30.10.2013r.
Rośliny okopowe (ziemniaki, buraki).
Wykorzystanie ziemniaka:
-pasza – 36,8%;
-spożycie (bezpośrednia konsumpcja i przetwórstwo spożywcze) – 19,1% (frytki, czipsy);
-przetwórstwo przemysłowe – przemysł ziemniaczany i gorzelnictwo – 16,6%;
-eksport – 0,3%;
-sadzeniaki – 11,2%;
-straty w czasie przechowywania – 16%.
Cechy roślin okopowych:
-wytwarzany plon znajduje się pod powierzchnią gleby;
-mają długi okres wegetacji;
-trzeba pod nie stosować obornik, może być słoma z dodatkiem azotu;
-pozostawiają po sobie dobre stanowisko dla roślin następczych;
-wytwarzają małą ilość suchej masy;
-należy pod nie stosować duże dawki nawozów mineralnych.
Nie są tanie w technologii uprawy.
Ziemniak – 90% upraw bardzo słabo plonują; narażony na, np. stonkę, zarazę ziemniaczaną; stosuje się 1,5 oprysków.
Budowa morfologiczna:
-owoce;
-kwiaty;
-liść;
-stolon (łodyga podziemna);
-łodyga;
-oczko i brew;
-korzenie.
Dowody na łodygowe pochodzenie bulwy zimniaka:
-spiralny układ oczek na bulwie odpowiadający układowi liści na łodydze (spirala genetyczna);
-budowa oczka i występowanie pod oczkiem.
Rodzaje kiełków:
-wyrośnięty w półmroku;
-etiolowany (wyrośnięty w ciemności);
-świetlny (wyrośnięty na świetle).
Barwy skórki:
-czerwona;
-plamista;
-żółta.
Deformacje bulw:
-dzieciuchowatość – tworzenie wtórnych bulw;
-paciorkowatość;
-przerastanie kiełkujących bulw;
-zniekształcenie bulwy.
Przekrój podłużny przez bulwę:
1.korek;
2.miękisz kory pierwotnej i łyko zewnętrzne;
3.kambium;
4.drewno;
5.łyko wewnętrzne (elementy łyka rozmieszczone w miękiszu);
6.rdzeń;
7.pączek;
8.stolon.
Skład chemiczny:
-sucha masa – 23,7%;
-skrobia – 17,5%;
-włókno surowe – 0,71%;
-białko – 2%;
-lipidy – 0,12%;
-składniki popielne – 1,1%;
-witamina C – 10-25mg/100g;
-glikoalkoidy (solanina) – 2-10mg/100g;
-azotany (NO3) – 4-25mg/100g.
Zawartość suchej masy w bulwie ziemniaka (%):
-wysoka >23%;
-średnia 20-23%;
-niska <20%.
Zawartość skrobi:
-bardzo niska <13;
-niska 13-14,4;
-średnia 14,5-15,9;
-średnio wysoka 16-17,4;
-
Typy kulinarne:
-A – zwięzły (sałatkowy) – bulwy nie rozpadają się po ugotowaniu; przydatny na konserwy, sałatki;
-B – średnio zwięzły (wszechstronnie użytkowy) – bulwy lekko pękają na powierzchni po ugotowaniu; przydatny na frytki;
-C – mączasty – bulwy podczas gotowania pękają lub rozpadają się na większe części; przydatny na puree, czipsy, placki ziemniaczane;
-D - …………
Podział odmian ziemniaka wg wczesności (długości okresu wegetacji):
-bardzo wczesne – do 90 dni;
-wczesne 90-105 dni;
-średnio wczesne 105-120 dni;
-średnio-późne 121-135 dni;
-późne 1356-150 dni;
-bardzo późne >150 dni.
W obrębie odmian jadalnych i skrobiowych wyróżnia się następujące kierunki użytkowe ziemniaka:
-jadalne do bezpośredniego spożycia;
-jadalne na zaopatrzenie jesienno-zimowe;
-na przetwórstwo spożywcze;
-dla krochmalnictwa;
-dla gorzelnictwa;
-na paszę;
-na sadzeniaki.
Gacololo00