Ginekologia
1. Położenie, ustawienie, ułożenie
Położenie (situs): stosunek osi długiej płodu do osi długiej macicy;
§ położenie podłużne -99%
§ położenie poprzeczne
§ położenie skośne
przy położeniach podłużnych podaje się to, co jest częścią przodująca
§ główkowe - położenie podłużne główkowe(czaszkowe) -96%
§ miednicowe – położenie podłużne miednicowe -3%
Ustawienie(positio): stosunek poszczególnych części płodu do poszczególnych części macicy, w praktyce – stosunek grzbietu płodu (w położeniu podłużnym, bo w poprzecznym i skośnym – stosunek główki);
§ przy położeniach podłużnych:
o ustawienie I (lewe) – grzbiet płodu po lewej stronie matki
o ustawienie II (prawe) - grzbiet płodu po prawej stronie matki
o ustawienie przednie albo tylne praktycznie nie istnieje, jeżeli już – jest raczej skośne:
· odmiana przednia (A) – grzbiet płodu bliżej przedniej ściany macicy;
· odmiana tylna (B) – grzbiet płodu bliżej tylnej ściany macicy;
§ przy położeniach poprzecznych i skośnych:
o położenie poprzeczne I ( główka po lewej)
o położenie poprzeczne II ( główka po prawej)
o ponadto wyróżnia się 4 odmiany w zależności od ustawienia grzbietu:
§ przednia – grzbiet płodu ustawiony w kierunku przedniej ściany macicy (najczęstsza);
§ tylna
§ górna
§ dolna
Ułożenie (habitus): określenie stosunku poszczególnych części ciała płodu względem siebie, najważniejsze to określić stosunek główki do tułowia podczas przechodzenia przez kanał rodny);
§ ułożenie dowolne płodu (zanim rozpocznie się poród);
§ ułożenie przymusowe – gdy część przodująca płodu zetknie się z płaszczyzną wchodu kanału rodnego i zacznie w nim obniżać, w praktyce odnosi się do główki lub pośladków:
o ułożenie przygięciowe (95%)
potylicowe przednie- 94%
potylicowe tylne- 1% (wg dr M. to ułożenie odgięciowe)
o ułożenie odgięciowe (1%)
wierzchołkowe i ciemieniowe- 0,5%
czołowe i twarzowe- 0,5%
§ w przypadku położeń miednicowych:
o miednicowe zupełne i pośladkowe- 2,5%
o nóżkowe i kolankowe- 0,5%
o zupełne- przodują pośladki + stópki, nóżki zgięte we wszystkich stawach
o niezupełne:
· pośladkowe
· stopkowe: zupełne i niezupełne (wypada 1 stópka)
· kolankowe: zupełne (2 kolanka) i niezupełne
Fizjologiczne ułożenie płodu: położenie podłużne główkowe potylicowe przednie, ustawienie I/II, odmiana A/B;
Wstawianie się (immisio) – stosunek części przodującej do linea interspinalis (w cm)
Główka ustalona – główka swoim największym obwodem (dla danego ułożenia) ustawiła się we wchodzie lub już go minęła;
Część przodująca – część płodu, która znajduje się najbliżej płaszczyzny wchodu miednicy (linii międzykolcowej);
Płaszczyzna miarodajna główki – płaszczyzna, którą główka wstawia się do kanału rodnego i przechodzi go prostopadle w stosunku do osi kanału;
Obwód płaszczyzny miarodajnej w zależności od części przodującej:
§ potylicowa – 32cm;
§ miednicowa zupełna – 32cm;
§ pośladkowa – 27cm
§ stopkowa zupełna – 24cm;
§ obwód barków – 32cm;
§ obwód miednicy – 27cm;
2. Miara postępu porodu:
§ czynność skurczowa macicy:
o wyrażona w jednostkach Montevideo
o skurcze Alvareza (ok. 20 tyg, nieskoordynowane o małej amplitudzie), podobne są Braxtona – Hicksa;
o skurcze przepowiadające:
· przekraczają próg bólu;
· ok. 38 tyg., 1 skurcz/min;
· ale są nieregularne, w odróżnieniu od porodowych;
o podczas porodu
· początkowo 3 skurcze/min
· w miarę trwania porodu rośnie amplituda skurczów
· napięcie podstawowe mięśnia macicy – 1,3kPa;
· charakter falisty skurczów
· faza narastania, szczytu i zanikania
· skurcz rozpoczyna się w okolicy pars uterina tubae uterinae – trzon kurczy się wcześniej;
· rozkurcz we wszystkich częściach jednocześnie
· skurcz najdłużej trwa w dnie macicy;
· amplituda ↓w kierunku od dna ku dołowi ( czyli macica najsilniej kurczy się u góry, żeby wypchnąć dzieciaka na świat);
· retrakcja – mięśnie dna macicy nie wracają do stanu sprzed skurczu i stają się krótsze;
· dystrakcja – w dolnym odcinku komórki ulegają wydłużeniu po skurczu – umożliwia to postęp porodu;
· skurcze parte = skurcze macicy wspomagane tłocznią brzuszną (2 okres porodu);
o poporodowe;
§ Rozwarcie szyjki macicy:
o Skala Bishopa – ocena stanu szyjki macicy
Parametr
0 pkt.
1 pkt.
2 pkt.
3 pkt.
Rozwarcie (cm)
0
1-2
3-4
5-6
Skrócenie (%)
0-30
40-50
60-70
80
Pozycja punktu przodującego w cm w stosunku do linii międzykolcowej
-3
-2
-1, 0
+1, +2
Konsystencja
twarda
średnia
miękka
-
Stosunek do osi pochwy
do tyłu
w osi
do przodu
Szyjka macicy jest przygotowana do porodu przy wyniku co najmniej 9 pkt.
Poród – 11pkt.
§ zaawansowanie główki w kanale rodnym względem linii międzykolcowej
3. Okresy porodu:
§ Czynniki zwiastujące poród:
o ↓dna macicy 3-4 tyg przed porodem do wysokości z 32 tyg.
o Wstawianie się główki płodu do płaszczyzny wchodu u pierwiastek(3-4tyg. przed + następuje I zwrot);
o Dojrzewanie szyjki – w ostatnim tygodniu szyjka staje się miękka, podatna, rozciągliwa, rozwiera się;
o Skurcze przepowiadające – kilka dni przed, niebolesne;
o Odejście krwiście podbarwionego czopa śluzowego;
§ Czynność porodowa rozpoczyna się gdy:
o Skurcze trwają ≥30min,
o występują nie rzadziej niż 1/10 min,
o trwają ≥25 – 30s;
o są regularne;
o skurcze powodują jednoczasowe skracanie i rozwieranie szyjki u wieloródek;
o u pierworódek najpierw rozwiera się ujście wewnętrzne i tworzy się lejkowate zagłębienie, później dochodzi do wygładzenia części pochwowej, następnie rozwiera się ujście zewnętrzne;
o skurczom towarzyszy ból nieustępujący po lekach p/bólowych i spazmolitycznych;
o gdy istnieją wątpliwości jeśli chodzi o skurcze – badanie wziernikiem: część pochwowa szyjki zanika całkowicie/częściowo + rozwarcie 1 cm u pierwiastki i 2-3cm u wieloródki;
o pojawia się krwisty śluz;
o pęcherz płodowy fizjologicznie pęka tuż po zakończeniu rozwierania się;
I. Okres rozwierania się części pochwowej szyjki
Ia - od rozpoczęcia czynności porodowej do całkowitego zniknięcia części pochwowej szyjki
Ib - od wygładzenia części pochwowej do całkowitego rozwarcia ujścia zewnętrznego...
Medicina