02.12.2013r.
Trawienie pokarmu i wchłanianie składników odżywczych u zwierząt.
T.: Motoryka i procesy trawienne w przedżołądkach zwierząt przeżuwających.
Zwierzęta przeżuwające w toku ewolucji, w wyniku długotrwałego procesu adaptacji do pokarmu roślinnego bogatego w dużą zawartość substancji strukturalnych (celuloza, chemiceluloza, lignina) wykształciły w systemie przedżołądków komory fermentacyjne, w których mikroorganizmy (pierwotniaki, bakterie, grzyby) rozkładają pokarm bogaty w celulozę w warunkach beztlenowych.
Organizacja czynnościowa i motoryka systemu przedżołądków:
-żołądek wielokomorowy gospodarskich zwierząt przeżuwających składa się z czterech wyjątkowo pojemnych komór, tj. żwacza (największa pojemność), czepca, ksiąg i trawieńca.
Żwacz i czepiec – tworzą funkcjonalną całość. W przedżołądkach tych zachodzi ciągłe, intensywne mieszanie treści żwacza, warunkujące wydajny przebieg fermentacji bakteryjnej pasz objętościowych i wchłanianie wytwarzanych w jej wyniku lotnych kwasów tłuszczowych (LKT) oraz amoniaku i składników mineralnych.
Motoryka czepca i żwacza charakteryzuje się występowaniem skurczów czepcowo-żwaczowych (cykle A i B), warunkujących intensywne mieszanie treści, odbijanie gazów i zaprogramowany transport treści z czepca do ksiąg, oraz odruchowy akt przeżuwania. Częstotliwość i amplituda skurczów czepca i żwacza regulowana jest na bazie wago-wagalnych łuków odruchowych wraz z czynnikami obwodowymi i ośrodkowymi. Ośrodek odruchowy regulacji motoryki czepca i żwacza znajduje się w rdzeniu przedłużonym.
Księgi – są filtrem zatrzymującym między swymi blaszkami większe cząsteczki transportowej z czepca treści. Płynna część treści z małymi cząsteczkami pokarmu i biomasy mikrobiologicznej tłoczona jest przez ujście księgowo-trawieńcowe do trawieńca. Zachodzą tu również intensywne procesy resorpcji.
Motoryki ksiąg – w motoryce tego przedżołądka wyróżnia się motorykę kanału ksiąg powiązanej ze sobą skurczami czepca i żwacza oraz trzonu ksiąg, nieskorelowanej z motoryką cyklu czepcowo-żwaczowego i w znacznym stopniu niezależną od wpływu nerwu błędnego.
Trawieniec jest odpowiednikiem żołądka gruczołowego u zwierząt monogastrycznych.
Duża pojemność i silna kompartmentalizacja systemu przedżołądków żołądka wielokomorowego zwierząt przeżuwających warunkuje długi czas przebywania w nich pokarmu roślinnego podlegającego efektywnemu rozkładowi mikrobiologicznemu. Powstające w wyniku trawienia bakteryjnego produkty są efektywnie wchłaniane przez zwiększoną w przedżołądkach powierzchnię błony śluzowej.
Gacololo00