Opara Józef - Neurorehabilitacja.pdf

(9500 KB) Pobierz
BIBLIOTEKA
Józef Opara
[w
y d a w n i c t w o
!
Słowo wstępne
Oddaję do dyspozycji Czytelników monografię zatytułowaną
Neurorehabilitacja.
Potrzeba napisania książki zawierającej aktualny zasób wiedzy na temat rehabili­
tacji w schorzeniach układu nerwowego rysowała się od wielu lat. Pierwsza polska
i zarazem ostatnia, doskonała monografia
Rehabilitacja w chorobach układu nerwowe­
go,
pod redakcją profesora Stanisława Grochmala i doktor Stefanii Zielińskiej-Char-
szewskiej, ukazała się nakładem PZWL w roku 1980, a jej wydanie drugie z roku
1986 szybko zniknęło z półek księgarskich. Od tego czasu obserwuje się szybki roz­
wój metod obrazowania układu nerwowego, badań neurofizjologicznych, kompute­
ryzacji i nowoczesnej techniki, co umożliwiło rozszerzenie diagnostyki dla celów
rehabilitacji oraz wypracowanie nowych metod terapii i oceny wyników. Do arsena­
łu środków technicznych wzbogacających rehabilitację doszły skomputeryzowane
urządzenia mechaniczne, roboty, wirtualizacja i telerehabilitacja.
Nowe metody wykorzystują zjawiska (neuro)plastyczności mózgu, czyli jego zdol­
ności do dostosowania się do zmienionych warunków poprzez reorganizację, rege­
nerację i tworzenie nowych połączeń synaptycznych między neuronami (ang.
spro­
uting).
Z
najnowszych badań klinicznych wynika, że metody terapeutyczne oparte na ak­
tywnym udziale pacjenta, o wysokiej intensywności, z treningiem ukierunkowanym
zadaniowo i funkcjonalnie są bardziej skuteczne od metod tradycyjnych. Ćwiczenia
te jednocześnie wspomagają zjawiska plastyczności mózgu.
Spośród najnowszych doniesień z dziedziny neurorehabilitacji należy w pierw­
szym rzędzie wymienić: metodę CIMT
(Constraint-Induced Movement Therapy),
za­
stosowanie komputera w rehabilitacji zaburzeń poznawczych, zastosowanie nowo­
czesnych urządzeń technicznych, w tym coraz częściej konstruowanych robotów,
stymulację przezczaszkową, usprawnianie ręki przy pomocy ćwiczeń z lustrem, sty­
mulację somatosensoryczną: PNS
(Percutaneous Neuro-Stimulation -
stymulacja ner­
wów obwodowych) i INB
(Ischaemic Nerve Block
- niedokrwienna blokada nerwów),
czy miejscowe lub przewodowe przejściowe znieczulenie zdrowej ręki albo znieczu­
lenie włókien ruchowych splotu ramiennego kończyny dotkniętej niedowładem po­
łowiczym. Pojawiły się nowe rozwiązania organizacyjne, spośród których szczegól­
nie warta omówienia jest kontynuacja rehabilitacji w domu po wczesnym wypisaniu
ze szpitala według modelu
Early Home-Supported Discharge
(EHSD).
Niektóre z nowości przedstawiono niedawno podczas konferencji naukowych
i nie znalazły one jeszcze odbicia w publikacjach naukowych. Podczas 20. Sympo­
zjum Deutsche Gesellschaft fur NeuroRehabilitation (DGNR) w Berlinie w grud­
niu 2009 r. zaprezentowano np. możliwości leczenia operacyjnego dwojenia spowo­
dowanego porażeniem nerwów gałkoruchowych. Podczas VI Światowego Kongresu
5
Neurorehabilitacja
WFNR w Wiedniu w marcu 2010 r. największe zainteresowanie wzbudziło donie­
sienie zespołu pracującego w Szpitalu Uniwersyteckim w Amsterdamie pod kierun­
kiem profesora Gerta Kwakkela, w którym doktorantka Rinske Nijland wykazała,
że spośród 19 czynności kończyny górnej dwie posiadają największą wartość predy-
lekcyjną. Na podstawie dwóch prostych testów przyłóżkowych (prostowania palców
i odwiedzenia ramienia) można z dużym prawdopodobieństwem (0,98) już w 72 go­
dziny po zachorowaniu przewidzieć odzyskanie funkcji kończyny górnej w 6 mie­
sięcy po udarze mózgu.
Głównymi adresatami tej książki są lekarze specjaliści i specjalizujący się w dzie­
dzinie neurologii i rehabilitacji medycznej, fizjoterapeuci, lekarze pracujący i spe­
cjalizujący się w pediatrii i neurochirurgii oraz neuropsycholodzy. Z całą pewno­
ścią mogą z niej korzystać fizjoterapeuci i lekarze innych specjalności, może też być
przydatna w szkoleniu przeddyplomowym i podyplomowym. Zainteresuje ona także
psychologów, studentów psychologii, logopedów i specjalizujących się w neurologo-
pedii, a także studentów medycyny, fizjoterapii i wychowania fizycznego.
Intencją moją było zawarcie w monografii aktualnej, podstawowej wiedzy z dzie­
dziny rehabilitacji w chorobach i urazach układu nerwowego u dorosłych. W celu
przybliżenia wiedzy praktycznej załączyłem przykładowe opisy przypadków i prowa­
dzonej rehabilitacji. Ponadto przedstawiłem najnowsze metody rehabilitacji pouda-
rowej, w tym także z wykorzystaniem oprogramowania komputerowego, i możliwie
szeroko zagadnienia neurologii odtwórczej oraz nowych metod wykorzystujących
mechanizmy plastyczności mózgu. Szczególną uwagę zwróciłem na diagnostykę
w zakresie niezbędnym dla potrzeb rehabilitacji oraz na ocenę wyników leczenia,
w tym prowadzenie dokumentacji przebiegu rehabilitacji.
Wyrażam nadzieję, że dzieło to zostanie życzliwie przyjęte przez Czytelników,
co będzie najlepszą nagrodą dla jego autora. Zdaję sobie sprawę z tego, że może
ono posiadać luki, niedoskonałości i braki. Będę wdzięczny za wszelkie uwagi, któ­
re wezmę pod uwagę przy redakcji następnego wydania.
Józef Opara
6
Wstęp
Szanowni Czytelnicy,
W tym roku obchodzimy 5. rocznicę powstania czasopisma „Rehabilitacja w Prak­
tyce". Te kilka lat wsłuchiwania się w potrzeby środowiska specjalistów rehabilitacji
i fizjoterapii przyniosły wiele: przede wszystkim staliśmy się najczęściej czytanym
przez Was tematycznym tytułem i zrealizowaliśmy sporo ciekawych konferencji.
Sama „Rehabilitacja w Praktyce” ukazuje się pod patronatem znamienitych towa­
rzystw naukowych, artykuły w niej zawarte podlegają punktacji Ministerstwa Nauki
i Szkolnictwa Wyższego, otrzymuje nagrody za swą działalność, ustawicznie wspie­
ra medialnie również szereg rozmaitych działań przynoszących wartość całemu śro­
dowisku, dla którego się ukazujemy.
Kolejnym przedsięwzięciem, które dla Was realizujemy, jest seria wydawnicza „Bi­
blioteka RwP” - cykl starannie dobieranych tematycznie i autorsko pozycji książko­
wych. Książkę
Neurorehabilitacja
oddajemy w Wasze ręce z pełnym przekonaniem co
do jej walorów. Współpracujemy z jej Autorem, prof. Józefem Oparą, stale. Byliśmy
przy jej koncepcyjnym powstawaniu i śledziliśmy jej tworzenie. Liczymy, że spotka
się ona z właściwym uznaniem i będzie przyjęta życzliwie przez wszystkich, zarówno
przez czynnych zawodowo specjalistów rehabilitacji medycznej i fizjoterapeutów, jak
i studentów medycznych kierunków kształcenia oraz wnikliwych pacjentów.
Dziękuję wszystkim, którzy byli obecni podczas każdego etapu powstawania tej
książki. Bez nich nie ukazałaby się ona tak szybko. Odrębne podziękowania skła­
dam także Sponsorom niniejszego wydania, których wymieniamy poniżej. Państwu
życzę udanej lektury, a sobie - rosnącego grona takich Czytelników jak dotych­
czas.
Damian Hegenbarth
redaktor naczelny „Rehabilitacji w Praktyce”
MEDICAL®
m m sm nm m
draisiń
►
G
edeon
R
ichter
7
Neurorehabilitacja
Wykaz skrótów użytych w książce
AAC -
augmentive and alternative communication system
- wspomagający
zastępczy system komunikacji
AD -
Alzheimer’ Disease
- choroba Alzheimera
s
ADL -
Activities of Daily Living
- czynności życia codziennego
ADHD -
Attention Deficit Hyperactivity Disorder
- zespół nadpobudliwości
psychoruchowej z deficytem uwagi
AFO -
Ankle-Foot Orthose
- orteza stawu skokowego
Angio-TK - angiografia tomograficzna
APA - antycypacja przystosowania postawnego
APR - reakcja automatyczna postawna
ASIA - American Spinal Injury Association - Amerykańskie Stowarzysze­
nie Urazów Rdzenia
BI -
Barthel Index
- Indeks Barthel
BK - bóle krzyża
BMI -
Body Mass Index -
indeks masy ciała
BNDF -
Brain-Derived Neurotrophic Factor
- czynnik troficzny pochodzenia
mózgowego
CIMT (CIT) -
Constraint-Induced Movement Therapy
- terapia z wykorzystaniem
wymuszenia ruchu
CP -
Cerebral Palsy
- mózgowe porażenie dziecięce
CPG - generator rdzeniowy lokomocji
CSM -
Cervical Spondylotic Myelopathy
- mielopatia szyjna
DAFO -
Dynamie Ankle-Foot Orthose
- dynamiczna orteza stawu skokowego
DP - dopamina
DSD -
Detrussor-Sphincter Dyssynergy
- dyssynergia wypieraczowo-zwiera-
czowa
DWI -
Diffusion Weighted Imaging
- obrazowanie dyfuzyjne
EEG - elektroencefalografia
EHSD -
Early Home-Supported Discharge -
wczesny wspomagany wypis
ze szpitala
EM G - elektromiografia
ENG - elektroneurografia
E-Technik -
Entwiklungskinesiologiscber Technik
- technika rozwojowo-ruchowa
EUSI - European Stroke Initiative - Europejska Inicjatywa na rzecz Udaru
Mózgu
FES - funkcjonalna stymulacja elektryczna
FEV1 - jednosekundowa objętość wydechowa

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin