Jarząbek D. - W promieniach słońca.pdf - BUDOWA DOM TECHNOLOGIA - Maurycyn

D. JARZĄBEK

W PROMIENIACH SŁOŃCA

PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO POPULARNO-NAUKOWE

„WIEDZA POWSZECHNA”, WARSZAWA 1955, Wydanie I

Okładkę projektował: J. CZ. Bieniek

Redaktor odpowiedzialny: R. Mormul

Redaktor techniczny: Janina Hammer

Korektor: Maria Zarębska

Celem książki jest wszechstronne pokazanie znaczenia energii

promienistej Słońca dla zjawisk i procesów zachodzących na globie

ziemskim.

Autor przedstawia przyczyny powstawania promieni słonecznych we

wnętrzu Słońca. Dowiadujemy się co się z nimi dzieje, gdy przenikają przez

atmosferę ziemską i jaką pracę wykonują na Ziemi. Śledzimy ich drogę od

Słońca do Ziemi i od powierzchni Ziemi w przestrzeń międzyplanetarną.

Książka zawiera ponadto szereg ciekawych wiadomości o procesach

zachodzących na Słońcu, o budowie atmosfery ziemskiej, o zjawiskach

świetlnych w atmosferze, o strefach klimatycznych, o zależności pogody od

Słońca, o roli promieni słonecznych w rozwoju świata roślinnego i

zwierzęcego, o przekształceniach energii słonecznej dokonywanych przez

człowieka.

SPIS TREŚCI

Wstęp / 4

I. Dzień jest darem Słońca / 6

Wspaniałe widowisko. — Słońce w zenicie. — Dzień i noc raz do roku.

II. Na ziemskiej karuzeli / 10

III. O promieniach prostopadłych i pochyłych, czyli o długim i krótkim cieniu / 15

IV. O światłach i barwach / 21

Do badania światła potrzebne są ciemności. — Paleta Słońca. — Słońce i szkło. — Tęcza zaproszona do pokoju.

— Promienie niewidzialne, czyli czego nie mógł dostrzec człowiek, dostrzegł termometr i klisza fotograficzna. — Oko

— odbiornik promieni światła.

V. Nareszcie coś o Słońcu / 34

O tym co jest „jasne jak słońce” i „ciemne jak tabaka w rogu”. — Czym było Słońce dla ludzi pierwotnych. —

Dlaczego widzimy. — Szkiełko i oko. — Pismo świetlne. — Słoneczne fotoreportaże. — Jego świecąca mość Słońce.

— Wzburzone, ognisite morze. — Jeszcze jedna powłoka.

VI. Niepozorne, ale ważne szczegóły / 48

Nawet na Słońcu bywają plamy. — Nie ma dymu bez ognia.— Tajemnicze związki.

VII. Pod jasnym kloszem / 54

Dziwny ocean. — Jasny klosz. — Ponura wizja. — Dlaczego klosz jest czasami błękitny. — Czerwień zórz. —

Scena niebieska. — Człowiek jeszcze bardziej gmatwa obraz. — O tak zwanych „cudownych znakach” niebieskich. —

Słupy ogniste, krzyże i miecze. — Mamidła słoneczne. — Tajemniczy cień. — Uśmiech nocy polarnej.

VIII. Niewidzialny mechanizm / 81

O dobrym słudze i złym panu. — Wszechobecna energia. — Pierwsze zarysy mechanizmu planety. — Bieg z

przeszkodami. — Do mety i z powrotem.

IX. Maszyna planety / 88

Koło rozpędowe wielkiego mechanizmu. — Transmisja powietrzno-wodna. — Trzeci element mechanizmu. —

Mechanizm planety - a człowiek. — „Wybryki” energii słonecznej.

X. Pobojowisko tytanów / 112

Teren walki. — Moce podziemne. — Niewidzialny ząb czasu. — Słońce „kruszy” skały. —Woda — burzące

narzędzie Słońca. — Woda niewidzialna. — Lód także jest narzędziem Słońca. —Wiatr.

XI. Przygody promienia, który zgasł, ale nie zginął / 125

Biosfera — sieć do chwytania promieni. — Ile waży świat istot żywych. — W poszukiwaniu zaginionego

promienia. — O czystym i nieczystym powietrzu i o wynalazku wody sodowej. — Tajemnica zielonej barwy. — O

myszach, mięcie i świetle. — O pewnym ważnym składniku wody sodowej. — Timiriazjew — pedantyczny uczony z

polotem poetyckim. — Istota o miliardach ust. — Zielony świat. — Pożeracze energii słonecznej. — Energia słoneczna

w kostkach i w płynie. — Ciało człowieka utkane jest przez promienie słoneczne. — Od liścia do człowieka. — Słońce

lekarzem. — Słońce pogromcą bakterii.

XII. Kłopoty z energią słoneczną / 149

Maszyny słoneczne. — Głód energii. — Podróż w jutro.

Zakończenie / 161

Co czytać dalej / 163

WSTĘP

Od miliardów lat kąpie się Ziemia w oceanie ożywczego światła słonecznego. W tym

nieustającym ani na moment potoku światła rozwija się na Ziemi życie, a więc rośliny, zwierzęta i

my — ludzie.

Co by się stało, gdyby Słońce zgasło, ostygło? Jakby wyglądała wówczas powierzchnia naszej

planety?

Trudno sobie wyobrazić bardziej straszliwą pustynię. Temperatura Ziemi opadłaby do tego

stopnia, że życie zamarłoby zupełnie...

Słońce — to praktycznie biorąc niewyczerpane źródło energii: ogrzewa Ziemię, oświetla ją,

zmienia olbrzymią ilość wody w parę, pomaga roślinom wytwarzać z najprostszych składników

najbardziej złożone pokarmy — białko, cukier, bez których nie może istnieć żadna żywa istota, a

zatem rośliny, zwierzęta — no i ludzie.

Oto co powiedział sławny przyrodnik rosyjski Timiriazjew: „Pokarm nasz — czy to roślinny,

czy zwierzęcy — jest źródłem siły w naszym organizmie, dlatego że zawiera zakonserwowaną

przez rośliny energię słoneczną... człowiek ma więc prawo nazwać się Synem Słońca.”

Zdanie to wygłosił Timiriazjew w końcu ubiegłego stulecia. Od tego czasu człowiek lepiej

poznał prawa przyrody, poczynił olbrzymie postępy w dziedzinie używania energii słonecznej i jej

przekształcania.

W każdym rodzaju pracy, którą wykonuje człowiek — czy to w fabryce, czy w polu, czy w

pracowni naukowej — musi korzystać z energii dostarczanej przez Słońce. Tylko nieliczne rodzaje

energii, jakiej człowiek używa do swych celów, pochodzą z innego źródła.

Na przykład energia przypływów i odpływów morskich spowodowana jest przyciąganiem

Księżyca. Innym przykładem może być energia atomowa, której praktyczne zastosowanie do celów

technicznych, pokojowych zostało zapoczątkowane w Związku Radzieckim.

Lecz wszystkie prawie silniki i maszyny, jakie dziś są czynne na kuli ziemskiej, z nielicznymi

wyjątkami, czerpią energię pośrednio lub bezpośrednio z energii słonecznej. Spadek wody w

rzekach porusza liczne turbiny w elektrowniach wodnych, wiatr porusza skrzydła wiatraków — a

energię swą zawdzięczają Słońcu. Węgiel, nafta i inne kopaliny też zawierają zamagazynowaną

niegdyś w Ziemi energię słoneczną.

Potężny rozwój elektrowni wodnych i cieplnych, rozwój motoryzacji, lotnictwa — to nowe

dziedziny podboju energii słonecznej.

Przemożny wpływ Słońca na rozwój życia odczuwał człowiek już na pierwszych szczeblach

rozwoju swojej świadomości. Wyrazem tego była religijna cześć, jaką oddawały bogu Słońcu ludy

pierwotne w starożytności.

Ludy te, nie rozumiejąc istoty zjawisk wywołanych przez Słońce na Ziemi, uznawały jednak

jego moc za najpotężniejszą siłę przyrody, której rozum ludzki nie może ogarnąć, a więc —

nadprzyrodzoną.

Jakżeby się zdziwili czciciele boga Słońca, gdyby się dowiedzieli, że energia, którą Słońce

obdziela Ziemię, stanowi mniej niż jedną dwumiliardową część całej jego energii, wysyłanej na

wszystkie strony w przestrzeń wszechświata.

Jeszcze bardziej zdumiałaby ich wiadomość, że w potędze energetycznej Słońca nie ma nic

nadprzyrodzonego i że wysyła ono na Ziemię energię promienistą, której właściwości są dokładnie

zbadane, i ilość jest dość dokładnie obliczona. Co więcej, energia ta na Ziemi przybiera rozmaite

postacie, czasem zupełnie odmienne od pierwotnej — ukrywa się jak gdyby pod maską różnych sił

przyrody.

Nauka nie tylko wykryła wspólne źródło wszystkich tych tak pozornie odmiennych rodzajów

energii, ale umożliwiła ujarzmienie ich przez człowieka i zaprzęgnięcie do pożytecznej pracy.

Wykrycie i wszechstronne wyjaśnienie działania promieni słonecznych na Ziemi usunęło

przyczyny zabobonnego strachu przed Słońcem; zadało cios siłom ciemnoty i zabobonu, które po

dziś dzień straszą jeszcze ludzi nieuświadomionych różnymi „znakami na niebie”, „groźnymi

zjawiskami” itp.

Książka ta ma na celu zaznajomienie czytelnika z prawdziwymi przygodami promieni

słonecznych na Ziemi i pokazanie, jakimi drogami rozum ludzki doszedł do prawdy o istocie

zjawisk wywoływanych przez promieniowanie Słońca.

Jarząbek D. - W promieniach słońca.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: