KPI notatki przepisane.docx

Proces inwestycyjny w budownictwie – na ogół niepowtarzalny splot czynności który ma swój początek i koniec, w wyniku którego powstaje obiekt lub obiekty budowlane (PB)

Najważniejsze cechy:
- w konkretnej lokalizacji
- ob. ma indywidualny charakter
- ob. ingeruje w środowisko (przyrodnicze, społeczne itp.)
- wznoszenie ob. wymaga stałej współpracy uczestników przedsięwzięcia
- skomplikowane przygotowanie do podjęcia budowy
- długowieczność i duża kapitałochłonność powstającego ob.
- realizacja narażona na wpływ czynników losowych – ryzyko

Kierowanie (zarządzanie):
- zarządzanie – to porządkowanie chaosu
- zarządzanie – polega na dysponowaniu zasobami ludzkimi, rzeczowymi, finansowymi i informacyjnymi oraz na koordynowaniu działań ludzkich dla osiągnięcia zamierzonych celów w sposób możliwie najbardziej efektywny
- kierowanie – to zbiór czynności skierowanych na zasoby organizacji i wykonywanych z zamiarem sprawnego osiągnięcia celów organizacji

Zbiór działań, 4 podzbiory:
- planowanie
-organizowanie
- motywowanie
- kontrolowanie

Planowanie:
- wytyczanie celów i określanie, jak można je najlepiej osiągnąć
- proponowanie działań zorientowanych na osiągnięcie rezultatów, które nie zaistniałyby samoistnie

Cechy dobrego planu:
- celowy – ukierunkowany na osiągnięcie celu
- wykonalny – możliwy do wykonania
- konsekwentny – nie zawiera sprzeczności, ma logiczny układ czynności
- przejrzysty, czytelny, komunikatywny
- racjonalny – oparty na wiedzy, doświadczeniu
- giętki, elastyczny – łatwy do aktualizacji, dopuszczający zmiany spowodowane czynnikami losowymi
- optymalnie dokładny – dopasowany do danego szczebla zarządzania
- odpowiednio długodystansowy – obejmujący najdłuższy przedział czasu dla którego możemy skompletować stosowną informację
- czasowo określony – podający datę zakończenia przedsięwzięcia
- kompletny, zupełny – obejmujący wszystkie istotne działania

Organizowanie:
- porządkowanie czegoś, łączenie części w dobrze funkcjonującą całość
- grupowanie działań i dostępnych zasobów w sprawnie funkcjonującą całość
● Wyróżnia się:
- tzw. organizowanie procesowe – grupowanie działań w sprawnie przebiegające procesy rozumiane jako większe całości (proces inwestycyjno-budowlany)
- tzw. organizowanie strukturalne – łączenie ludzi i przydzielonych im zadań w wyodrębnione części (komórki) tak by dobrze funkcjonowała stworzona w ten sposób całość (struktura organizacyjna)

Motywowanie (przewodzenie):
- świadome i celowe oddziaływanie na postępowanie ludzi poprzez stwarzanie możliwości realizacji ich potrzeb dla osiągnięcia zaplanowanych celów
- zespół działań wykonywanych po to, by skłonić ludzi do wzajemnej współpracy w interesie organizacji

Aby to zrealizować tworzone są tzw. systemy motywacyjne:
- finansowe
-pozafinansowe
W realizacji przedsięwzięć budowlanych odgrywają one istotną rolę.
Motywowanie:
-> koleje zlecenia -> wzrost kapitału -> motywacja -> zaangażowanie pracowników -> większa efektywność pracy ->
Hierarchia potrzeb (Model Maslowa):
5. Potrzeby samorealizacji
4. Potrzeby uznania
3. Potrzeby przynależności
2. Potrzeby bezpieczeństwa
1. Potrzeby fizjologiczne

Kontrolowanie
- obserwowanie (monitorowanie) postępów w realizacji celów
- sprawdzenie prawidłowości wykonywania zadań

Kierowanie procesem inwestycyjnym
Układ tradycyjny = projektowanie oddzielone od budowy
Fazy:
- przygotowanie, opracowanie studialne – co ma być budowane, gdzie (niektóre publikacje włączają tą fazę w szerokorozumiany proces projektowania przedsięwzięcia budowlanego)
- projektowanie
- wybór wykonawcy
- realizacja, budowa

Projektowanie i budowa mogą być skupione w jednej organizacji

Kierowanie w początkowych fazach inwestycyjnego procesu budowlanego

Działania:
Formułowanie problemu
↓
Analiza problemu
↓
Poszukiwanie rozwiązań
↓
Decyzja
↓
Dokumentacja projektowa

Formułowanie problemu – cel inwestora budowlanego
- to odpowiedź na pyt „co” ma być osiągnięte
- ob. bud nie jest celem samym w sobie – ma zaspokajać potrzebę jego użytkownika
W praktyce istnieje dość silna tendencja do rozpoczynania procesu projektowania od poszukiwania rozwiązań, bez dostatecznego rozpoznania
- czy dany ob. w danej lokalizacji w ogóle jest potrzebny
- czy zaspokaja on naszą potrzebę w takim stopniu, w jakim sobie życzymy
- czy podobny, a może lepszy efekt, nie uzyskalibyśmy inaczej, np. mniejszym kosztem, szybciej itd.
Należy ustalić, na czym w istocie polega problem, ustalić rzeczywistą potrzebę.
Nie jest to nieraz łatwe:
- sugerowanie się istniejącymi rozwiązaniami nie zawsze pasującymi do danej sytuacji
- branie pod uwagę zbędnych, nieistotnych informacji
- sugerowanie się opiniami, które niekoniecznie rozwiązują problem
Dość częstym błędem jest takie sformułowanie problemu, które narzuca jego jedyne słuszne rozwiązanie – nie zawsze dobre. Nie daje możliwości zaproponowania innych, alternatywnych i być może ciekawszych rozwiązań, w tym rozwiązania o charakterze twórczym.
Niewłaściwe sformułowanie problemu wpływa na to, co w konsekwencji powstanie.

Jak zatem formułować problem?
Na ogół uważa się, że problem powinien być sformułowany możliwie szeroko.
Im szersze sformułowanie problemu, tym większy jest zbiór możliwych rozwiązań i większe możliwości uzyskania oryginalnych wyników, w tym np. obniżki kosztów bez obniżki jakości rozwiązania

Sformułowanie problemu decyduje o tym, co będzie projektowanie i wpływa na przebieg procesu i jego wyniki. Ważna jest postawa projektanta. Projektant może sugerować inne sformułowanie problemu – dialog z klientem.

Analiza problemu ma odp na pyt:
- w jakim zakresie będzie można zrealizować w dalszych etapach procesu inwestycyjnego, możliwe rozwiązania problemu wynikające z jego szerokiego sformułowania
Prowadzenie procesu inwestycyjnego zgodnie z szerokim sformułowaniem problemu może prowadzić do konfliktów z innymi uczestnikami tego procesu lub wkraczać w inne dziedziny wiedzy. Możliwe rozwiązania zależą też od znaczenia problemu, środków finansowych, którymi dysponuje zamawiający oraz terminu ukończenia inwestycji. Może to prowadzić do konieczności zawężenia sformułowania problemu.
Rezultatem analizy jest zdefiniowanie problemu uwzględniające istotne ograniczenia dotyczące jego rozwiązania.

Charakterystyka obiektu
Jedną z form zdefiniowania problemu jest opracowanie określenia jako program funkcjonalno-użytkowy. Nazwa ta zawarta jest w rozporządzeniu. MI z dn. 02.09.2004r. wydanym na podstawie ustawy PZP, a więc dotyczy sektora publicznego oraz systemu realizacji określonego jako „zaprojektuj i wybuduj”. Z formy tej może również korzystać sektor prywatny, także w sytuacji, gdy projektowanie jest oddzielone od budowy. Ogólnie można określić takie opracowanie jako: charakterystykę tego, co ma być osiągnięte. Charakterystyka ta musi być starannie wykonana. Zalecenie ogólne jest takie:

Nie za ogólnie, ale i nie nazbyt szczegółowo. Nie za ogólnie, by nie dopuścić do nieporozumienia, by nie były proponowane rozwiązania projektowe, które mijają się z naszymi oczekiwaniami.  Nie za szczegółowo, by nie krepować nadmiernie projektanta, dać mu pewną swobodę w proponowaniu rozwiązania.

Cześć opisowa programu funkcjonalno-użytkowa obejmuje: 1) opis ogólny przedmiotu zamówienia, 2) opis wymagań zamawiającego w stosunku do przedmiotu zamówienia.

Wg rozporządzenia MI: 2. Opis ogólny przedmiotu zamówienia dotyczy (z ustawy):

Na etapie analizy powinny być również ustalone kryteria, na podstawie których nastąpi wybór najlepszego rozwiązania. Kryteria te powinny nawiązywać do postulatów formułowanych pod adresem ob. budowlanego. Postulaty klasyczne i współczesne:

- pierwsze zachowane dzieła dotyczące budownictwa (I w. p.n.e.) * trwałość *celowość *piękno

Trwałość wg Witruwiusza.

Dziś: trwałość + stabilność + bezpieczeństwo. Zapewnienie tego spoczywa na inżynierze konstruktorze. Obciążenia wyjątkowe:  huragan, wybuch gazu, uderzenie przez śr. Transportu.

Etapy projektowania: - kształtowanie konstrukcji –określanie obciążeń –obliczanie sił wewnętrznych i przemieszczeń –wymiarowanie konstrukcji –sporządzenie dokumentacji technicznej.

Celowość wg Witruwiusza

Dziś: funkcjonalność (użyteczność, wygoda).

Wyrób (obiekt, rzecz) uważa się za funkcjonalny, jeśli dobrze spełnia swoją rolę i odpowiada potrzebom użytkownika.

Piękno wg Witruwiusza.

Dziś: estetyka – pojęcie względne, zmienne.  Na projekt ob. budowlanego rozpisuje się konkursy.

Współczesne postulaty: - dostosowanie do krajobrazu i otaczającej zabudowy –technologiczność rozwiązań projektowych – przystosowanie do minimalizacji nakładów robocizny –podatność na możliwość maksymalnej mechanizacji procesów roboczych –podatność na automatyzację procesów wytwarzania elementów i półfabrykatów –dogodność w efektywnym wykorzystaniu maszyn i urządzeń w produkcji i montażu itd.

Większa efektywność technologiczno-ekonomiczna rozwiązań

Ocena technologiczności proj. Budowlanego

- przystosowanie ob. do potrzeb osób niepełnosprawnych. Bariery architektoniczne – wszelkie utrudnienia występujące w budynku i jego najbliższej okolicy, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunków użytkowania uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym

- energooszczędność – Dom energooszczędny – w całym cyklu swojego życia zużywa relatywnie mało energii. – olbrzymi zakres zagadnień

- Koszt łączny – koszt wzniesienia + koszt eksploatacji + koszt rozbiórki = koszt łączny (całkowity)

Kryteria wyboru (oceny) rozwiązań projektowych. Co jest dla nas istotne:

- funkcjonalność, łatwość realizacji, trwałość, koszt łączny

- można podać hierarchię ważności kryteriów, która jest ważną informacją dla projektanta.

Poszukiwanie rozwiązań

Rozwiązania problemu przychodzą na myśl już podczas formułowania problemu lub jego analizy – są one jednak wówczas pewnym produktem ubocznym. Można je zapisać lub zapamiętać. Dopiero po analizie przystępuje się do aktywnego poszukiwania rozwiązań.

Projektant musi jednak liczyć się z ograniczeniami wpływającymi na rezultaty poszukiwań. Wyróżnia się cztery rodzaje ograniczeń.
1.Ograniczenie rzeczywiste – narzucone przez opracowaną na etapie analizy charakterystykę obiekty (program funkcjonalno-użytkowy) a także prawa fizyczne, przepisy prawa, uprzednio podjęte decyzje
2.Ograniczenie pozorne – ograniczenia nieistotne z punktu widzenia problemu, który należy rozwiązać – najczęściej wynikające z sugerowania się rozwiązaniami już istniejącymi (te rozw. próbuje się czasem ulepszyć, podczas gdy właściwe byłoby całkiem inne rozwiązanie)
3.Ograniczenie wynikające z małego zasobu wiedzy
4. Ograniczenie subiektywne – ogr. tkwiące w samej osobie projektanta, np. różnego rodzaju uprzedzenia, postawa typu – tego nie da się zrobić itp.

Jak uwolnić się od nieistotnych ograniczeń?

- Metody wspomagania wysiłków twórczych: (pomysły nie rodzą się na zawołanie, można pomóc sobie w dochodzeniu do oryginalnych rozw.)

- Metoda odroczonego wartościowania – burza mózgów

- Metoda morfologiczna

- Synoptyka

- Metoda rozwiązania idealnego

Koncepcje programowo-przestrzenne
Zawiera kluczowe rozw. przestrzenne dot. ukł. funkcjonalnego kontr. i estetyki budynku, a także spełnienie innych kryteriów określonych przez zamawiającego.
Służy do przedstawiania zamawiającemu wizji projektanta, a zatem jej podstawową cechą powinna być czytelność. Pożądana jest wizualizacja komputerowa bryły budynku, a także podstawowych pomieszczeń.
Zamawiający może oczekiwać kilku propozycji, bądź zlecić opracowanie koncepcji do kilku biur projektowych.

Przykłady koncepcji programowo-przestrzennych

Decyzja

Ocena wariantów (propozycji) w oparciu o kryteria ustalone na etapie analizy problemu projektowego. W procesie oceny mogą pojawić się emocje.

Tu zwróć uwagę na kryterium kosztowe – wpływ na koszty budynku różnych rozwiązań projektowych.

Im prostszy kształt budynku tym niższy koszt na jednostkę charakterystyczną budynku (m2 pow. użyt, m3 kubatury) Jeśli kształt budynku staje się skomplikowany, nieregularny, towarzyszy temu wzrost kosztów na jednostkę charakterystyczną.

Najprostszy kształt – sześcian, tzw. dom kostka
Problemy:
- niedoświetlenie światłem naturalnym centrum domu
- trudności z funkcjonalnym rozmieszczeniem pomieszczeń i przestrzenią komunikacyjną

Prostopadłościan – niewiele droższy od sześcianu , na ogół lepsze rozwiązanie funkcjonalne.

Dalsze różnicowanie kształtu – wzrost kosztów

Wskaźnik kształtu budynku :
- często używany wskaźnik A/V (wsk. kszt. Wall/floor ratio) (zwłaszcza w zagadnieniach dotyczących energooszczędności)
Im mniejszy ten wskaźnik tym kształt budynku jest bardziej korzystny z pkt. widzenia energooszczędności.

Wielkość budynku a koszt:
Wzrost wielkości bud powoduje zwykle obniżkę kosztów na jednostkę charakterystyczną budynku.
- Istotnym powodem tego jest rozkładanie się kosztów pośrednich budowy na większą ilość pow. użyt. lub kubatury budynku.
- Pewne koszty które trzeba ponieść mają mniejszy udział w kosztach ogółem dla większych ob. (ob. tymczasowe, składowiska materiałów ,drogi tymczasowe, ujęcia wody ,koszty bhp itd.)

Duży ob. ma także często:
- lepszy stosunek pow. ścian zewnętrznych do pow. podłóg ( wall/floor ratio)
-zwykle pomieszczenia są większe, co oznacza mniejszą ilość ścianek działowych wraz z ich wykończeniem

Wysokość budynku a koszt – wysokościowce:
Wzrost wys. bud na ogół powoduje wzrost kosztów na jednostkę charakterystyczną. Czasem wzrost ten jest skokowy – zmiana rodzaju konstr , fund, konieczność izolacji podziemia, windy szybkobieżne. Wzrastają także na ogół koszty eksploatacji.

Dlaczego buduje się wysokościowe?
● Lepsze wykorzystanie drogiego gruntu, atrakcyjność lokalizacji - wysokie czynsze, teren uzbrojony – niższy koszt instalacji zewnętrznych
● Koszty dodatkowych pięter mogą być zrekompensowane poprzez wpływ wielkości budynku na kształt  jednostki charakterystycznej
● Wzrost wys. Kondg. powoduje wzrost kosztów na jednostkę charakterystyczną.

Istotnym powodem tego jest wzrost kosztów komponentów pionowych budynku, w tym przede wszystkim ścian nośnych i działowych wraz z ich wykończeniem (tynki, malowanie)
Dłuższe są piony sieci instalacji w które wyposażony ma być bud. Zwiększony koszt budowy klatek schodowych, dachu a także koszt wykończenia sufitów. Zwiększona przestrzeń ogrzewania. Wyższa kondygnacja oznacza możliwość oświetlenia światłem naturalnym większej powierzchni.

Przestrzeń komunikacyjna a koszt: hale wejściowe, korytarze, przejścia, klatki schodowe, szyby windowe
Z ekonomicznego pkt. widzenia przestrzeń ta powinna być ograniczona do minimum. Jest niezbędna do przemieszczania się wewn. bud, wpływa na jego funkcjonalność, jednak na ogół generuje znaczne koszty – ogrzewanie, oświetlenie, sprzątanie.
Nie dotyczy to bud. prestiżowych, gdzie spełnia specyficzną rolę – obszerne hole, korytarze nadają bud. powagi, majestatu itp. Ograniczanie przestrzeni komunikacyjnej nie powinno prowadzić do utrudnienia w swobodnym poruszaniu się po budynku. Odpowiednia szerokość przejść , osobne wejście do każdego pomieszczenia (nie przechodzić przez pokoje )itp.

Wykończenie wewnętrzne a koszt:
Celem wykończenia wewn. jest: ukrycie el. konstr., stworzenie estetycznego wyglądu wnętrza, polepszenie funkcjonalności ob.
Większość budujących jest obecnie świadoma tego że wnętrze bud. w poważnym stopniu wpływa na to, jak osoby w nim przebywające i  przychodzące z wizytą odbierają ten obiekt.
Może to wiązać się z:
- wydajnością pracy w hali fabrycznej   
- wielkością sprzedaży w sklepie 
- zadowoleniem z mieszkania
Badania wskazują na wzrost wydatków na ten cel

Wykończenie wewnętrzne
Oferta w zakresie materiałów i technologii wykończeniowych jest obecnie olbrzymia.
Projektant i jego klient stają przed wyborem spośród dużej ich ilości. Przy wyborze zalecane jest podejście wielokryterialne (niejednostronne).
Na wybór mogą wpływać:
- fizyczne właściwości el wykończenia (ścieralność, odkształcenia pod wpływem obciążeń meblami, odporność ogniowa itd)

- uzyskiwane efekty funkcjonalne i estetyczne

- warunki zamówienia i wykonania

- koszty i inne

Można ustalać ważność poszczególnych kryteriów przypisując im wagę.

Dokumentacja projektowa
Ma za zadanie opisanie wybranego rozwiązania problemu w sposób tak szczegółowy, aby stanowiło to wystarczający materiał dla osób, które mają:
- zatwierdzić rozwiązanie

- pozwolić na podjęcie budowy

- przygotować ofertę

- fizycznie wykonać obiekt

- wykorzystywać go przy eksploatacji obiektu

Sporządzenie dokumentacji jest najbardziej pracochłonnym etapem procesu projektowania - obecnie wspomagane komputerowo.

Dokumentacja projektowa składa się z:

- rysunków technicznych

- opisów technicznytch

- specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót

- przedmiarów robót

- informacji dotyczącej BiOZ

- pozwoleń, uzgodnień i opinii wymaganych odrębnymi przepisami.

Dokładny zakres dokumentacji określa umowa pomiędzy zamawiającym a wykonawcą projektu.

W praktyce dokumentacja projektowa może przybierać formę projektu budowlanego, który służy do uzyskania decyzji o pozwolenie na budowę. Może on nie być wystarczający do wykonania projektu. Wówczas opracowuje się projekt wykonawczy. Stanowi on uszczegółowienie projektu budowlanego i służy wykonawcom do wykonania robót objętych zamówieniem, a zamawiającemu do wyegzekwowania realizacji zgodnej z projektem.

Wczesne fazy budowlanego procesu inwestycyjnego

Wyróżniono 5 etapów:

·          cel każdego etapu jest inny

·          charakter pracy w każdym etapie też jest inny

·          omówiono je po kolei wydzielając każdy z osobna dość wyraźnie

W praktyce linie podziału mogą nie być tak wyraźne - mogą występować pewne przesunięcia czynności z jednego etapu do innego. Swoją rolę odgrywa także przypadek: pojawiają się nowe, nieznane wcześniej informacje itd.

Te etapy to: formułowanie, analiza, poszukiwanie, decyzja, dokumentacja

POSTĘPOWANIE PRZEDUMOWNE W BUDOWNICTWIE
Obejmuje okres od podjęcia decyzji przez zamawiającego o konieczności znalezienia wykonawcy robót budowlanych do momentu podpisania umowy. Celem jest wybór wykonawcy robót i ustalenie szczegółów budowy.

Wykorzystywanie mechanizmu konkurencji rynkowej - różne procedury
-negocjacje (brak konkurencji) - negocjacje z tylko jedną firmą
-negocjacje (konkurencja) - negocjacje z wieloma firmami
-konkurencja (mniejsza) - przetarg ograniczony
-konkurencja (pełna) - przetarg nieograniczony (publiczne ogłoszenie, brak warunków wstępnych, zakaz rozmów)

Jaki rodzaj postępowania wybrać. Zakładamy, że inwestor - klient chce wybrać najlepszego w danych warunkach wykonawcę i ma swobodę w tym zakresie

...