Robert Klimek - Grodziska nad Gubrem. W Poszukiwaniu Wallewony.pdf

(5248 KB) Pobierz
Grodziska nad Gubrem
W poszukiwaniu Wallewony
Robert Klimek
 
Autor: Robert Klimek
Zdj´cia: Robert Klimek
Przewodnik wydany staraniem Towarzystwa Mi ¸ oÊników K´trzyna,
K´trzyn, ul. Chrobrego 12, przy wsparciu finansowym
MTI FURNINOVA POLSKA Sp. z o.o.
oraz PHILIPS LIGHTING POLAND S.A.
ISBN 978-83-89119-49-0
Wydawnictwo KENGRAF 2011
Sk ¸ ad i druk
KENGRAF
ul. Budowlana 3, 11-400 K´trzyn
tel. 89 752 40 14, www.kengraf.pl
 
1228497305.006.png
GRODZISKA NAD GUBREM
Szanowni Paƒstwo,
Z przyjemnoÊcià chcia ¸ bym zaproponowaç Wam podró˝ po
Êredniowiecznych za ¸ o˝eniach obronnych, po ¸ o˝onych nad rzekà
Guber. Jeszcze w po ¸ owie XIII w. ziemia ta by ¸ a zamieszkana
przez pruskie plemi´ Bartów. Póêniej zaw ¸ adn´li nià Krzy˝acy,
z którymi Bartowie toczyli zaci´te walki o swojà niezale˝noÊç.
Szczególnie krwawy charakter mia ¸ y one nad Gubrem, o czym
wspomina kronikarz zakonny Piotr Dusburg. W ¸ aÊnie nad tà
rzekà mia ¸ mi´dzy innymi znajdowaç si´ zamek krzy˝acki
Wiesenburg, zwany równie˝ Wallewonà, który Prusowie ponoç
oblegali przez trzy lata. O innych kartach historii znad Gubra,
z okresu walk barcko-krzy˝ackich, szerzej postaram si´
opowiedzieç w dalszych rozdzia ¸ ach tej pracy. Obecnie podziwiaç
mo˝emy tajemnicze grodziska z tamtych odleg ¸ ych czasów. Dzisiaj
potocznie nazywane sà „Zamkowymi Górami“ lub „Starymi
Szaƒcami“. Po ¸ o˝one majestatycznie, op ¸ ywane meandrami rzeki,
skrywajà w sobie tajemnicze losy dawnych Prusów.
Publikacja, którà Paƒstwu prezentuj´, zawiera wiele mate-
ria ¸ ów archiwalnych, pochodzàcych z dawnego Prussia Museum
w Królewcu. Z nich wszystkich najbardziej ceni´ sobie szkice
wykonane w latach 1826-1828 przez porucznika Johanna
Michaela Guise, który przew´drowa ¸ ziemie pruskie, dokonujàc
inwentaryzacji przesz ¸ o szeÊciuset za ¸ o˝eƒ obronnych. Nie ulega
wàtpliwoÊci, ˝e wykona ¸ on tym samym pierwszà tak obszernà
dokumentacj´ grodzisk, z których wiele sam odkry ¸ . Z uwagi na
wykorzystanie w niniejszej pracy materia ¸ ów archiwalnych, pragn´
z ¸ o˝yç podzi´kowania za ich udost´pnienie nast´pujàcym Panom:
Horstowi Wieder z Museum für Vor- und Frühgeschichte w Ber-
linie, dr. Miros ¸ awowi Hoffmannowi z Muzeum Warmii i Mazur
w Olsztynie oraz Stanis ¸ awowi Baran z Berlina, za ogromnà
pomoc przy pracy nad dokumentami z Museum für Vor- und
Frühgeschichte.
3
 
1228497305.001.png
GRODZISKA NAD GUBREM
Barcja
W okresie wczesnego Êrednio-
wiecza ziemia po ¸ o˝ona w dorze-
czu rzeki Guber nale˝a ¸ a do Barcji,
jednego z plemion pruskich. Wed-
¸ ug legendy spisanej przez nowo-
˝ytnego kronikarza Szymona
Grunaua, protoplastami Prusów byli
bracia Pruten i Wejdawut. Pruten
zosta ¸ pierwszym kap ¸ anem, zaÊ
jego brat królem. Wejdawut mia ¸
dziesi´ciu synów, z których ka˝dy
dosta ¸ swoje terytorium, dajàc tym
samym poczàtek plemionom prus-
kim. Siódmym jego synem by ¸
Barto, który wybudowa ¸ gród i da ¸
mu nazw´ od swego imienia.
Otrzyma ¸ od Wejdewuta ziemi´
po ¸ o˝onà na wschód od rzeki ¸yny,
którà pocz´to zwaç Bartlandià,
Bartonià, Bartenià i ostatecznie
Barcjà. Barto mia ¸ wiele potom-
stwa, któremu pobudowa ¸ wiele
twierdz.
Bartowie sàsiadowali od po ¸ ud-
nia i wschodu z Galindià. W Êwie-
tle dokumentu spisanego w dniu
29 wrzeÊnia 1326 r., na zamku
w Gierdawach, granica mi´dzy
Barcjà i Galindià przebiega ¸ a od
Jeziora OÊwin – see Assuenus do Je-
ziora Rydzówka – see Resov . Kolej-
nym punktem by ¸ las w pobli˝u
4
1228497305.002.png 1228497305.003.png
Mapa plemion pruskich Des Preusserlan Caspara Hennenbergera z 1584 r.
5
1228497305.004.png 1228497305.005.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin