technik_artykul_2010_01_28274.pdf

TECHNIKA DENT YST YCZNA

N OWOCZESNY T ECHNIK D ENTYSTYCZNY

inż. tech. dent. Tadeusz Zdziech

Co technik powinien

wiedzieć o implantach?

Cz. I. Czynniki stabilizujące implanty stomatologiczne

N ajskuteczniejszym

O DROBINA HISTORII ...

Pierwsze próby zastąpienia niespraw-

nych lub utraconych części uzębienia

sięgają kilku tysięcy lat przed naszą

erą. Jednym z przykładów jest wyko-

palisko w Hondurasie, dokonane przez

dr. Wilsona Poponego, przedstawiające

fragment żuchwy, w którym przednie

ubytki zębowe zostały zastąpione

muszlami morskimi uformowanymi

w kształcie stożków. Innym przykładem

jest pochodzący z pierwszego tysiąclecia

naszej ery z nekropoli galloromańskiej

w Chantable (dzisiejsza Francja) implant

żelazny, który był umieszczony w szczę-

ce i kształtem przypominał naturalny

ząb przedtrzonowy. Badania radiolo-

giczne wykazały prawidłową integrację

wszczepu z kością, którą uzyskano

dzięki specjalnej obróbce mechanicznej

i termicznej. W 1100 r. Abulcasis wska-

zywał na możliwość wszczepiania kości

wołowej uformowanej na kształt braku-

jących zębów. W 1562 r. Pare zastępował

świeżo utracone zęby implantami wyko-

nanymi z kości słoniowej.

W 1809 r. Maggiolo zaprojektował

implant z 18-karatowego złota, który

następnie umieścił w zębodole bezpo-

średnio po ekstrakcji. Wszczep przypo-

minał pusty w środku walec z czterema

wypustkami, których końce były zwró-

cone ku sobie. Kształt wszczepu miał

zapewnić pożądaną retencję. W 1800 r.

Berry wykonał implant z ołowiu, przy-

pominający korzeń zęba. Podobny

kształt implantu wykorzystał Pajme, jed-

nak wszczep był wykonany ze srebra,

który obciążono koroną porcelanową

po kilkutygodniowym okresie gojenia.

W 1886 r. Harris wszczepił do sztucz-

nie wytworzonego zębodołu implant

porcelanowy, na którym opierała się

korona. Część implantu tkwiąca w kości

pokryta była warstwą ołowiu o szorst-

kiej powierzchni w celu uzyskania

lepszej retencji wszczepu. Po 27 latach

od zabiegu implantacji wszczep dalej

funkcjonował w jamie ustnej pacjenta.

Badania nad optymalnym materia-

łem do wykonywania implantów i nad

odpowiednim kształtem implantów

sposobem odbudo-

wania brakujących zębów

są implanty. Obecnie na świe-

cie istnieje ponad sześćset

systemów implantologicz-

nych i wciąż pojawiają się

nowe. W artykule prezentuję

wybrane metody najczęściej

stosowane przez techników.

TECHNIKA DENT YST YCZNA

1 /2010

prowadzono już na początku XX w.

W 1913 r. amerykański naukowiec

Greenfield doniósł o satysfakcjonują-

cych próbach wszczepienia implantu

platynowo-irydowego.

Metoda polegała na wszczepieniu

do kości trzech metalowych „sztyftów”

(każdego pod innym kątem), które

następnie łączono w ustach pacjenta

przy użyciu tworzywa akrylowego. Za-

pewniało to natychmiastowe uzyskanie

bardzo dobrej retencji, która w przy-

padku pojedynczych implantów igło-

wych była znikoma. W prowadzonych

w 1934 r. badaniach histologicznych

Strock udowodnił dobrą tolerancję

otaczających tkanek wobec implantu

ze stopu chromo-kobaltowo-molib-

denowego (Vitalium). Wykazuje się

on dużą wytrzymałością, odpowiednią

sprężystością i małą kurczliwością, jest

biologicznie obojętny. Obserwowane

zjawisko zrastania implantu z kością

Strock nazwał ankilozą.

W 1937 r. niemiecki lekarz dentysta

Muller, a w 1941 roku szwedzki lekarz

dentysta Dahl wprowadzili w swojej

praktyce podokostnowe implanty szkie-

letowe. W 1947 roku Formiggini doniósł

o próbie wprowadzenia implantu tan-

talowego do wyrostka zębodołowego.

Jeszcze inne rozwiązanie zaproponował

w 1967 r. Linkow, który wprowadził

ostrza śródkostne, tzw. płytkowe formy

żyletkowe. Znalazły one szerokie za-

stosowanie, zwłaszcza w przypadkach

„cienkiego” wyrostka zębodołowego.

Ze względu na połączenie „ostrza”

z filarem były to implanty gotowe do na-

tychmiastowego obciążenia nadbudową

protetyczną.

Z rozwojem implantologii związani

są również Włosi. Garbaccio wprowa-

dził oryginalne rozwiązanie – połącze-

nie wszczepu „igły” ze śrubą – tzw. śrubę

bikortykalną Garbaccia. Wszczep tego

typu utrzymywany był głównie siłami

mechanicznymi – lokalizacja i technika

jego wprowadzenia winny gwaranto-

wać oparcie implantu na co najmniej

dwóch zbitych blaszkach kortykalnych

tkanki kostnej wyrostka zębodołowego.

Ze względu na fakt, że wszczepy te po-

siadały część naddziąsłową, zaopatrze-

nie nadbudową protetyczną mogło mieć

miejsce bezpośrednio po zabiegu.

Duże znaczenie dla rozwoju implan-

tów miało wprowadzenie w 1969 roku

wieloczasowego postępowania Bräne-

marka i w 1976 r. Kocha oraz wdroże-

nie przez Schroedera otoczki z plazmy

tytanowej (1). W 1980 roku powołany

został ITI (Internationat Team for Oral

Implantology), który do dnia dzisiej-

szego stymuluje rozwój implantologii.

Takie były początki drugiego, obok

szwedzkiego, wiodącego systemu im-

plantologicznego na świecie – implan-

tów Straumanna. Implantologia stoma-

tologiczna, a zwłaszcza wewnątrzkost-

na, została oficjalnie zaakceptowana

w 1982 r., a następnie zalegalizowana

w 1988 roku przez Niemieckie Towa-

rzystwo Chorób Zębów, Jamy Ustnej

i Szczęk (2).

Na świecie istnieje około sześciuset

trzydziestu systemów implantologicz-

nych. Co roku 30% z nich znika, a na ich

miejsce pojawiają się nowe. W Polsce

stosowanych jest obecnie około trzy-

dziestu systemów. Na własne potrzeby

możemy podzielić je na systemy ogólno-

światowe, regionalne i lokalne. Nobel

Biocare, 3i Biomet, Strauman, Astra

Tech należą do najpopularniejszych, ale

i najdroższych na świecie.

metalowy szkielet implantu. W czasie

następnej wizyty tkanka miękka jest

ponownie odwarstwiona i na kości umo-

cowuje się gotowy implant. Okostną

i błonę śluzową zszywa się, tak aby tylko

filary rusztowania wystawały ponad

nią. Służą one do umocowania protezy

stałej lub ruchomej. Podstawowym

warunkiem dla uzyskania pozytywnych

wyników leczenia implantami podo-

kostnowymi jest obecność odpowied-

niej ilości i jakości kości oporowej. Tego

typu implanty są stosowane z dużym

powodzeniem już od ponad 30 lat (2).

Implanty śluzówkowe

To implanty opracowane przez Dahla

w 1943 roku. Ich osadzanie polega

na przymocowaniu do protezy kotwic

w kształcie grzybów (z tytanu lub

ceramiki), które przechodząc przez

specjalnie wycięte otwory w błonie

śluzowej opierają się na kości szczęki.

Proteza tego typu musi być noszona

stale i wyjmowana tylko do mycia

ze względu na możliwość zarastania

błony śluzowej.

Implanty endodontyczne

Implanty te to sztyfty z metalu lub

ceramiki wprowadzone do kości przez

kanał korzenia zęba poniżej lub po-

wyżej wierzchołka korzenia. Metoda

ta pozwala na wewnętrzne umocowanie

i ustabilizowanie słabo osadzonych

zębów w kości zębodołu. Po raz pierw-

szy została ona opisana przez Strocka.

Do zalet tego rozwiązania należy to,

że implanty nie przebijają błony śluzo-

wej, zachowują naturalne utrzymanie

zęba w dziąśle i nie wywołują zakażenia

będącego efektem niedostatecznego

przylegania dziąsła do szyjki implantu.

Do wad tej metody należy to, że należy

wykonać resekcję wierzchołka korzenia

zęba (1).

K LASYFIKACJA IMPLANTÓW

Implanty to aktualnie najnowocześniej-

sza forma odbudowy braków zębowych

pozwalająca na uzyskanie estetyki

i komfortu, jaki zapewnia posiadanie

własnych zębów.

W zależności od tkanek, do których

są wprowadzone, można podzielić

je na:

• implanty podokostnowe,

• implanty śluzówkowe,

• implanty endodontyczne,

• implanty wewnątrzkostne.

Implanty podokostnowe

Są umieszczone pod bezzębną okostną

kości szczęki lub żuchwy, wykonane

ze stopu chromo-kobaltowo-molibdeno-

wego lub tytanu w postaci metalowego

szkieletu. W celu pobrania wycisku

kości szczęki czy żuchwy należy odwar-

stwić tkankę miękką z kości. Po szyciu

i pozostawieniu do wygojenia na pod-

stawie wycisku otrzymuje się odlew

modelu, na którym zostaje wykonany

Implanty wewnątrzkostne

Są to implanty, które zyskały największą

popularność. Implanty typu żyletko-

wego, cylindrycznego czy śrubowego

wprowadza się do kości po wykonaniu

odpowiedniego otworu za pomocą wier-

tła lub frezu. Składa się on z podstawy,

trzonu, ramienia, szyjki i słupka. Im-

planty typu cylindrycznego i śrubowego

TECHNIKA DENT YST YCZNA

N OWOCZESNY T ECHNIK D ENTYSTYCZNY

mogą wgajać się w sposób zamknięty,

czyli podokostnowo, poddziąsłowo, lub

w sposób otwarty – ze słupkiem umiesz-

czonym ponad dziąsłem (2).

Pod względem czasu implantacji

implanty wewnątrzkostne możemy

podzielić na:

• natychmiastowe,

• natychmiastowe odroczone,

• późne jednoczasowe lub jednofazo-

we,

• wieloczasowe lub wielofazowe.

siącach od ekstrakcji zęba, w związku

z wczesną jego utratą lub brakiem.

W zależności od budowy implantu

można je podzielić na:

a) implantacje późne jednoczasowe,

w których korpus i filar stanowią

jedną całość, a filary wystają bezpo-

średnio do jamy ustnej,

b) implantacje późne wieloczasowe,

które składają się z co najmniej

dwóch części – korpusu implantu

i części filarowej (koronowej). Im-

plant jest obciążony po okresie wga-

jania trwającym od trzech do sześciu

miesięcy.

Stopy tytanu z aluminium i wanadem

wykazują większą stabilność struktural-

ną i wytrzymałość na zginanie (2).

Implanty ceramiczne

Powstają one w wyniku spiekania

niemetalicznych, wysokotopliwych

pierwiastków, np. tlenku aluminium.

Spiekanie następuje w temperaturze

około 2000°C pod wysokim ciśnieniem

w celu osiągnięcia postaci gęstego,

drobnoziarnistego materiału nieoddają-

cego jonów w temperaturze ciała, które

wpływają na brak reakcji organizmu

na ciało obce. W znacznie mniejszym

stopniu niż na implantach metalicznych

płytka nazębna i kamień odkładają się

na implantach niemetalicznych, gdyż

materiały ceramiczne są elektrycz-

nie neutralne i nie wywołują reakcji

chemicznej. Wadą materiału z tlenku

aluminium jest jego mała wytrzymałość

na rozciąganie i zginanie. Materiał ce-

ramiczny wykonany z tlenku cyrkonu

wykazuje tę samą zgodność biologiczną

co tlenek aluminium, lecz w porówna-

niu z nim posiada dwukrotnie większą

odporność na zginanie.

Implantacje natychmiastowe

Są to implanty wprowadzane do pu-

stego, odpowiednio preparowanego

zębodołu za pomocą wiertła lub frezu,

bezpośrednio po ekstrakcji lub do 8 dni

po usunięciu zęba. Najlepiej nadają

się do tego implanty nagwintowane

w kształcie stożkowatym. Indywidualne

implanty o nazwie Bio-Design-Implantat

stworzone przez Gieloffa wykonywane

są na bazie pomiarów laserowych kon-

kretnego zębodołu, a następnie wyci-

nane z bloczku tytanowego za pomocą

frezu sterowanego przez komputer.

Implant tego typu powinien być trochę

większy niż korzeń zęba naturalnego

i może być obciążony dopiero po upły-

wie 3 miesięcy. Zaletą implantacji na-

tychmiastowej, szczególnie zalecanej

w przypadku utraty zębów na skutek

urazu, jest to, że nie trzeba czekać

na gojenie się kości zębodołu, co wiąże

się z szybszym protezowaniem. Wadą

tej metody są niekorzystne zmiany

w obrębie błony śluzowej i zaburzenia

gojenia.

Materiały implantacyjne

Materiały implantacyjne to substancje

martwe wszczepione do żywego orga-

nizmu. Mogą być homologiczne, czyli

pochodzić z martwej, denaturowanej

tkanki zwierzęcej, lub aloplastyczne,

czyli wykonane z metalu, tworzyw

sztucznych, minerałów i surowców po-

chodzenia roślinnego, np. z koralu. Ma-

teriał, z którego są zrobione implanty,

nie może być szkodliwy dla organizmu

człowieka, np. rakotwórczy, toksyczny,

radioaktywny, nie może też korodować.

Musi być zgodny biologicznie, czyli tole-

rowany przez tkanki żywe i kość.

Czysty tytan, stop tytan-glin-wanad

i hydroksyapatyt to podstawowe tworzy-

wa stosowane do produkcji implantów.

Materiał na implanty musi posiadać

wystarczającą wytrzymałość mecha-

niczną zarówno pod długotrwałym, jak

i szczytowym obciążeniem. Niebagatel-

ną rolę spełniają wymagania estetyczne,

higieniczne i cenowe.

Implanty wykonane

z materiału łączonego

Połączenie pozytywnych cech mate-

riałów metalicznych i ceramicznych

doprowadziło do powstania implan-

tów z nośnikiem metalowym, na któ-

ry nanosi się ceramikę bioaktywną,

dorównującą ze względu na adaptację

mikromorfologiczno-krystaliczną natu-

ralnemu połączeniu biochemicznemu

kości z implantem. Do tego rodzaju

implantów wykorzystuje się materiały

ceramiczne z trójwapniowego fosfora-

nu (TCP), ze szkła i hydroksyapatytu

(HA). Adaptację czynnościową łoża

implantu, a po dłuższym użytkowaniu

wytwarzanie rąbka kostnawego w jej

bezpośrednim otoczeniu określa się

mianem kortykalizacji (2).

Implantacje natychmiastowe

odroczone

Implanty wprowadzane są do zębodołu

po 1-12 tygodniach od ekstrakcji zęba.

Wtedy środowisko zębodołu jest już

wolne od stanów zapalanych, a zębodół

wypełniony tkanką miękką, najczęściej

zamkniętą nabłonkiem. Po odroczonej

implantacji szparę pomiędzy implan-

tem i kostną ścianą zębodołu można

zmniejszyć za pomocą specjalnej błony

sterującej regeneracją kości.

Implanty metaliczne

Materiał metaliczny biokompatybilny,

o dużej wytrzymałości i elastyczności

dostosowanej do kości posiada pożąda-

ne cechy materiałów stomatologicznych

stosowanych w implantologii. Tantal

był wykorzystywany w implantach

wewnątrzkostnych, lecz w porównaniu

z tytanem nie jest tak twardy. W chwili

obecnej za najodpowiedniejszy materiał

metaliczny do produkcji implantów

wewnątrzkostnych uważa się stop ty-

tanu o zawartości żelaza wynoszącej

0,5%, pod warunkiem zastosowania

odpowiedniej obróbki technologicznej.



Piśmiennictwo

1. Driskell T.D.: History of implants , CDAJ,

1987.

2. Brand H.H.: Wprowadzenie do implantologii ,

Urban & Partner, Wrocław, 1998.

3. Ackermann K.L., Al-Nawas B., Behneke A.:

Implantologia , Urban & Partner, Wrocław

2004.

Implantacje późne odroczone

Są wprowadzone w wygojonych odcin-

kach wyrostka po przynajmniej 6 mie-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: