Witamina C - właściwości, zapotrzebowanie, skutki niedoboru, najlepsze źródła

Przemysław Ćwik, Dziennikarz Onetu

Wi­ta­mi­na C to "naj­po­pu­lar­niej­sza" wi­ta­mi­na se­zo­nu je­sien­no-zi­mo­we­go. Za­zwy­czaj ko­ja­rzy nam się z cy­tru­sa­mi i ta­blet­ka­mi w żół­tej po­włocz­ce, po które się­ga­my przy pierw­szych ob­ja­wach prze­zię­bie­nia. Źró­dła wi­ta­mi­ny C le­piej jed­nak włą­czyć do menu na stałe, bo jej dzia­ła­nie proz­dro­wot­ne jest trud­ne do prze­ce­nie­nia. Na szczę­ście można ją zna­leźć w całej gamie pro­duk­tów na­tu­ral­nych – licz­niej­szych niż pa­styl­ki i su­ple­men­ty do­stęp­ne w ap­te­kach.

Owoce dzikiej róży to jedno z najlepszych na naszej szerokości geograficznej naturalnych źródeł witaminy C Foto: Magdalena Kucova / Shutterstock 

·         Przeciwszkorbutowe działanie witaminy C

·         Witamina C - antybakteryjna i antyrakowa

·         Skutki niedoboru witaminy C

·         Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C

·         Straty witaminy C

·         Najlepsze źródła witaminy C

·         Najlepsze roślinne źródła witaminy C

·         Najlepsze zwierzęce źródła witaminy C

Wi­ta­mi­ny to związ­ki or­ga­nicz­ne nie­zbęd­ne dla pra­wi­dło­we­go funk­cjo­no­wa­nia ustro­ju, któ­rych or­ga­nizm nie po­tra­fi sa­mo­dziel­nie wy­two­rzyć w od­po­wied­nich ilo­ściach. Jed­nym z nich jest wi­ta­mi­na C, re­gu­lu­ją­ca sze­reg pro­ce­sów ży­cio­wych, w tym np. przy­swa­ja­nie że­la­za czy syn­te­zę ko­la­ge­nu. Co cie­ka­we, zwią­zek ten, przez che­mi­ków okre­śla­ny czę­ściej jako kwas askor­bi­no­wy, nie jest wi­ta­mi­ną dla więk­szo­ści zwie­rząt, po­tra­fią one bo­wiem syn­te­ty­zo­wać go sa­mo­dziel­nie. Lu­dzie muszą w tym za­kre­sie po­le­gać na wła­ści­wej die­cie, bo to po­karm jest głów­nym źró­dłem wi­ta­min w na­szym or­ga­ni­zmie (wy­jąt­kiem jest wi­ta­mi­na D, którą uzy­sku­je­my rów­nież w pro­ce­sie bio­fo­to­syn­te­zy). A w przy­pad­ku wi­ta­mi­ny C – głów­nie wa­rzy­wa i owoce.

Przeciwszkorbutowe działanie witaminy C

O tym, że wa­rzy­wa i owoce to pod­sta­wa zdro­wia, wie­dzą dzi­siaj nawet przed­szko­la­ki. Te le­piej zo­rien­to­wa­ne sko­ja­rzą z wi­ta­mi­ną C nawet jabł­ko czy cy­try­nę. Nie­ste­ty świa­do­mo­ści tej nie po­sia­da­li ma­ry­na­rze wie­ków mi­nio­nych, któ­rzy pa­da­li jak muchy wsku­tek nie­do­bo­ru kwasu askor­bi­no­we­go. W wie­lo­mie­sięcz­ne mor­skie wo­ja­że za­bie­ra­li mięso, tłuszcz i prze­two­ry zbo­żo­we. Wa­rzyw i owo­ców nie opła­ca­ło się brać na po­kład ze wzglę­du na ich niską war­tość ka­lo­rycz­ną. Skut­ki tej kal­ku­la­cji były opła­ka­ne. Sza­cu­je się, że od po­cząt­ku XVI do końca XVIII w. co naj­mniej dwa mi­lio­ny że­gla­rzy zmar­ło na szkor­but – cho­ro­bę wy­wo­ła...