Jakie zadanie spełnia mechaniczno – chemiczne opracowanie ścian kanału?
Głównym celem mechaniczno – chemicznego opracowania kanałów jest :
Ø Opracowanie mechaniczne ma na celu :
- usunięcie pozostałej miazgi zmienionej zapalnie lub miazgi w stanie zgorzelinowym
- udrożnienie i poszerzenie kanału przez usunięcie zębiny ze ścian kanału i kanalików zębinowych,
przylegających do kanału, które są zakażone.
- udrożnienie i poszerzenie kanału ma na celu umożliwienie szczelnego wypełnienia kanału ( zbyt wąski
kanał trudny do wypełnienia )
Ø Opracowanie chemiczne :
- usunięcie resztek miazgi, opiłków zębiny powstające podczas mechanicznego opracowania kanałów,
skrzepy krwi, wysięki surowicze i ropne
- rozpuszczenie martwych tkanek
- dezynfekcja kanału – działanie bakteriobójcze; bakteriostatyczne
- usuwanie warstwy mazistej
- zmniejszenie ryzyka złamania narzędzia w kanale
Opracowanie mechaniczne na przemian z opracowaniem chemicznym.
Wymień metody wypełniania kanałów korzeniowych:
1. m. jednego ćwieka
2. m. kondensacji bocznej
- zimnej gutaperki
- ogrzanej gutaperki
3. m . kondensacji pionowej ciepłej gutaperki
4. m. kondensacji termomechanicznej
5. m. wstrzykiwania gutaperki = m. termoplastyczna Thermaphil, Obtura II, System B
(6.)system z przenośnikiem do umieszczania gutaperki
(7.) system próżniowego wypełniania jamy zęba
Podaj schemat postępowania w przypadku pomiaru długości kanału za pomocą endometru:
1. Podłączamy elektrody – jedną zakładamy na błonę śluzową pacjenta, a po włożeniu pilniczka do kanału
zakładamy drugą zaciskową elektrodę na narzędzie z ogranicznikiem.
2. Należy włączyć endometr.
3. Trzeba określić punkt referencyjny, oznaczenie do jakiego punktu orientacyjnego ma dochodzić
ogranicznik – od którego mierzymy długość roboczą do otworu fizjologicznego.
4. Powoli przesuwamy pilnik w kierunku wierzchołka korzenia – wskaźnik miernika zaczyna przesuwać
się na skali , kiedy końcówka instrumentu znajduje się do punktu oddalonego ok. 2-3 mm od otworu
wierzchołkowego.
5. Na wskaźniku miernika można określić otwór fizjologiczny, który znajduje się ok. 0,5-0,7 mm od
otworu anatomicznego ( po jego przekroczeniu zapal się czerwona lampka )
!!! Należy unikać kontaktu narzędzi pomiarowego z metalowymi wypełnieniami i uzupełnieniami prot.
Na czym polega dewitalizacja miazgi. Wymień powikłania i ich przyczyny.
Głównym składnikiem środków dewitalizujących jest paraformaldehyd stosowany w postaci past.
( Parapasta, Depulpin ). Dewitalizacja miazgi czyli jej uśmiercenie zachodzi na zasadzie mechanizmu -
uwalniany formaldehydu wywołuje koagulację białka ścian komórek, co prowadzi do denaturacji i w końcu do utraty ich życiowych funkcji. Utrwalenie miazgi jest nieodwracalne. Kompleks tkanka - formaldehyd ulega rozpadowi i działa jako bodziec dla wywołania reakcji immunologicznych. Oprócz działania dewitalizacyjnego paraformaldehyd mumifikuje miazgę i wytwarza linię demarkacyjną na granicy ozębnej.
Środek dewitalizujący należy założyć bezpośrednio na obnażoną miazgę, unikając ucisku i następnie przykryć go tamponem waty i zakładamy szczelny opatrunek fleczer ( zarobionym rzadko i bez ucisku ). W celu uzyskania dewitalizacji miazgi pasta paraformaldehydowa potrzebny jest okres 10-20 dni ( ok. 1 tydz. Dla z. jedno korzeniowych ; 2 tyg. Dla z. wielokorzeniowych )
Powikłania i przyczyny :
1. bóle następcze – wynikają z samego działania pasty z paraformaldehydem, często przyczyną jest zbyt
mocny ucisk tamponu waty na założony preparat ( należy wykonać wypełnienie czasowe bez ucisku na
ścianę dokomorową )
2. przesączanie na przyzębie brzeżne , może doprowadzić do martwicy dziąsła – nie prawidłowe i
nieszczelne założenie opatrunku fleczer
3. podrażnienie lub zapalenie tkanek okołowierzchołkowych – w skutek przedawkowania prep.
dewitalizującego.
4. martwica przyległej kości i wydzielanie się martwaków – przez założenie nieszczelnego wypełnienia
tymczasowego
5. uszkadzają tkankę miazgowo-ozębnową, która traci właściwości metaplastyczne i nie wytwarza twardej
blizny zamykającej otwór wierzchołkowy ( nie stanowi zapory dla bodźców patogennych) - wynika to
z działania samego środka d.
Wymień metody badania żywotności miazgi.
a. testy termiczne :
- na zimno – chlorek etylu, pałeczki lodowe
- na ciepło – rozgrzana gutaperka lub upychadło kulkowe
b. test elektryczny :
- prąd faradyczny
- prąd stały
* prawidłowa reakcja – na działanie bodźca reaguje bólem, który ustępuje po ustąpieniu bodźca
*nieprawidłowa reakcja - na działanie bodźca reaguje bólem, a po przerwaniu działania bodźca
dolegliwości bólowe przedłużają się.
c. test nawiercania zębiny – ból jako oznaka żywotności
d. laserowy przepływomierz Dopplera – stwierdza brak lub obecność krążenia krwi w miazdze
e test znieczulenia – przy lokalizacji bólu promieniującego ( z. przewodowe - czy ból minął; określenie
czy żuchwa czy szczęka )
f. test polegający na podświetlaniu zęba silnym źródłem światła – stwierdza pęknięcia twardych tk. zęba
wywołujące ból
Jakie zęby posiadają dno komory?
Wielokorzeniowe:
szczęka: przedtrzonowce i trzonowce: 14,15,16,17,18 i 24,25,26,27,28
żuchwa: trznowce: 36,37,38 i 46,47,48
Opisz procedurę ( krok po kroku ) postępowania w metodzie pośredniego przykrycia miazgi w
zębie trzonowym (wizyty, czynności, używane instrumenty, leki, materiały ).
Przykrycie pośrednie miazgi – postępowanie lecznicze polegające na zaopatrzeniu preparatem
odontotropowym cienkiej warstwy zębiny znajdującej się na ścianie dokomorowej głębokiego ubytku
próchnicowego lub niepróchnicowego pochodzenia.
Wskazania :
- próchnica głęboka
- ubytki niepróchnicowego pochodzenia
I sytuacja : gdy brak dolegliwości, reakcja miazgi prawidłowa, na dnie ubytku cienka warstwa twardej nie
zarysowującej się zgłębnikiem zębiny.
1 wizyta
1. badanie żywotności miazgi
2. izolacja zęba od dostępu śliny ( koferdam, wałki ligniny, ślinociąg )
3. częściowe opracowanie ubytku
4. zmiana narzędzi na jałowe i opracowanie ściany dokomorowej
5. wypłukanie wodą destylowaną lub roztworem fizjologicznym NaCl
6. osuszenie sterylnym tamponem waty
7. zaopatrzenie ściany dokomorowej prep. odontotropowym : tlenek cynku z eugenolem lub Ca(OH)2
twardniejący
8. założenie podkładu izolującego ( cement polikarboksylowy lub glass-jonomerowy )
9. założenie wypełnienia stałego
10. okresowa kontrola kliniczna ( bad. żywotności miazgi )
II sytuacja: gdy brak dolegliwości lub nieznaczne bóle, reakcja miazgi prawidłowa lub nieco przedłużona,
zębina na ścianie dokomorowej punktowa nieznacznie zdemineralizowana nie dająca się
usunąć wydrążaczem.
III sytuacja: gdy brak dolegliwości lub nieznaczne bóle, reakcja miazgi prawidłowa lub nieco przedłużona,
zębina na ścianie dokomorowej zdemineralizowana na powierzchni większej niż 1 mm 2.
1-6 czynności jak wyżej
7. wypełnienie ubytku prep. z tlenkiem cynku i eugenolem na okres 2 tygodni ( II sytuacji ) lub okres
3 miesięcy ( III sytuacja )
2 wizyta
( gdy pacjent nie zgłasza dolegliwości a miazga reaguje prawidłowo )
1. usunięcie opatrunku leczniczego i pozostawienie prep. z tlenku cynku na ścianie dokomorowej
2. założenie podkładu izolacyjnego
3. założenie wypełnienia stałego
instrumenty : kamienie diamentowe i wiertła różyczkowe na turbinę i kątnice, zgłębnik, lusterko,
nakładacz, upychadło, płytka szklana, koferdam, wałki ligniny, ślinociąg, tampony waty
materiały : woda destylowana lub sól fizjologiczna, podkład izolacyjny ( polikarboksylowy lub
glass-jonomerowy ) , materiał do wypełnienia stałego ( kompozyt lub amalgamat ) .
leki : preparat odontotropowym : na bazie tlenku cynku z eugenolem ( Caryosan, IRM, EBA ) lub
Ca(OH)2 twardniejącego ( Dycal, Kerr-Life, Alca-Liner )
Opisz procedurę ( krok po kroku ) postępowania w metodzie bezpośredniego przykrycia miazgi w
Przykrycie bezpośrednie miazgi - postępowanie lecznicze polegające na zaopatrzeniu obnażonej lub
zranionej miazgi stałym opatrunkiem biologicznym z wodorotlenku wapnia.
- przypadkowe obnażenie miazgi
- przypadkowe zranienie miazgi
- próchnicowe obnażenie miazgi
- powikłane złamanie korony zęba
1 wizyta :
2. izolacja od dostępu śliny ( koferdam, wałki ligniny, ślinociąg )
4. płukanie wodą destylowaną lub roztworem soli fizjologicznej
5. całkowite opracowanie ściany dokomorowej nowym zestawem jałowych narzędzi
6. wypłukanie ubytku z obnażoną miazgą podgrzanym do 37 C roztw. Soli fizjologicznej
7. tamowanie krwawienia i suszenie sterylnym tamponem waty
8. przykrycie miazgi nietwardniejącym, a następnie twardniejącym prep. Ca(OH)2
9. założenie podkładu izolacyjnego ( polikarboksylowy lub glass-jonomerowy )
10. założenie wypełnienia stałego
11. po 3 miesiącach kontrola kliniczna ( badanie żywotności miazgi ) i radiologiczna ( sprawdzenie czy
powstał most zębinowy ) – dalsza kontrola po 6 miesiącach i po roku.
nakładacz, upychadło, płytka szklana, koferdam, wałki ligniny, ślinociąg, sterylne tampony
waty
leki : preparat odontotropowym : z Ca(OH)2 nietwardniejącego ( Biopulp, Calcicur, Calxyl, Reogan ) i Ca(OH)2
twardniejącego ( Dycal, Kerr-Life, Alca-Liner )
Opisz procedurę ( krok po kroku ) postępowania w metodzie amputacji przeżyciowej miazgi w
zębie trzonowym …… (wizyty, czynności, używane instrumenty, leki, materiały ).
* opis budowy zęba – ilość korzeni, kanałów
Amputacja przeżyciowa miazgi – zabieg polegający na częściowym lub całkowitym odcięciu miazgi
komorowej znieczuleniu pozostawieniem żywej miazgi w kanałach, zaopatrzonej na ujściach prep.
biologicznym na bazie Ca(OH)2
- pulpopatie odwracalne z obnażeniem miazgi( próchnica, urazy, powikłania w leczeniu przykrycia
bezpośredniego) w zębach z nieukształtowanymi korzeniami.
2. wstępne zdj. rtg
3. znieczulenie
4. izolacja od dostępu śliny ( koferdam, wałki ligniny, ślinociąg )
5. dezynfekcja pola opresyjnego wodą utlenioną
6. całkowite opracowanie ubytku
7. wypłukanie ubytku podgrzanym roztw. fizjologicznym soli
8. zmiana zestawu narzędzi na jałowe
9. zdjęcie sklepienie komory
10. usuniecie miazgi komorowej ( za pomocą wiertła umocowanego na turbinę lub wydrążaczem ;nie
należy opracowywać ujść kanałów )
11. zaopatrzenie rany miazgi Ca(OH)2 nietwardniejącym a potem twardniejącym
12. założenie podkładu izolacyjnego
13. założenie wypełnienia stałego
! po ukształtowaniu wierzchołka ewentualna ekstyrpacja w znieczuleniu
instrumenty : kamienie diamentowe i wiertła różyczkowe na turbinę i kątnice( + dodatkowe sterylne
wiertła ), zgłębnik, lusterko, nakładacz, upychadło, płytka szklana, koferdam, wałki ligniny,
ślinociąg, tampony waty
glass-jonomerowy ) , materiał do wypełnienia stałego ( kompozyt ), woda utleniona 3% .
leki : preparat odontotropowym : na bazie Ca(OH)2 twardniejącego ( Dycal, Kerr-Life, Alca-Liner) i nietwardniejącego ( Biopulp, Calcicur, Calxyl, Reogan )
Opisz procedurę ( krok po kroku ) postępowania w metodzie ekstyrpacji przeżyciowej
( w znieczuleniu ) w zębie trzonowym ........ (wizyty, czynności, używane instrumenty, leki,
materiały ).
...
PattMan