Wstępny (czerwiec) 2013.pdf

Centralna Komisja Egzaminacyjna

Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.

WPISUJE ZDAJĄCY

Miejsce

na naklejkę

z kodem

KOD

PESEL

EGZAMIN MATURALNY

Z CHEMII

POZIOM ROZSZERZONY

CZERWIEC 2013

Instrukcja dla zdającego

Czas pracy:

150 minut

1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 17 stron

(zadania

1 – 38).

Ewentualny

brak

zgłoś

przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.

2. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to

przeznaczonym przy każdym zadaniu.

3. W rozwiązaniach zadań rachunkowych przedstaw tok

rozumowania prowadzący do ostatecznego wyniku oraz

pamiętaj o jednostkach.

4. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym

tuszem/atramentem.

5. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.

6. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.

7. Możesz korzystać z karty wybranych tablic chemicznych,

linijki oraz kalkulatora.

8. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój

numer PESEL i przyklej naklejkę z kodem.

9. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej

dla egzaminatora.

Liczba punktów

do uzyskania: 60

MCH-R1_1P-133

Egzamin maturalny z chemii

Poziom rozszerzony

Zadanie 1. (1 pkt)

W 1919 roku Ernest Rutherford dokonał pierwszej sztucznej przemiany jądrowej, w której

cząstka α zderzała się z jądrem 14 N.

Uzupełnij schemat przemiany jądrowej zrealizowanej przez Rutherforda, wiedząc,

że jednym z jej produktów jest proton.

Zadanie 2. (1 pkt)

Konfiguracja elektronowa atomów w stanie podstawowym dwóch pierwiastków

chemicznych, oznaczonych umownie literami X i Y, jest następująca:

X: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2

Y: 1s 2 2s 2 2p 3

Oceń prawdziwość poniższych zdań. Wpisz do tabeli literę P, jeżeli zdanie jest

prawdziwe, lub literę F, jeśli jest fałszywe.

Zdanie

P/F

Wszystkim elektronom podpowłok 1s i 2s w atomach pierwiastków X i Y

odpowiadają te same wartości pobocznej liczby kwantowej.

W atomie pierwiastka X nie ma dwóch elektronów zajmujących poziomy

orbitalne o tej samej wartości głównej liczby kwantowej.

Elektrony obsadzające poziomy orbitalne 2s atomów pierwiastków X i Y są

sparowane, co oznacza, że odpowiadają im różne wartości pobocznej liczby

kwantowej.

Zadanie 3. (2 pkt)

Na budowę przestrzenną cząsteczek i jonów ma wpływ liczba wiązań σ tworzonych przez

atom centralny drobiny oraz liczba wolnych par elektronowych tego atomu. Poniżej

przedstawiono wzory czterech drobin.



BCl



a) Spośród drobin, których wzory przedstawiono powyżej, wybierz i napisz wzór

drobiny, której atom centralny ma w obrębie powłoki walencyjnej wolną parę

elektronową.

...........................................................................

b) Spośród drobin, których wzory przedstawiono powyżej, wybierz i napisz wzory

wszystkich , w których występuje wiązanie koordynacyjne.

.......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z chemii

Poziom rozszerzony

 Informacja do zadania 4. i 5.

Próbkę mieszaniny węglanu wapnia i tlenku wapnia o znanej masie poddano prażeniu.

Po kilkunastu minutach ogrzewania stwierdzono, że masa produktu przestała się zmieniać

i jest o 20,75% mniejsza od początkowej masy próbki.

Zadanie 4. (1 pkt)

Wyjaśnij ubytek masy analizowanej mieszaniny w czasie jej ogrzewania, zapisując

równanie zachodzącej reakcji.

......................................................................................................................................................

Zadanie 5. (2 pkt)

Oblicz zawartość węglanu wapnia w mieszaninie przed jej wyprażeniem. Wynik podaj

w procentach masowych z dokładnością do liczb całkowitych.

Obliczenia:

Odpowiedź:

Zadanie 6. (2 pkt)

Pewna reakcja chemiczna zachodzi w trzech następujących po sobie etapach.

Etap 1.



IHO IOHO





 



Etap 2.

 

H O



Etap 3.



2SO



a) Przeanalizuj podany mechanizm reakcji i na jego podstawie napisz sumaryczne

równanie przemiany w formie jonowej skróconej . Podaj wzór drobiny, która pełni

funkcję katalizatora.

Równanie reakcji: ........................................................................................................................

Wzór katalizatora: ...........................................

b) Napisz wzory wszystkich produktów przejściowych opisanej przemiany.

......................................................................................................................................................

Egzamin maturalny z chemii

Poziom rozszerzony

Zadanie 7. (1 pkt)

Rozkład tlenku azotu(IV) zachodzi zgodnie z równaniem:

NO (g) + 1

2 O 2 (g)

W tabeli podano wartości stałej równowagi reakcji rozkładu tlenku azotu(IV) w różnych

temperaturach.

NO 2 (g)

Temperatura, K

298

400

600

800

1000

1500

6,60·10 –7

2,39·10 –4

7,96·10 –2

Stała równowagi

1,47

8,42

84,50

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne , Warszawa 2003.

Przeanalizuj podane informacje i napisz, czy reakcja rozkładu tlenku azotu(IV) jest

egzotermiczna, czy endotermiczna.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 8. (2 pkt)

Wodorotlenek sodu reaguje z kwasem solnym zgodnie z równaniem:

NaOH + HCl → NaCl + H 2 O

Zobojętniono 20,0 cm 3 roztworu wodorotlenku sodu o stężeniu 0,1 mol · dm –3 , dodając

do niego 20,0 cm 3 kwasu solnego o tym samym stężeniu.

Oblicz, jak zmieniło się (wzrosło albo zmalało i ile razy w stosunku do wartości

początkowej) stężenie jonów wodorotlenkowych po zobojętnieniu roztworu

wodorotlenku sodu kwasem solnym.

Obliczenia:

Odpowiedź:

Egzamin maturalny z chemii

Poziom rozszerzony

 Informacja do zadań 9.–11.

Podany schemat przedstawia ciąg przemian prowadzonych w roztworach wodnych

z udziałem związków chromu.

Na[Cr(OH) 4 ] (aq)

Na 2 CrO 4 (aq)

Cr 2 (SO 4 ) 3 (aq)

Cr(OH) 3 (s)

Zadanie 9. (1 pkt)

Wykonano doświadczenie, podczas którego przeprowadzono reakcje zgodnie z powyższym

schematem. W tabeli zapisano spostrzeżenia dokonane w czasie doświadczenia.

Każdemu opisowi spostrzeżeń przyporządkuj reakcję, wpisując do tabeli numer (1–3),

którym jest oznaczona na schemacie.

Opis spostrzeżeń

Numer reakcji

Szarozielony osad roztwarza się i powstaje roztwór o barwie zielonej.

Zielony roztwór zmienia barwę na żółtą.

Wytrąca się szarozielony osad, a roztwór odbarwia się.

Zadanie 10. (2 pkt)

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji oznaczonych na schemacie

numerami 1 i 2.

Równanie reakcji 1.: ....................................................................................................................

Równanie reakcji 2.: ....................................................................................................................

Zadanie 11. (3 pkt)

Reakcję oznaczoną na schemacie numerem 3 można przeprowadzić, stosując jako utleniacz

nadtlenek wodoru w środowisku o odczynie silnie zasadowym.

a) Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem liczby pobranych lub oddanych

elektronów (zapis jonowo-elektronowy) równania procesów redukcji i utleniania

zachodzących podczas tej przemiany.

Równanie procesu redukcji:

......................................................................................................................................................

Równanie procesu utleniania:

......................................................................................................................................................

b) Dobierz i uzupełnij współczynniki stechiometryczne w poniższym schemacie.

Cr(OH)





H O







CrO





H O

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: