Smak biesiady. Antropologiczne szkice o kulturze szlacheckiej i współczesnej.pdf

(993 KB) Pobierz
Smak biesiady
Antropologiczne szkice o kulturze szlacheckiej i wspó∏czesnej
Smak biesiady
Antropologiczne szkice o kulturze szlacheckiej i wspó∏czesnej
pod redakcjà
Jaros∏awa Eichstaedta
O˝arów 2000
Towarzystwo Przyjació∏ Muzeum Wn´trz Dworskich w O˝arowie
5
Spis treÊci
Na ok∏adce: Muzeum Wn´trz Dworskich w O˝arowie
Fot. Miros∏aw Grabczak
Wst´p
(Jaros∏aw Eichstaedt) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1. Piotr Kowalski
Sylwiczna wyobraênia Sarmaty
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
2. Krzysztof Piàtkowski
Kurdesz – nie tylko o decorum kultury sarmackiej
. . . . . . . . . . . . . . 29
3. Jacek Sokolski
Uwagi o antywzorcach zachowaƒ biesiadnych
w literaturze staropolskiej
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
4. Katarzyna ¸eƒska-Bàk
Sól. Przy lekturze „W∏asnoÊci soli“ Stanis∏awa Trembeckiego,
szkic do nie napisanej ksià˝ki
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
5. Ewa Nowina-Sroczyƒska
Arkadia i apokalipsa. O polskim ucztowaniu i polskim g∏odzie
. . . . . 85
6. Iwona Âwi´ch
Biesiada trwa. Wigilijny kod kulinarny
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
7. Robert Dzi´cielski
Wspó∏czesne wyobra˝enie biesiady szlacheckiej
. . . . . . . . . . . . . . . . 109
8. Jan Âwi´ch
Biesiada. Uwagi o ekspozycjach
w polskich muzeach na wolnym powietrzu
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
9. Jaros∏aw Eichstaedt
Biesiadowaç nie jest ∏atwo
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
10. Hubert Czachowski
Moda na biesiad´
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
11. Krystyna Piàtkowska
Telefon, szynka i poczàtek maja,
albo o martwej naturze na biesiadnym stole
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
Recenzent
Andrzej Lech
Praca finansowana przez:
Sejmik Samorzàdowy i Urzàd Marsza∏kowski
Województwa ¸ódzkiego
Korekta: Dorota Eichstaedt
Projekt ok∏adki: Cz´stochowskie Zak∏ady Graficzne SA
Sk∏ad i ∏amanie: Cz´stochowskie Zak∏ady Graficzne SA
Druk i oprawa: Cz´stochowskie Zak∏ady Graficzne SA
Wydawca ©: Towarzystwo Przyjació∏ Muzeum
Wn´trz Dworskich w O˝arowie
ISBN 83-913617-0-5
Towarzystwo Przyjació∏ Muzeum Wn´trz Dworskich w O˝arowie
98-342 O˝arów, tel/fax (0-43) 8411724
12. Czes∏aw Robotycki
Szlacheckie remanenty obyczajowe w Krakowie
. . . . . . . . . . . . . . . 161
Noty o autorach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
Wst´p
Przy wspólnym stole
Pomys∏ na wydanie tej ksià˝ki zrodzi∏ si´ podczas rozmowy
przy stole, aczkolwiek nie nazbyt suto zastawionym. Ubogi stó∏
– przyznaj´ – nie jest najlepszym wst´pem do delektowania si´
tematem biesiadowania, stàd byç mo˝e i marzenie, aby spotkaç
si´ na sesji, gdzie przy (a jak˝e) obfitym posi∏ku by∏by czas na
rozmow´ o kulturze szlacheckiej, biesiadach i biesiadnikach,
a tak˝e o wspó∏czesnej kulturowej egzystencji tych tematów.
Pierwotny plan, omawiany wielokrotnie z prof. Piotrem Kowal-
skim i dr Krzysztofem Piàtkowskim, stworzy∏ okazj´ do takiego
spotkania, które mia∏o miejsce 1 maja 1999 r. w Muzeum
Wn´trz Dworskich w O˝arowie. Uczestnicy zgromadzili si´ przy
wspólnym stole, w zabytkowej jadalni dworku w O˝arowie. Sce-
neria taka doskonale podkreÊla∏a nawiàzanie do po∏àczenia
sztuki s∏owa i sztuki posilania si´.
O˝arowska sesja podzielona zosta∏a na dwie cz´Êci, pierw-
sza inspirowana by∏a literaturà staropolskà i wspó∏czesnà,
w drugiej natomiast prelegenci skupiali uwag´ nad odwo∏aniami
we wspó∏czesnej kulturze do wàtków majàcych swoje êród∏a
w kulturze szlacheckiej.
Wyraêne antropologiczne inspiracje prelegentów uchroni∏y
s∏uchaczy przed sprawozdawczym charakterem wystàpieƒ. Ba-
na∏em sta∏o si´ ju˝ dzisiaj powtarzanie, i˝ humanistyka ulega an-
tropologizacji, a przesàdzenia na gruncie antropologii sà trakto-
wane jako wa˝ny argument w rozwiàzywaniu poznawczych pro-
blemów w ramach innych dyscyplin. Ten ogólny trend wymusza
interdyscyplinarnoÊç w badaniach i jednoczeÊnie sk∏ania bada-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin