Wannsee - Mark Roseman.pdf

(1323 KB) Pobierz
Plik jest zabezpieczony znakiem wodnym
MARK ROSEMAN
WANNSEE
WILLA, JEZIORO, SPOTKANIE
Z angielskiego przełożył
Szymon Żuchowski
Podziękowania
Wyrazy wdzięczności niech przyjmą wszyscy, którzy dostarczyli mi
pomocnych komentarzy, sugestii i opinii, a przede wszystkim Hans-
Christian Jasch, Norbert Kampe i Peter Klein, jak również Volker
Berghahn, David Cesarani, Richard Evans, Christian Gerlach, Peter
Longerich, K.-D. Schmidt, Nicholas Stargardt, Peter Witte i mój
niestrudzony redaktor, Simon Winder. Pracownikom Wiener Library
w Londynie i Haus der Wannsee-Konferenz w Berlinie (więcej na stronie
internetowej www.ghwk.de) dziękuję za pomoc w dostępie do źródeł.
Dziękuję także Peterowi Robinsonowi z agencji literackiej Curtis Brown za
jego udział w realizacji tego zamierzenia. Część tej książki powstała na
Uniwersytecie Stanowym Michigan, którego pracownikom jestem
wdzięczny za gościnę. Dziękuję również pracownikom Uniwersytetu
Southampton.
Książkę tę dedykuję Ann Larabee, której zawdzięczam najwięcej.
Dziękuję za wiele pożytecznych dyskusji, cenne poprawki stylistyczne, jak
i dotyczące budowy pracy przede wszystkim na ostatnim etapie
powstawania książki oraz za okazane mi przez nią, Jacoba, Abigail i Kate
wsparcie emocjonalne, które umożliwiło mi pisanie.
1
„Najbardziej haniebny dokument”
W marcu 1947 roku, podczas zbierania informacji do toczących się
procesów norymberskich, urzędnicy oskarżyciela Stanów Zjednoczonych
Ameryki Północnej dokonali odkrycia
1
. Teczka opatrzona pieczęcią
Geheime Reichssache – „tajemnica Rzeszy” – ukryta w dokumentach
niemieckiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, zawierała protokoły ze
spotkania piętnastu osób z dowództwa SS i kierownictwa NSDAP, które
odbyło się 20 stycznia 1942 roku w wielkiej willi nad brzegiem jeziora
Wannsee w Berlinie. Urzędnicy amerykańscy natrafili na jedyną ocalałą
spośród trzydziestu egzemplarzy kopię tego protokołu, opatrzoną numerem
16.
Protokół ten, niebawem określony mianem „protokołu z Wannsee”
(niem. Wannsee-Protokoll), zawiera głównie prezentację autorstwa szefa
nazistowskiego aparatu bezpieczeństwa i policji partyjnej Reinharda
Heydricha. Heydrich dokonuje w niej przeglądu kroków przedsięwziętych
w stosunku do Żydów do roku 1941 i podlicza Żydów pozostających
w państwach osi, na terenach okupowanych, neutralnych i w państwach
wrogich oraz zarysowuje plan ich „ewakuacji” na wschód. Drobiazgowo
omawia sposób postępowania z pół-Żydami, ćwierć-Żydami, Żydami
pozostającymi w związku małżeńskim z Aryjczykami, Żydami
z odznaczeniami wojennymi. Podczas gdy Heydrich proponuje
przeczesanie Europy z zachodu na wschód, przedstawiciel niemieckich
władz okupacyjnych na ziemiach polskich
[1]
składa wniosek o rozpoczęcie
realizacji planu od jego terenu. W Polsce jest tylu bezużytecznych Żydów!
Zgłoś jeśli naruszono regulamin