Siedlisko
• jest to abiotyczna część środowiska
(ekosystemu)
• jest to suma czynników klimatycznych
i glebowych
• jest to wypadkowa położenia
POŁOśENIE, rozumiane jako przestrzenna forma
istnienia kaŜdego siedliska, oddziałuje na wzrost
lasu głównie przez takie czynniki jak:
• nasłonecznienie
• wilgotność powietrza
• wilgotność gleby
• rzeźba terenu
POŁOśENIE siedliska:
• PołoŜenie geograficzne (ogólne)
• PołoŜenie topograficzne (lokalne)
POŁOśENIE GEOGRAFICZNE
• Szerokość geograficzna
• Długość geograficzna
• Odległość od morza
• Odległość od duŜych kompleksów
leśnych, łańcuchów górskich
Szerokość geograficzna
Związany z nią kąt padania promieni
słonecznych określa długość dnia i nocy oraz
decyduje o ilości ciepła otrzymywanego od
Słońca przez powierzchnię Ziemi.
W związku z róŜnym kątem padania promieni
słonecznych, szerokość geograficzna wywiera
wpływ na strefowe róŜnicowanie się roślinności.
ZróŜnicowanie to oddają ekologiczne typy lasu
wyodrębnione według rozmieszczenia
poziomego:
Tropikalny las deszczowy (dŜungla)
Las monsunowy
Twardolistny las liściasty
Lasy liściaste strefy umiarkowanej
(zrzucające liście na zimę)
Borealne lasy iglaste (tajga)
Długość geograficzna
• Mniejsze znaczenie niŜ szerokości
geograficznej
• Największe morza rozciągają się
przewaŜnie w kierunku pn – pd
• Klimat morski i klimat kontynentalny
Odległość od morza
W miarę oddalania się od morza klimat staje
się surowszy, co stosunkowo łatwo
zaobserwować na przykładzie klimatu Polski.
POŁOśENIE TOPOGRAFICZNE
• Wysokość nad poziomem morza
• Wystawa i nachylenie terenu
• Ukształtowanie terenu
• Odległość od jezior i rzek, lokalnych
kompleksów leśnych
Wysokość n.p.m.
• Ze wzrostem wysokości opóźnia się
nadejście wiosny i lata, wcześniej
nadchodzi zima
• Skraca się tym samym okres wegetacyjny
• Ze wzrostem wysokości n.p.m. coraz
trudniej dochodzi do odnowienia
naturalnego
• róŜnica wysokości rzędu 1000 m wywiera
na temperaturę taki sam wpływ, jak na
równinie odległość 800 km w linii północ -
południe.
• Nie naleŜy zatem przekraczać róŜnicy 250
- 300 m (w górę lub w dół ) pomiędzy
miejscem pozyskania nasion, a miejscem
uprawy.
Wystawa (ekspozycja)
• Jest to ustawienie stoku lub ściany
drzewostanu względem kierunku świata
(azymut)
oraz względem połoŜenia słońca
Lepiej nasłonecznione i ogrzewane stoki
charakteryzują się:
• wyŜszą temperaturą powietrza i gleby,
• mniejszą wilgotnością,
• mniejszą liczbą mroźnych dni,
• krótszym okresem zalegania śniegu,
• silniejszym parowaniem gleby,
• intensywniejszą transpiracją roślin.
Stoki nasłonecznione muszą zatem róŜnić się
od stoków cienistych składem gatunkowym
szaty roślinnej, w tym gatunków drzewiastych.
Nachylenie terenu
• Jest to kąt, jaki tworzy powierzchnia stoku
z płaszczyzną poziomą
• Zwiększenie się nachylenia o 10 oznacza
zmianę ilości otrzymywanego ciepła
słonecznego odpowiadającą przesunięciu
danego obszaru o 10 szer. geogr.
• Od nachylenia stoków oraz spoistości gruntu
zaleŜy w duŜej mierze natęŜenie procesów
erozji
• Kąt określający maksymalne nachylenie, przy
którym materiał luźny nie ulega jeszcze
przemieszczaniu pod wpływem siły cięŜkości
nazywa się kątem naturalnego spoczynku,
kątem zsypu lub kątem tarcia.
• Gdy stok zbudowany z tych utworów
uzyska kąt nachylenia większy od kąta
naturalnego spoczynku, wówczas
następuje przemieszczanie mas i okruchów
pod wpływem siły cięŜkości.
• Lasy pokrywające stoki o kącie nachylenia
zbliŜonym do kąta naturalnego
spoczynku, lub kąt ten przekraczające
wymagają odpowiedniego wyboru rębni,
sposobu odnowienia lasu oraz doboru
składu gatunkowego drzewostanu.
Ukształtowanie terenu
• MEZORELIEF – róŜnego typu
płaszczyzny: płaskowyŜe, niecki, stoki,
grzbiety, kotliny stokowe, doliny, wąwozy.
• MIKRORELIEF – niewielkie nierówności
terenowe: zagłębienia, wypukłości, garby,
pagórki.
• PołoŜenie, warunkując czynniki siedliska,
warunkuje jednocześnie biocenozę, a więc
ostatecznie cały ekosystem.
• Szerokość geograficzna, wysokość n. p. m.
i wystawa decydują o zasobach energii, jakimi
dysponuje ekosystem.
• Stąd strefy roślinne i piętra roślinne,
obserwowane na kuli ziemskiej.
rzabqa