Zenon Komar - Sztuka inwestowania - The Art of Investing.pdf

(33544 KB) Pobierz
ZENON
KOMAR
SZTUKA
INWESTOWANIA
THE ART OF INVESTING
CONTENTS
Preface
..
INTROOUCTION
.
FINANCIAL
INSTRUMENTS
WITH NO
RIS
K
...
FINANC
IAL IN
STRUMENTS
WITH A SMALL
RIS
K.
FINANCIAL INSTRUMEN
TS
WITH
MODERATE
RISK
.
FI
NANCI
AL
INSTRUMENTS
WITH
THE
MO
ST
RISK
. . . .
PENSION PLANS
.
INVESTMENT
STRATEGIES
..
.
.••
••
.
.
.•.
BOND STRATEGIES
.
STOCK
STRATEGIES
.
OPTION
RIGHTS
STRATEG
IES
.
STR ATEGIES .
10
16
32
40
52
66
Przedmowa
.
WSTĘ
P
.
SPIS
TREŚCI
11
.
. . . .
. .
. . .
.
. . . . .
. .
• .
. ..
17
INSTRUMENTY
FINANSOWE BEZ RYZY
KA . . . . . . . .
.
•...
33
INSTRUMENTY FINANSOWE O
MAŁYM
RYZY
KU . . . . . .
.
.
41
53
INSTR UMENTY
FINANSOWE
O
UMIARKOWANYM
RYZYKU
.
INSTR
UMENTY
FIN ANSOWE
O
PLANY EMERYTALNE
.
STRAT EGIE
INWESTYCYJNE
.
STRATEGIE
OB
LIG
ACJI
STRATEGIE AKCJ
I
.
STRATEGIE
OPCJ
I
. . . . . . . . . . . . . . .
.
STRATEGIE
PRAWA
POBORU
. . . . . . . . •
••
.
..
.•
.
STRATEGIE WARRANTÓW .
WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE
.
JAK
STWORZVC
WŁAS
STRATE G
INWESTYCYJNĄ?
.
WSZYSTKO
O
RYZY
KU .
TEST - OCEN
SWOJĄZDO
LNOSC
DO
PODEJMOWANIA
RYZVKA
PO
DSUMOWANIE
.
BIB
LI
OGRAFIA
.
SŁOWN
I
K
NAJW
KS
ZYM
RYZY
KU . . . .
67
72
88
73
89
99
105
135
98
104
134
172
182
196
173
183
197
231
243
269
WAR
RANTS
STRATEGIES
.
PRACTICAL ADVICE
.
HOW TO CREATE YOUR
OWN INVESTMENT STRATEGY
.
ALL ABOUT RISK
.
RISK TOLERANCE TEST
.
SUMMARY
.
BIBLIOGRAPHY
.
GLOSSARY
230
242
268
272
282
284
273
282
284
...........
.
PREFACE
Following
"The Art of
Speculation"
which sold
over 50,000 copies
in
the
first
year,
it
is with
co
nsiderable
satisfaction
that I present
'The
Art of
lnvesting
".
This
book is a
rev ised,
expanded
and
updated
editon
of
"
How
to Make Money" which was
first published in
1989.
In additon,
the
text is presented
in
both
English
and Polish
to
acquaint
the
Polish reader with English terminology. The sellout of my books,
indicate the
Polish
people's desire
for knowledge
of the capita
l
markets.
The
tremendous popularity
of
my
books
also
stem
from the raglng
bull market
at the Warsaw Stock
Exchange (WSE). In preemerging
markets, Poland
was
number
one
in 1993, rising an
astounding
1.100%
in local
currency, and over 800%
in
U.'S
.
dollars. However,
in
the
first few months
of
1994,
the WSE dropped sharply
and
the
state
of euphoria quickly
changed to
a state
of
panie. The decline exceeded
50$,
which on
ly
proves that the stock
market is a two
way
street
.
As
long
as
human nature
stays
the
same, the world
markets will
be
subjected
to declines exactly as they did
in the
past.
PRZEDMOWA
Po
.książce
„Sztuka Spekulacji
",
która w pierwszym
roku
rozeszła
się
w 50
tys1ęczn~m
nakładzie, oddaję
do
rąk
Państwa następną
pozycję
pt.
''.S
ztuka
m~estowania". Sporą
część
materiału zawierała
książka
opub-
likowana kilka
lat temu „Jak
się
robi
pieniądze
".
Książka
,
którą
teraz
przedstawiam
została
znacznie rozszerzona,
uzupełniona
i
uaktualniona.
Ponadto wspólnie z wydawnictwem
postanowiliśmy
ją wydać
w wersji
polsko-angielskiej, aby
wiedza,
którą książka
zawiera,
dała
Czytelnikowi
możliwość
poznania specja
listycznego, ekonomiczno-finansowego
na-
ze.w.nictwa angielskiego.
Muszę
z
rado
śc
stwierdzić,
ie
jak
dotąd udało
m1.s
1.ę
zdobyć
bardzo
duży krąg
czytelników.
Myślę, że
popularność
mych
ks1ązek
szczególnie
wiąże
s+ę
z
fantastyczną
hossą,
której
doświadcza
giełda
wa
rszawska.
Polska w
1993 roku,
odnotowała
najlepsze
wyniki
na
rynkach papierów
wartościowych.
Giełda
warszawska
zwyżkowała
nie-
słychanie
:
11
OO
procent w
złotówkach
i ponad 800
procent
w
dolarach.
W pierwszych
miesiącach
1994 r.
nastąpiło załamanie
rynku.
Zniżka
przekroczy/a 50%, a stan
euforii
szybko
przerodzi/
się
w
panikę
.
Dowodzi
to
tJ:lk~, że
rynek jest
ulicą dwukierunkową.
Jak
długo
mamy do
czynienia z
naturą
ludzką,
tak
długo pojawiać się
będą
załamania
rynkowe.
Rok
1993,
był
świetnym
rokiem nie
tylko
dla
giełdy
warszawskiej,
ale dla
wię~s~ośc
i
giełd
na
świecie
i
dla
większości
akcji.
Był
to
rok
znakomity dla
akci1
f1rm
szybko
rozwijających
się,
jak i akcji
firm
niedowartościowa­
nych;
akcji
firm
amerykańskich
jak i zagranicznych; akcji
firm najmniej
-
szyc
h
spośród
firm
o
niskiej kapitalizacji, jak
i firm
największych spośród
firm o
~ajwyższej
kapitalizacji.
Aktywne
zainteresowa
nie
rynkami kapita-
łowymi
państw rozwijających się
jest
największą zmianą
lat
dziewięć­
dziesiąt~ch.
Rynki
kapitałowe
państw rozwijających
się należą
do
ka~eg.on~
aktywów, które
przyniosły
najlepsze wynki
.w
ostatnich
pięć­
dz1es1ęc1u
l
a~ach.
Ogólny dochód tej klasy
aktywów wynosi
18,5%
w
porównaniu
z
łąc
znym
dochodem
11
,8%
indeksu
S&P
500.
_Prywatyzacja
jest procesem, poprzez
który
własność
firm lub
aktywów
1 kontrola
nad
nimi przechodzi w
całości
lub
częściowo
z
sektora
państwowego
do sektora
prywatnego. Skarb
państwa
sprzedaje
całość
1993
was a very goodyear not only for the WSE but
for most of the
world's exchanges
and
stocks. Growth stocks and
va
lue
stocks.
U.S.
stocks and
foreign
stocks.
The
smal
lest
of the
smalt stocks and the
biggest
of
the
big
stocks. Perhaps one of the most
important financial
develop-
ments
of the
1990s
has been the
recognition
of
the
emerging
markets as
an asset
class.
Emerging markets have been among the best-performing
asset categories
in
the
last
50 years. As
an
asset class, they produced
an
average ann
ual
return
of
18.5%
versus
11.8% for
the S&P
500. The
force
behind the emerging markets
is
privatization
.
Privatization
is
a
process through which the
ownership and control
of
com pan
i
es or assets changes
in
w
hole
or
in
part
from
the
public sector to
the
private
sector.
Through
privatization a government
or state divests or
10
11
transfers
alł
or a portion of its
interest
in
a state enterprise to same form of
private ownership.
In
contrast,
nationalization
is the process through
which a
government
or state assumes control of a privately owned
enterprise. Privatization's
may
take
the
form of individually
negotiated
transactions, including
trade
sales or
management
buy-outs or a public
offering of securities. Governments and states with established econo-
mies, includ
ing,
among others, France, Great
Britain,
Germany and ltaly,
and those with developing economies,
including, among
others, Argen-
tina, Mexico, Chile,
lndonesia,
Maleysia, Poland and
Hungary,
are
currenty
engaged
in
privatization.
The
equity securities of
privatized
companies offer investors oppor-
tunities
for
significantcapital appreciation.
In particular,
because privati-
zation programs are an important part of a country's economic
restruc-
turi
ng,
equity securities that are brought to the
market
by means of initial
equity offerings frequently are priced
to
attract
in
vestme
nt
in order to
secure the
issuer's
successful transition to private sector ownership. In
addition, these enterprises generally tend to
enjoy dominant market
positions
in
their
loca! markets.
Because of the
relaxation
of government
controls
upon
privatization, these enterprises typically
have
the potentia!
for significant managerial
and
operational efficiency gains, which among
other factors,
can
increase
their
earnings
due to the
restructuring
that
accompanies privatization and the
incentives management frequently
receives.
The emerging markets,
home
to 84% of the world population and 78% of
the world's
land
mass continues to be compelling.
The
dramatic
economic
and
politica
l
developments
are
sweeping across the develo-
ping nations
of Asia,
Latin America and Europe.
These
government are
embrac
ing
policies
of
deregulation, capitalism and free markets.
They
are
1owering inflation, reducing
budget
deficits, setling
off
state-owned
industries,
reducing
trade
barriers and opening up to foreign investments.
According
to the
World
Bank, deve
loping nations
account
for
47%
of
the
world economy, yet
represent
only
7% of
world
stock market capitaliza-
tion
.
lnvestors
wo
u Id
be
wise not to
ignore
that
half
of
the
world
that
is far
outpacing the growth of the
industrialized half.
In
addition, emerging
markets
offer superior
growth potential at a
va
luation
discount.
lub
część
swoich
udziałów
w
przedsiębiorstwach
państw
owych
pod-
miotom prywatnym. W
odróżnieniu
od prywatyzacji,
nacjonalizacja
jest
procesem
odwrotnym, gdzie
państwo
przejmuje
kontrolę
nad
przedsię­
biorstwami
prywatnymi.
Prywatyzacja
przybiera
różne
formy, od in-
dywidualnie wynegocjowanych transakcji,
włączając
zakup aktywów
przez dotychczasowy
zarząd
i
pracowników
po emisje akcji w drodze
oferty publicznej. Prywatyzowanie firm
występuje
zarówno
w
państwach
z wysoko
rozwiniętą
gospodarką
np. Francja,
Wielka
Brytania, Niemcy
i
Włochy,
jak
również
w krajach szybko
rozwijających
się,
jak Argentyna,
Meksyk, Chile, Indonezja, Malezja, Polska
i
Węgry.
Szczególne cechy charakterystyczne
prywatyzowanych
firm
powodują
,
że
ich
akcje
lub
obligacje
podatne na
z
naczną
zwyżkę
kursów.
Kon
kretnie,
ponieważ
program
prywatyzacji jest
ważnym
elementem
przebudowy gospodarki
każdego
z
wymienionych krajów, emisje akcji
przedsiębiorstw
prywatyzowanych
w
drodze
ofert
publicznych
wyce-
nione
na tyle
nisko,
by
zapewnić
sukces
w
przekształcaniu
firm na
prywatne. W
dodatku,
przedsiębiorstwa
te
zajmują dominującą pozycję
na
rynkach
lokalnych,
a bardziej
liberalna
polityka
rządu
stwarza
moż­
liwości osiągnięcia wyższej wydajności
w
zarządzaniu
i
operacjach
przedsiębiorstw.
Przebudowa
przedsiębiorstw,
która
towarzyszy
prywa-
tyzacji
i
bodźce
pienięż ne
dla
zarządu przedsiębiorstwa są
silnym
motorem
prowadzącym
do
szybkiego podniesienia
zysków sprywatyzo-
wanych
przedsiębiorstw.
Rynki
kapitałowe
państw
rozwijających się,
które
obejmują
84%
ludności
i
zajmują
78% powierzchni
lądu
,
fascynują.
Dramatyczny rozwój
wydarzeń
gospodarczych
i
politycznych
objął większość
krajów Azji,
Ameryki
Łacińskiej
i
Europy.
Rządy
tych
krajów
wcielają
w
życie politykę
dereg
ulacji,
kapita
lizmu
i
wolnych rynków.
Obniżają inflację,
redukują
deficyt
budżetowy,
wyprzedają
firmy
państwowe,
elim
inują
cla protek-
cyjne
i
otwiera
drzwi
inwestorom zag
ranicznym.
Według
Banku Swia-
towego,
kraje
rozwijające się stanowią
47%
gospodarki
św
iata
,
ale
reprezentują
tylko 7%
kapitalizacji
rynku
światowego.
Inwestorzy
po-
winni
być
na
tyle
mądrzy
by nie
ignorować
tej
części
świata,
która rozwija
się
znacznie
szybciej od
krajów
uprzemysłowionych
.
W dodatku,
firmy
w
krajach
rozwijających
się
wzrastają
szybciej, a
jednocześnie
ich akcje
sprzedają się
po
stosunkowo
niż
szych
cenach
niż
akcje
ich odpowied-
ników w
krajach
up
rzemysłowionych
.
świata
12
13
Historically, domestic
investor demand, not
foreig
n
demand,
has
bee
n
the
force behind past performance
of developing
stock markets.
In 1993,
foreign equlty investment in developing
stock
markets
amounted to $60
billion or
less
than
1%
of
the estimated
total assets
in
the world.
łn
recent
years
there
has been a sharp increase in
investment
in
overseas
markets
in
general
and
emerging
markets
in
particular. But
as
głobal
investors
become aware of the tremendous
opport
unities
in developing
stoc
k
markets, the
flow
of
new
equity capital
should increase
eve
n
further.
Bu
t,
how
to invest7 When
it
comes to
capital
markets,
you're
essentially
dealing
w
ith
stocks and
bon ds.
Both
imply differen
t
degrees of risk
.
lf
you
want to
make
a substantial
retu rn
on your money,
invest in stocks. lf you
want to
make
a
return
that
is
slight
ly larg
er
than the bank
,
invest in
bonds.
As they say:
"lf
you wa
nt
to eat well, buy
stocks,
if
you
want to
sleep well,
buy bonds·.
Historycznie,
popyt krajowy,
a
nie
zagra
niczny
był silą
wyznaczającą
wy
niki
g
i
e
łd
państw rozwijających
się.
W
1993
roku
,
zagran
iczne
inwestycje
w akcje krajów
rozwijającyc h
się wynosi
ł
y
60 mi
liardów
dolarów
czyli
mniej
niż
jeden procent
aktywów
na
świecie.
W ostatnich
latach
nastąpiło
przyspieszenie inwestycji
na
rynka ch
zag ran icznych
w
ogóle,
a w
szczególności
w
krajach
rozwijającyc
h
się
.
Pi
e
n
iądze
w
pływające
na
te
rynki
powinny
rosnąć
wraz
z
rozszerzan iem
się
ol
brzymich
możliwo
śc
i
zysk
u
na
giełdach państw
rozwij
a
jących
s
i
ę.
Ale
jak w
tych warunkach
najlepiej
inwestować? Jeśli
chodzi o rynki
ka
pitałowe
sprowadza
się
to
do
inwestowania w akcje
lub
w obligacje.
Te
dwa
podstawowe
instrumenty fin
ansowe
repreze n
t
ują
r
óżne
stopnie
ryzyka.
Jeśli
chcecie
Państwo
zarobi
ć
powa
ż
ne
pieniądze
inwestujcie
w
akcje.
Je
ś
li
chcecie
zarobić
trochę
więcej
niż mo
żecie
uzys kać
w
banku
inwestujcie
w
obligacje. Tak jak
w
przysłowiu
:
Jak
chcesz
dobrze
spać
,
kupuj
obligacje;
jak
chcesz
dobrze
jeść,
kupuj akcje".
Ks
iążka
„Szu
ka inwestowa nia
" opisuje akcje
i
obligacje,
ale
nie
kończy
na
tym.
Przedstawia
ca
łą
gamę
instrumentów
finansowych,
p
ocząwszy
od
tych,
które
nie
przeds
taw
iają
żadnego
ryzyka,
do tych
najbardziej
ryzykownych;
opisuje
strategie
inwestycyj
ne
do
tycząc
e
akcji, obligacji,
opcji,
praw
poboru
i wa
rrantów;
t
ł
umaczy
różne
style
zarządza
ni
a
pieniędz
mi
,
od
sposobu
lokowan ia
aktywów,
poprzez styl
wartości
do
stylu
wzrostu;
p
odkreś
l
a
zróżnicowanie
inwestycji jako
narzędzia
reduk-
cji
ryzyka. Ale w
końcu
inwestorzy
muszą
zdecydować,
jaka
in
westycja
jest
dla
nich
odpowiednia.
Żeby
za
robić
pieniądze
trzeba
siebie
zna
ć.
Inwestor
musi
wiedzieć
jakie
ryzyko
może
i
chce
podjąć,
by
osiąg
ć
swoje
cele
inwestycyjne.
Należy
pamiętać, że
rynek
jest
ty
lko
areną
możliwości,
a
nie
gwarancji. Mimo tych
zastrzeżeń spoś
ród
w
ielu
instrumentów
finan
sowych
akcje
bez
wątp
ienia
n
ajważniejszym
narzędz
iem
w
procesie
aku
mulacji
bogactwa.
"The
Art of
lnvesting
"
describes
stocks
and bo
nds
but doesn't stop there.
lt delves
into
a
variety
of market instruments
from
riskless
to the
most
risky;
covers
stock, bond,
option, right and
warrant investment strategies;
explains
asset
allocation,
val
ue
and
growth
investment
management
styles;
and stresses diverslfication
as
a
means
of risk
reduction.
Ultimately
you, the
investor,
must make
the
decision
about what's
right for
you. You
have
to
know
you
rself
to
invest. You have
to
known what risk you
can
afford
to take in
order
to ach
ieve
your
financlal
goals. Let's
remember
the
markets are
aven
ues
of
possibi
lities
and
not
guarantees.
Despite
this
forewarning, l
stro
ngly
believe
that
stocks
will continue
to
be the most
important
tools of wea
lt
h
accum
ulation.
Zenon Komar
Zenon Komar
14
15
Zgłoś jeśli naruszono regulamin