Orawiecki W - Zaręczyny w tradycji kościoła powszechnego i współczesnym prawie kanonicznym [2008].pdf

(1635 KB) Pobierz
P
APIESKI
W
YDZIAŁ
T
EOLOGICZNY
WE
W
ROCŁAWIU
K
S
.
 
M G R
L I C
.
 
W
I E S
Ł
A W
 
O
R A W I E C K I
 
SDS 
Z
ARĘCZYNY W TRADYCJI
K
OŚCIOŁA
P
OWSZECHNEGO
I WSPÓŁCZESNYM PRAWIE KANONICZNYM
Rozprawa doktorska napisana
na seminarium naukowym
z prawa kanonicznego
pod kierunkiem
ks. prof. dra hab.
W
IESŁAWA
W
ENZA
WROCŁAW
 
2008
2
SPIS TREŚCI 
Wykaz skrótów ………………………………………………………..….…………  4 
Źródła i opracowania ……………………………………………..…….…..………  5 
Wstęp ………………………………………………….....……….…..……………..  14 
 
Rozdział  I
 
Źródła dla opisu instytucji zaręczyn w kościelnych normach prawnych
 
 
1. Zaręczyny w prawie i zwyczajach żydowskich …….………….....…..…. 21 
2. Aktualność instytucji w prawie rzymskim …………….………….....…... 28 
3. Istotne wymagania prawa germańskiego i innych systemów ….…....… 37 
 
Rozdział II
 
Zaręczyny w prawie kościelnym 
 
 
1. Forma zawarcia zaręczyn w dawnym prawie kościelnym ......….………. 40 
a.  Zaręczyny w czasach przedchrześcijańskich .…………......…….... 40 
b.  Kościelna forma zaręczyn do VIII wieku ………………..….......… 42 
c.  Wpływ ustawodawstwa cywilnego na  
dalszy rozwój zaręczyn...........................................................  50 
d.  Zaręczyny cywilne i kościelne ……………………….……......…… 55 
e.  Kościelny obrzęd zawierania zaręczyn ………….…………..……  57 
2.  Formy zawierania zaręczyn w różnych obrządkach kościelnych ….……59 
a.  próby wprowadzenia jednolitej  
obowiązkowej formy zaręczyn …….…..…………...………. 65 
b.  geneza dekretu Ne temere i jego skuteczność również  
w obrządkach wschodnich …………….……..….……..….… 66 
c.  Forma zaręczyn według dekretu  Ne temere ……..……...…...…….. 75 
 
Rozdział III
 
Wpływ norm dotyczących małżeńskiej przeszkody wieku na zawieranie zaręczyn
 
 
1. Przeszkoda wieku w różnych koncepcjach prawnych  
i kanonistycznych ………………………………….…………….….  81 
3
2. Merytoryczność norm Dekretu Gracjana i dekretystów ……….……….   94 
3. Obowiązywalność norm Soboru Trydenckiego…………………………. 106 
 
Rozdział IV 
Instytucja zaręczyn w Kodeksie Piobenedyktyńskim z 1917 r.
 
 
1. Kształtowanie się norm kodeksowych odnośnie zaręczyn ………..…. 119 
2. Zachowanie dyscypliny kościelnej w kanonicznym badaniu 
narzeczonych jako warunek zawierania małżeństwa ……….…..…. 128 
a.   Istotne określenie małżeństwa .......................................................  129 
b.   Kodeksowe cele małżeństwa ..........................................................  131 
c.   Istotne przymioty małżeństwa .......................................................  132 
d.   Małżeństwo jako rzeczywistość sakramentalna .............................135 
e.   Kodeksowe normy o zawieraniu małżeństwa ............................... 137 
3. Obowiązywalność kodeksowej formy zaręczyn 
w Kościołach wschodnich ………………………………....……… 141 
4. Forma zaręczyn według Motu Proprio 
Crebrae allatae sunt z 1949 roku………………..……..……...….…. 144 
 
Rozdział V 
Normy Kodeksów Jana Pawła II i tradycja kościelna o instytucji zaręczyn
 
 
1. Charakterystyka norm posoborowych ……………………......………… 153 
2. Interpretacja norm KPK i prawa partykularnego o zaręczynach.…...... 156 
3. Zaręczyny w normach KKKW i sprawowanej liturgii ……………....… 196 
a.   Małżeństwo w rycie koptyjskim …………………………………...... 198 
b.   Małżeństwo w rycie bizantyjskim …………….…………………...... 205 
 c.  
Małżeństwo w rycie kaldyjskim……………….…………………...... 214 
 
Zakończenie .............................................................................................................. 228 
 
 
4
Wykaz skrótów 
 
AAS 
 
ASS 
 
c. 
 
‐   Acta Apostolicae Sedis 
‐   Acta Sanctae Sedis 
‐   canon 
‐   caput 
‐   Codex Iustinianus 
‐   Codex Iuris Canonici 
‐   Codex Orientalis matrimonii /np. Crebrae allatae sunt/ 
‐   Collectanea S. Congr. de Propaganda Fide 
‐   Codex Theodosianus 
‐   Digesta 
‐   Fonti. Series I. Codificazione  Canonica Orientale 
‐   Fonti. Series II. Codificazione  Canonica Orientale 
‐   Codicis Canonici Fontes. Gasparri‐Seredi 
‐   księga 
‐   liber 
‐   Mansi J. Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio 
‐   Migne J. Patrologiae cursus completus. Series graeca 
‐   Migne J. Patrologiae cursus completus. Series latina 
‐   numerus 
‐   novella 
‐   Sancta Congregatio Concilii 
‐   Sancta Congregatio de Propaganda Fide 
‐   Sancta Congregatio Sancti Offici 
cap. 
 
CI 
 
CIC 
 
CO 
 
Coll.PF 
C.Th. 
 
 
Fonti 
 
FS II 
 
Fontes 
 
ks. 
l. 
 
 
Mansi  
MPG 
 
MPL 
 
n. 
 
nov. 
 
SC Conc. 
SC de PF 
SC S.Off 
SC pro EO 
‐   Sancta Congregatio pro Ecclesia Orientali 
T. 
 
‐   tom 
‐   volumen 
Vol. 
 
 
5
Ź R Ó D Ł A 
 
Acta Apostolicae Sedis. Romae 1909 – Vol.: 3, 5, 6, 8, 13, 14 – 15,  
20, 25, 31, 33, 41. 
Acta et decreta concilii nationalis Armenorum Romae habiti ad  
Sancti Nicolai Tolentinatis anno Domini 1911. Romae  
1913. 
Acta et decreta synodi provincialis Ruthenorum Galiciae habitae  
Leopoli anno 1891. Romae 1896. 
Acta Orientalis Ecclesiae. T. 1. Romae 1739. 
Acta Sanctae Sedis. Romae 1865 – 1908. Vol.: 11, 23, 40 – 41. 
Bullarium Romanum. Neapoli 1882. 
Codex Iuris Canonici. Romae 1933. 
Codicis Iuris Canonici Fontes. Ed. P. Card. Gasparri J. Seredi.  
Romae 1923 – 1936. Vol.: 1, 4, 6, 7. 
Codex Iuris Canonici, auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgates. Kodeks Prawa 
Kanonicznego (KPK). Przekład polski zatwierdzony przez 
Konferencję Episkopatu, Pallottinum 1984. 
Collectanea Sacrae Congregationis de Propaganda Fide; seu decreta,  
instructiones, rescripta pro apostolicis missionibus  
ann. 1622 – 1906. Vol.: 1 – 2. Romae 1907. 
Collectio Lacensis. Acta et decreta sacrorum conciliorum recentiorum.  
Vol. 2. Friburgii 1876. 
Corpus Iuris Canonici. Editio Lipsiensis secunda. Ed. Aem.  
Friedberg. Lipsiae 1879. 
Corpus Iuris Civilis. Editio stereotypa nona. T. 1 – 3, Berolini 1915. 
Dokumenty Soborów Powszechnych. Tekst grecki, łaciński, polski, Tom I 
(325‐787) Nicea I * Konstantynopol I * Efez * Chalcedon * 
Konstantynopol II * Konstantynopol III * Nicea II, układ i 
opracowanie A. Baron, H. Pietras, Kraków 2001. 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin