16.10.2013r.
Karl Mobus – 1877 – wprowadził pojęcie „biocenoza” w odniesieniu do zgrupowania gatunków powiązanych wzajemnymi zależnościami.
Na początku XX wieku, mając sprecyzowany zakres badań, ekologia wyodrębniła się jako samodzielna dyscyplina naukowa;
-jej przedmiotem badań – populacje i zgrupowania;
-korzenie ekologii:
*historia naturalna;
*demografia ludu;
*………….. (podejście statystyczne);
*stosowne problemy w rolnictwie i medycynie.
Ekologia:
Biosfera
Ekosystem
Zespół ekologiczny
Populacja
Organizm
Układ narządów
Narząd
Tkanka
Komórka
Organelle komórkowe
Związki chemiczne
INTERAKCJE MIĘDZY GATUNKAMI
INTERAKCJE:
-dowód tych interakcji jest całkiem bezpośredni: populacje jakiegoś gatunku będą inne pod nieobecność lub w obecności drugiego gatunku;
-interakcje między gatunkami mogą być pozytywne i negatywne.
Naturalne interakcje:
-neutralizm – oznacza całkowity brak powiązań i wpływów pomiędzy populacjami żyją cymi w tej samej biocenozie;
-teoretycznie, neutralizm może mieć miejsce, gdy osobniki należące do 2 populacji korzystają z różnych zasobów środowiska;
-może to się zdarzyć warunkowo, w zależności od liczebności populacji i dostępnych zasobów środowiska.
NEGATYWNE INTERAKCJE:
KONKURENCJA:
-są dwa rodzaje:
*konkurencja o zasoby – gdy organizmy (tego samego lub różnych gatunków) używają wspólnych zasobów, które są w niedoborze;
*konkurencja oddziaływania – gdy organizmy w poszukiwaniu zasobów wyrządzają sobie szkodę, nawet jeśli zasoby nie są w niedomiarze (amensalizm).
Efekt konkurencji:
-stabilna mieszanka obydwu gatunków;
-wyparcie jednego gatunku przez drugi.
Możliwość wyparcia gatunku dała podstawy do stworzenia zasady wyłączności: „całkowici konkurenci nie mogą koegzystować.”
DRAPIEŻNICTWO
Oznacza łapanie, zabijanie i zjadanie ofiary.
Ekologiczne znaczenie drapieżnictwa:
-może być czynnikiem ograniczającym liczebność ofiar;
-wpływa na strukturę gatunków w biocenozie;
-jest siłą redukcyjną, prowadząc do niszczenia adaptacji, zarówno u ofiary, jak i drapieżnika.
W ten sam sposób selekcja naturalna pomaga ofierze unikać drapieżnika:
-przystosowanie do ucieczki lub uniknięcia drapieżnika;
-produkcja substancji chemicznych;
-wytwarzanie struktur obronnych;
-adaptacje behawioralne.
Te dwie siły selekcji naturalnej działają w przeciwnych kierunkach – koewolucja.
PASOŻYTNICTWO
Zależność między populacjami różnych gatunków; pasożyt żyje na gospodarzu, szkodząc mu, ale zwykle nie zabija; pasożyt wykorzystuje gospodarza jako źródło pokarmu i środowisko życia.
POZYTYWNE INTERAKCJE:
-komensalizm – jedna populacja czerpie korzyści, druga nie ma ani korzyści, ani strat;
-protokooperacja – obydwie populacje czerpią korzyści, ale ich zależność nie jestkonieczna;
-mutualizm – obydwie populacje czerpią korzyści i ich zależność jest konieczna, populacje nie mogą egzystować osobno.
KOMENSALIZM: -transport, np. fąflu;
-pokarm – np. czapla i bydło.
PROTOKOOPERACJA: -gąbka na grzbiecie kraba zapewnia mu kamuflaż i transport;
-ptak – miodowód współpracuje ze ssakiem miodożerem w zdobywaniu miodu.
MUTUALIZM: -bakterie Rhizobium i rośliny motylkowate;
-mykoryza;
-tropikalne mrówki z rodzaju Atta hodują grzyby w gniazdach, stanowiące ich
pokarm;
-mrówki i mszyce;
-pszczoły i kwiaty.
Gacololo00