r.
2
Copyright by Jerzy Klistała 2009
Współpraca z:
Wojciechem Płosą – Kierownikiem Archiwum PMA-B w Oświęcimiu,
Hieronimem Woźniakiem
Jerzym Murańskim
Zdjęcia obozowe udostępnione przez Archiwum Państwowego Muzeum Auschwitz-
Birkenau w Oświęcimiu.
Wydano ze środków przyznanych przez Śląski Urząd Marszałkowski
oraz dzięki finansowemu wsparciu:
- Fundacji Pamięci Ofiar Obozu Zagłady Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu,
- Redaktora TVN24 - Jarosława Kuźniara,
- Prezesa Mostmaru Pal – Wojciecha Gawła
- Chrześcijańskigo Stowarzyszenia Rodzin Oświęcimskich w Oświęcimiu,
ISBN 978–83-60878-09-5
WYDAWCA:Towarzystwo Miłosników Ziemi Żywieckiej, ul. Zamkowa 4, 34-300
Żywiec,
www.tmzz.org.pl
Druk: Wydawnictwo „Prasa Beskidzka”, ul. Dubois 4, 43-300 Bielsko-Biała.
3
... dedykuję trzem wspaniałym kobietom, dzięki którym możliwe było
opracowanie tej księżki:
dr Łucji Ginko - Dyrektor Wydziału Kultury Urzędu
Marszałkowskiego
mgr Iwonie Purzyckiej - Dyrektor Muzeum w Bielsku-Białej
mgr Teresie Świebockiej - wicedyrektor Państwowego Muzeum
Auschwitz-Birkenau
4
Przedmowa
Okupacja niemiecka na Żywiecczyźnie
3.09.1939 r. dla miasta Żywca i powiatu rozpoczęła się okupacja, która
trwała 5 lat, 7 miesięcy i 5 dni. W myśl dekretu Hitlera z 8.10.1939 r. ziemie
Rzeczypospolitej zajęte przez okupanta hitlerowskiego zostały podzielone na 2
kategorie. Zachodnia część obszarów okupowanych została włączona do
Rzeszy, natomiast wschodnia miała znajdować się pod niemiecką administracją
jako Generalne Gubernatorstwo. Do Rzeszy zostały wcielone przede wszystkim
ziemie byłego zaboru pruskiego, ale także zachodnie i północne części
województw: białostockiego, warszawskiego, łódzkiego, kieleckiego i
krakowskiego.
20.12.1940 r. Prowincja Śląska została podzielona na Prowincję
Dolnośląską
1
i Górnośląską
2
.
Ta ostatnia składała się z rejencji katowickiej oraz
opolskiej i obejmowała 20618,25 km. kw. oraz liczyła 4174617 mieszkańców.
Nadprezydentem Prowincji Górnośląskiej został SS-Brigadeführer Fritz Bracht
3
.
Rejencja katowicka, w granicach której znajdował się powiat żywiecki
(Kreis Saybusch), liczyła 9 783,64 km. kw. zamieszkiwało ją 2876522 osoby.
Składała się z sześciu powiatów miejskich i 12 wiejskich, obejmujących 668
gmin i 42 miasta, zorganizowanych w 1940 roku według niemieckiego ustroju
gminnego.
Powiat żywiecki od 19.11.1939 r. wchodził w skład Rzeszy Niemieckiej
w ramach Rejencji Katowickiej. Obejmował 1152,73 km. kw. oraz liczył 130
277 mieszkańców. Dzielił się na 69 gmin i 2 miasta: Suchą i Żywiec. Gminy
zostały podzielone na 10 okręgów administracyjnych (Amtsbezirke): Cięcina,
Jeleśnia, Lipowa, Łodygowice, Milówka, Rajcza, Sporysz, Stryszawa, Ślemień
oraz Zadziele. Landratem powiatu żywieckiego został Eugen Hering.
„Dziennik Poranny” ukazujący się w Żywcu tak przedstawiał początki
władzy okupanta na Żywiecczyźnie:
„Wraz z urzędem Landratu przybył cały
szereg innych władz i urzędów, które natychmiast rozpoczęły swą trudną i
odpowiedzialną, lecz wdzięczną pracę. Wszystkie linie kolejowe były przerwane,
szosy zburzone, a ostra i nieubłagana zima zbliżała się. Jednym z pierwszych
zadań było wyrugowanie Żydów z życia gospodarczego [...]”.
Jednym z pierwszych nakazów Niemców było rozporządzenie
wzywające do składania broni palnej, rowerów i radioodbiorników. Powstał też
powiatowy punkt rejestracji bezrobotnych. Ale były to tylko pozory, faktyczny
los mieszkańców Żywiecczyzny przesądzony był od chwili włączenia ich do
rejencji katowickiej. Akt inkorporacyjny został poprzedzony dekretem Hitlera o
tzw. umacnianiu niemczyzny. Okupant hitlerowski rozpoczął szybko likwidację
1
2
Patrz objaśnienia skrótów i przypisów.
Patrz objaśnienia skrótów i przypisów.
3
Patrz objaśnienia skrótów i przypisów.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin