Teoria reakcji Jamesa I Langego
James mówi, że czuje strach wobec niedźwiedzia, bo pojawia się ten bodziec – niedźwieć, ocena sytuacji, która wywołuje pobudzenie fizjologiczne – głębiej oddycha, serce częściej się bije, działam, uciekam, uwaga kieruje się w jedno określone miejsce. Pobudzenie I działanie, które wykonuję, jest przeze mnie spotrzegane, I dopiero wtedy udczuwam strach przed groźnym zwierzęciem.
Teoria zakłada, ze nasze ciało wie lepiej jak zareagować, wie szybciej, a świadomość jest wtórna wobec tego, spostrzegamy, zauważamy świadomoą emocję, strach przed drapieżnikiem.
Teoria sformułowana pod koniec XIX wieku. Emocja rodzi się w sposób automatyczny, szybki, ale świadomość może jedynie spostrzegać, że coś takiego się dzieje.
2 teoria wyszła z biologicznego podłoża procesów psychicznych. Cannon. Musi być zaangażowana struktura mózgowa, aby wywołać emocję. Aktywacja określonych struktur mózgowych, wywołuje pobudzenie, działanie I doznanie emocjonalne. Ta teoria zakłada, że jeżeli poajwia się bodziec I pobudza się określona struktura mózgowa, to reakcja będzie zawsze taka sama.
3 teoria. Poznawcza teoria pobudzenia Schachtera I Singera
Źródło procesów w interpretacji. W latach 60-tych. W wielu przypadkach pobudzenie fizjologiczne, któ©e doświadczamy, jest autonomiczne, samo z siebie się dzieje, współwystępuje z innymi bodźcami, np. , z niedźwiedziem. Emocja rodzi się wtedy, kiedy człowiek przypisuje aktualne pobudzenie fizjologiczne do jakiegoś bodźca. Oceniamy, powiążemy jedno z drugim. Np., wbiegamy spóźnieni na 4. piętro wydziału, mamy prezentację, gdzie musimy mówić, jesteśmy pobudzeni wysiłkiem fizjologicznym, możemy popełnić błąd. Może pojawić się stres, zdenerwowanie, I możemy jeszcze bardziej się stresować. Ta atrybucja (przypisanie , powiązanie fizjologicznego pobudzenia z określoną sytuacją – dowolna reakcja organizmu, która zmienia jego aktualny stan). Atrubucja – proces poznawczy, wiązanie dwóch stanów, no właśnie zdenerwowanie może leżeć właśnie z tej przyczyny – pobudzenia fizjologicznego.
Schachter I Singer (1962)
Hormon – adrenalina – przygotowuje organizm do wysiłku, pobudza organizm do działąnia I zmierzenia się z jakąś sytuacją. Za pomocą adrenaliną (zastrzyk), próbowali manipulować poziomem pobudzenia badanych. Eksperyment zakładał grupę kontrolną, która dostawała placebo (wodę, płyn, nie zawierający adrenalinę). Założenie, zastrzyk z adrenaliną zwiększy pobudzenia, zastrzyk placebo nie wpłyunie na osobę. Druga sytuacja dotyczyły informacji – połowie powiedziano ze zastrzyk może wpłynąć, że będą bardziej pobudzone, że będą czuł← lekkie drżenie; drugiej połowie powiedziano, że zastrzyk nie wpłynie na nich, może zmiejszyć dokuczliwość bólu głowy (nie związany z pobudzeniem). Czy ludzie będą w stanie, błędnie atrybuować to co dostanie się w zastrzyku? Wynajęli aktora, który grał inną osobę badaną I obie osoby były umieszczane w poczekalni, aktor odgrywał określone emocje. 1 warunek – aktor pokazywał rozbawienie (jaki mamy kwestionariusz, śmieszne pytania, śmiał się). 2 warunek – miał za zadanie przedstawić złość, czytał kwestionariusz (jak można pytać o takie rzeczy, wyrażał złość – to jest głupie). Mierzono doświadczane przez badanych emocji, ten stopień zarażania się emocjami. Osoby, któ©e zostały poinformowane (czerw) I które nie były poinformowane o zastrzyku adrenaliny (nieb.).
Eksperyment na moście (Dutton, Aron, 1974)
Manipulacja eksperymentalna – nie była absolutnie inwazyjna. 2 grupy mężczyzn proszono o przejście przez most. 1 most – stabilny, deptak spacerowy. 2 most – linowy, chwieje się, wszystko się rusza. Samo przejście przez mosty nie jest obojętne przez nas doświadczane pobudzenie. Pomiar zmiennej zależnej, na końcu stał eksperymentator/torka, badani Test Apercepcji Tematycznej, opowiadali opowiadanie z tego obrazku. Dodatkowo eksperymentatorka mówiła, aby, jeśli badany chciał, może zadzwonić za tydzień o wnioskach badania. Mierzono – treść opowiadań. Mężczyźni przechodzący przez chwiejący most, umieszczali w opowiadaniach, więcej odniesień seksualnych wobec eksperymentatorki. Drugia miara – bardziej bezpośrednia- wykonane połączenia, telefony do eksperymentatorki. Kontrolny most - stabilny, betonowy – (czarny słupek), mało kto dzwonił. Pobudzający most, linowy – dzwonili wielokrotnie częściej do eksperymentatorki z pytaniami badania. Jak wyjaśniali wyniki badania/? U mężczyzn którzy przechodzili przez most stabilny, nie zmieniał się stan fizjologiczny. (poziom pobudzenia). Po chwiejącym moście , poziom pobudzenia wzrastał u mężczyzn. Jeśli ekspr. Była miła I proponowała dowiedzieć się o wynikach. Mężczyzna błędnie zinterpretował swoje pobudzenie fizjologiczne, jako reakcję na kobietę, a nie jako, że było pobudzone przez chwiejący, niestabilny most. Badani błędnie interpretowali swoje pobudzenie.
Jak szybka może być ocena, wartościowanie?
Operacje wykonywane pod znieczuleniem miejscowym (mózg nie boli), nasze mózgi są bardzo delikatnymi I czułymi organami, uszkodzenie małego elementu, może powołać nieodwracalne zmiany. Badani sprawdzali, cięli miejsce mózgu, I sprawdzali, czy wpływa na działanie , funkcjonowanie człowieka bądź nie. Współcześnie – rezonans magnetyczny. Kiedyś była trepanacja czaszki I puszczano lekki prąd I sprawdzano, co się z nim działo. Stymulując pewne obszary układu nerwowego, pacjenci doświadczali emocje, to znaczy, że ocena wartościowania była bardzo szybka. Metoda EEG umożliwia śledzenie reakcji naszego układu nerwowego kory mózgowej.
Reakcja kory mózgowej na twarzy. Po 200-300 ms można znaleźć reakcjęna znak prezentowanej twarzy.
Inna sposoba oceny – śledzenie reakcji elektrycznej mięśni twarzowych. Twarz jest ekranem ekspresji emocjonalnych. Niekontrolujemy tej ekspresji emocjonalnej. Nie jest ona kontrolowana. Jeżli spotykamy na naszej drodze osobę radosną, to automatycznie odpowiadamy jej uśmiechem. Mierzono, jak szybko badany zareaguje na twarz, którą zobaczy, wystarczy mniej niż pół sekundy, aby zróżnicować bodziec który widzę, zi zareagować zmianą sytuacji elektrycznej mięśni. Przechodzi do efektora, do twarzy I automatycznie się uśmiechamy.
Wąż wśród jabłek (Ohman, 2000). Odkrył zjawisko węży wśród jabłek – człowiek patrzący na skomplikowany bodziec wzrokowy. Plansza 5x5 (5 kolumn I rzędów). Na każdy8m z pól możemy wyświetlić 25 liści pod drzewem. Jeśli w tych 25 bodźcach umieścić 1 różniący się, węża wśród jabłek, np. To jesteśmy bardzo uczuleni na ten bodziec, wykrywamy szybciej węża wśród jabłek niż jabłko wśród liści. Strach przed wężami jest wspólny do wszystkich naczelnych. Ocena, wyszukiwanie, emocjonalnego bodźca jest szybsze niż nieemocjonalnego. Zamiast wąża może być też pająk, który pobudza te same detektory, których pobudza wąż.
Czy ciało jest potrzebne emocjom?
Neoropsychologia kliniczna bada nietypowe przypadki uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego. Syndrom zamknięcia polega na tym, że osoba jest całkowicie sparaliżowana, nie potrafi ruszać żadnym mięśniem szkieletowym, dodatkowo nie czuje, może oddychać I poruszać gałkami ocznymi.
W XX wieku odkryto, że te osoby mają zachowaną pełną świadomość, nie mogą komunikoawć się z otoczeniem.
Błąd Kartezjusza – autor przytacza przykłady osób sparaliżowanych, doświadczających emocje. Okazuje się, że ludzie rozumieją swój stan, relacjonują swój stan jako stępiony. Syndr. Zamk. Jest przypadkiem żadkiem, ciało jest wyłączone, nie ma go dla umysłu, emocje w tym stanie zmieniają swoją intensywność.
Czy zachowania są niezbędne?
Koncepcja ekspresyjnego sprzężenia zwrotnego – nie tylko doświadczanie emocji wywołuje ekspresję (jestem radosny I się uśmiechacm). Ta reakcja działa na odwrót – jak się uśmiecham, to mój stan staje się ciut bardziej przyjemny I pozytywny. Wymyślono testy, wykorzystujące długopis – kazano badanym trzymać długopis do góry czy do dołu, w zależności od tego pojawia się smutek czy radość, oceniali bodźce neutralne, ci którzy trzymali w jeden sposób, a inni w drugi, oceniali pozytywniej bądź negatywniej bodźce neutralne.
Badania nad reacjami dążenie – unikanie. 2 grupy mięśni, przyciąganie czegoś – dążenie do czegoś; odpychanie – unikanie kontaktu, oddalamy się od źródła stymulacji. Wykorzystując 2 gesty, wykrycie bodźca pozytywnego – przyciągnięcie dźwigni, negatywnego, odpychanie. …
Reakcje dążenie-unikanie. (przyciągnie lub odpychanie dźwigni na bodźce pozytywne I negatywne. Atwiej przciągać pozytywne lub odwrotnie). Jak przyciągali pozytywne dźwigni, szybszy czas reakcji, jak negatywne dźwigni, dłuższy czas reakcji.
Neurony lustrzane – pokazują, że jak patrzymy, że ktoś wykonuje jakąś czynność, nasze neurony mapują wykonywane czynności przez inną osobę, tym sposobem możemy się nauczyć tej samej czynności (kotek z papieru, odtwarzamy sekwencję w głowie, po kilku próbwach możemy zrobić tą samą czynność). Doświadczenie określonej emocji w określonym momencie – neurony lustrzane.
Ewolucyjna teoria emocji Darwina
Jeśli człowiek przez wiele tysięcy lat doświadczał określonej sytuacji, strata kogoś bliskiego, ewolucja tworzyła przestosowania, które pomagały radzić z określoną sytuacją.
Trzy zakresy pojęcia emocji (Frijda)
Emocja jako:
* wynik oceny zdarzenia – procesów wartościowania. Emocja jest wtedy, gdy coś oceniamy, wartościujemy, kiedy to dotyczy naszych pragnień, to oceniamy to zdarzenie.
* uruchomienie gotowości do działania; sprawia, że człowiek jest bardziej gotowy do zrobienia czegoś, bardziej gotowy, żeby się uśmiechnąć, albo, że ucieknie, podejmie walkę (gdy doświadcza jakąś emocję)
* emocja jako doświadczanie szczególnego stanu psychicznego – emocja to coś, co różni ludzi. Każdy człowiek, postawiony w tej samej sytuacji bodźcowej, może zareagować inaczej (np., dwie osoby tracą pracę; jedna osoba zinterpretuje jako ogromne zagrożenie dla niej, załamuje się; druga osoba może zinterpretować inaczej, jako szansę, że będzie w stanie rozwinąć skrzydła I osiągnąć coś zupełnie nowego). Nawet radość może inaczej wpłynać na osoby. Radość osoby A może nie mieć nic wspólnego z doświadczeniem subjektywnym radości osoby B.
Frijda umożliwia nam tutaj stopniowanie szerokości zjawiska. Są takie emocje, które są wynikiem wartościowania automatycznego, uruchamiają tendencję wartościowania, ale nieświadomie; człowiek odpowiada, że nic nie czuje. 1 I 2 poziom zachodzi, a 3 – nie.
Prawa jakimi rządzą się emocje (Frijda, 1988)
Tekst, w którym zbierał wszystkie wyniki badania, gdzie postulował zasady, według których emocje powinne działać.
1. Prawo znaczenia sytuacyjnego – interpretacja. Emocja jest czymś co rodzi się jako interpretacja sytuacji, w której się znaleźliśmy, emocja to coś takiego, co nie rodzi się samego w sobie reakcja na to, co istnieje w rzeczywistości, tylko rodzi się na znajdowanie sensu w tym co się dzieje (na znaczenie).
2. Emocja rodzi się w tedy, kiedy nasze cele I motywy są zaangażowane w sytuację w której jesteśmy. Nadajemy znaczenie sytuacji, zachacza to nasze cele, dotyczy to naszych motywów, to wtedy pojawia się emocjia, Nie pojawi się, gdy to niedotyczy naszych celów I motywów.
3. Prawo zaangażowania. Prawo bezpośrednio spostrzeganej rzeczywistości – rekacja emocjonalna jest reakcją na skonstrowaną rzeczywiśtość, najbardziej obiektywna z obiektywnych sytuacji, w której możemy się znaleźć. Jak się kłocimy, to jesteśmy w 100% przekonani, że mamy rację, ta osoba powinna nas przeprosić. Jak prześpimy się z tematem, następnego dnia, z wypoczętem umysłym, może niekoniecznie miałem rację, może druga strona miała też swoją uprawnioną interpretację sytuacji, prawda jest gdzieś pośrodku. To się dzieje jak się skończy ta emocja.
4. Emocja rodzi wtedy, gdy spotrzegamy zmianę w naszym otoczeniu. Prawo zmiany. Stan A zmienia się w stan B, różnica musi być, aby się pojawiła się mocja.
5. Prawo habituacji – możemy przywyknąć do jakiegoś stanu rzeczy. Człowiek potrafi przyzwyczaić się do najgorszego I do najlepszego. Obozy koncentracyjne – zamknięci ludzie na kilka lat, widmo śmierci; funkcjonowali czasem zaskakująco normalnie, potrafili znajdowac się w takiej sytuacji. Niektórzy przeżyli I poradzili z tą sytuacją. Np., jak ktoś nas krytykuje, to przywykamy do tego. Habitujemy się do karg I nagród.
6. Prawo porównywania – emocja rodzi się jako wynik porównywania emocji, która była ostatnio. Porównujemy do tego, co było przed chwilą. Chuśtawka emocji – wprowadzamy w jakiś stan człowieka, a potem wzbudzamy inny stan emocjojnalny. Jeśli wzbudzimy stan przeciwstawny stan emocjonalny, będzie większy, trudniej wtedy utrzymać racjonalność I odnaleźć się w tej sytuacji.
21.10.2015
Prawo asymetrii hedonistycznej dotyczy tego, że zarówno pozytywność jak I negatywność nie są spostrzegane identycznie, tak samo. Np., Kaneman, badanie na temat ryzyka. Zyskać 100zł a stracić 100zł nie jest to same. Straty wiążą się dla nas z większą nieprzyjemnością. Aby zrównoważyć stratę, do zaproponowanie zysku powinno być dwukrotnie większa (zysk 100zł, a strata 50zł; rzut monetą). Perspektywa wygranej, albo to co mogę stracić, jest tu bardzo istotna. Strata 100zł, a zyskanie 100zł nie równa się. Tylko jeśli zysk będzie dwukrotnie większy, wtedy coraz więcej ludzi godzi się na taki zakład.
Prawo zachowania emocjonalnego momentu wiąże się z emocjami z psychopatologii, z traum, tresie posttraumatycznym, wspomnienia powracają. Np., ich miejscowość została zalana podczas powodzi (albo dom). Doświadczając to, bardzo mocno to kodujemy, wszystkie jego aspekty, osoba nawet nie chcąc, ale powraca do tych wspomnień, czuje się wtedy tak samo, jak było podczas powodzi; albo ludzie po wojnie ciągle się budzą, wspominając wydarzenia traumatyczne z wojny.
- stres posttraumatyczny
-flashbacks
Prawo zamknięcia się w sobie: sytuacja która wywołała tą emocję, jest jak najbardziej prawdziwa; jak się rozzłościmy, to złość jest najważniejszym doświadczanym przez nas stanem I nie ma żadnych alternatyw; I nie widzę żadnych innych dróg; np. Też jak jestem zakochany, zamykam się w sobie, jestem ślepy w to co się dzieje dookoła
Prawo zważania na konsekwencje – doświadczenia z psychologii klinicznej. Mechanizmy obronne osobowości. To prawo ma sporo z tym związku. Mówi ono, że jeżeli pojawia się jakiś bodziec, który wywołuje w nas reakcje emocjonalną, to pojawia się na wyjściu ta reakcja. Prawo opisuje fakt, że nigdy nie wprowadzimy się w taki stan, który doprowadzał się na narastanie złości. Treakcja ta nie trwa długo; złościć się mogę przez 10 minut, a potem ta reakcja się wygaśnie. Reakcja zwrotnie hamuje doświadczanie tej emocji; np., radość jak dowiadujemy się że mamy 5, to pojawia się reakcja radości, ale nie możemy tą eforię trzymać długo. To jest stan zdrowego człowieka. W zaburzeniach deprysywnych czy maniakalnych, smutek, albo eforia nie wygasa przez długi okres czasu; to nie jest standardowy sposób funkcjonowania.
Prao najmniejszego obciążenia – nasz umysł wybiera taką reakcję z pośród możliwych (interpretację), która hgeneruje najmniejsze obciążenie dla nas, a największe korzyści. Np., kobieta, w związku z mężczyzną, nie pracuje, zajmuje się w domu. Mąż przenosi pieniądze, zależna od mąża. Mąż może przejawiać wskazówki, że zdradza ją. Ona może to widzieć – że nie mówi gdzie był. Można się domyśleć, że zdradza. Taki wzór oceny, wniosek, może być zagrażający I obciążający. Prawo to tłumaczy, dlaczego niektórzy nie chcą dojść do realnych konkluzji z danych, które są dla nich dostępne, dlaczego nie doświadczają emocje dostępne dla nich; bo ignorują je. Ich umysł wybiera najmniejsze obciążenie I najmniej groźną sytuację dla nich.
Prawo największych korzyści – interpretacja prowadzi do dwóch emocji doświadczalnych. Wybieramy tą, która dostarcza nam największe korzyści psychologiczne, np. Reakcja strachu – negatywna I nieprzyjemna, ale ma pewną funkcję dla nas, że chowamy się, przykucamy, ograniczamy aktywność; ekspresja strachu I zmiany fizjologiczne oszczędzają naszą energię I przygotowują nas do dalszych zmagań. Dotyczy wpływu emocji na procesy poznawcze. Emocje modyfikują procesy poznawcze – interpretacja sytuacji z którą się zmagamy – sytuacja przynosi jak najmniejsze obciążenia, a jaknajwiększe korzyści.
Koniec Frijdy.
-
Metody badań emocji
Jak zdefiniować emocje I jak je badać? S tym jest dosyć duży problem.
Coan I Allen zebrali wiele metod wzbudzania I oceny stanu emocjonalnego (duży podręcznik). Najbardziej popularną metodą są zdjęcia (IAPS). Listy zdjęć są najbardziej rozpowszechnione I popularne, ale mają swoje ograniczenia. Na zdjęciu możemy przedstawić różne sceny, sytuacje społeczne, bodźce obrzydliwe (rozkładające się szczątki zwierząt), brutalne sceny, radosne I przyjemne. Ale wiążą się z dość prostymi reakcjami emocjonalnymi, reakcja na coś, co nas obrzydza, złości, czego się boimi, ale nie emocje bardziej skomplikowane, np. Duma, wstyd, bo są niejednoznaczne dla wszystkich badanych.
Przywoływanie wspomnień – osoba przypomina wydarzenie, w którym doświadczała strach. To nie są traumatyczne przeżycia, ale komponent emocji się pojawia.
Listy słów – wykorzystuje się słowa, które są bodźcami, które niosą ze sobą zdarzenie negatywne. Ból, krew – negatywny ładunek emocjonalny, czytanie tych słów wzbudza określony stan emocjonalny.
Listy zdań – krótkie historyjki, opowiadania z treścią emocjonalną.
Historyjki obrazkowe, krótkie filmy – fragmenty filmów, fabularnymi dokumentalnymi
Muzyka – oddziałuje na nastrój, np. Poprzez słuchanie ulubionej muzyki
Przyjmowanie określonej postawy ciała – np., zgarbiona, luźna postawa wywołuje określone emocje, ale postawa wyprostowana będzie wywoływała inny stan emocjonalne
Te metody są przydatne do manipulowania stanem emocjonalnym. Manipulowanie jest prostszym elementem, ale pomiar emocji jest większym wyzwaniem.
Pomiar emocji
Emocje istnieją naprawdę, tworami świata fizycznego, jeżeli coś istnieje, to powinno dać się to zmierzyć. Przykład, rozwój fizyki; nawet, kiedy niewiedziano co to jest temperatura, jeden obiekt cieplszejszy, inny ziemniejszy, ruchy cząstek obiektów jest wyznacznikiem ciepła mieszczącego się w danym obiekcie. Powstał już wtedy termometr, który zmierzał temperaturę ciała.
Problem subiektywności, miękkości metod które stosujemy. Badamy procesy umysłowe za pomocą umysłów. Jeden z przyjętych sposobów poznawania świata, próbujemy odgadnąć tym sposobem, jak funkcjonuje nas umysł.
Miary emocji
Psychologia emocji podobnie jak inne dyscypliny, 3 główne typy miar:
1. Samoopisy – osoba opisuje swój stan emocjonalny, swoje odczucia, np. Osoba badana dostaje notes, I zapisuje co w tym momencie czuje, albo wieczorem retrospekcyjnie wypisuje doświadczane emocjie w dniu
Badacze nastroju; słowa opisujące stan człowieka. Łatwe w użyciu, ale skrajne podatne na taką zmienną jak aprobatę społeczną. Nie wiemy czy osoba nie przemilczała, I nie chciałą na nas wywrzeć wrażenie.
2. Miary fizjologiczne – ich zaletą jest to, że są to miary bardzo dokładne. Fizyka, biologia mają twarde miary, wskaźniki, można w tych naukach zmierzyć coś najbardziej dokładnie. Miary fizjologiczne też tak działają, w ciągu ostatniu 10 lat pojawiły się dostępne fMRI, ocenia zmiany pracy układu nerwowego w określonym miejscu, encefalografia rozwinęła się (pojawienie się zmiany w pracy kory mózgowej). Wadami takich metod pomiaru emocji, możemy wyróżnić 2 główne wady. Koszt – po pierwsze. Aparatura kosztuje setki tysięcy albo miliony złotych, dużo wytwarza się energii elektrycznej. Druga rzec, zbierają reakcje fizjologiczne z dokładnymi danymi, ale nie wiemy jaka jest relacja z precesami toczącymi się w mózgu w każdym z nas.
Badanmy przepływ krwi – związek przepływ krwi a dostarczana krew do określonego obszaru (rezonans magnetyczny). EEG – mierzymy ogólną pracę układu nerwowego, jakby na stationie narodowym umieścilibyśmy 20 mikrofonów I mierzyliśmy szum nastrój wszystkich osób.
Zachowania – obserwujemy zachowania osoby, która coś robi, wykonuje zadanie. Np., obejrzeć ma trochę reklam, dostaje bon z pieniędzmi, w wirtualnym sklepie, sztucznym kupuje produkty I zabiera do domu. Co zrobiłaby – subiektywna miara, co robi – obiektywna miara zachowania. Można odczytywać mimikę twarzy I sugerować, że osoba badana doświadcza emocje.
Nie zakładaja subiektywności, nie zakładają, że pytamy się co umysł myśli o sobie; oberwujemy prawdziwe działania. Nie wszystko przekłada się na zachowanie, bo czasem doświadczenia emocjonalne nie ulegają ekspresji I nie są czytelne dla otoczenia.
Ewolucja emocji
Teoria ewolucji – podstawy (Darwin obserwował świat, gatunki, robił notatki I rysunki, podróżował I zastanawiał się dlaczego świat jest taki złożony, podobieństwa pomiędzy gatunkami I zwierzętami)
Darwinizm stała się fundamentem biologii. Psychologia nie ma fundamentu.
Dziedziczność I zmienność – jeżeli organizm ma jakąś cechę, to ta cecha może być zdziedziczona następnym pokoleniom. Może ta cecha uegać zmienności, może mutować; powstają zmiany, które przeszkadzają albo pomagają w funkcjonowaniu organizmu.
Ograniczone zasonby – organizmy żyją w ograniczonych zasobach. Jeśli organizm trafi do gatunku, który wcześniej nie występował. W Australii trafi zając I nie będzie miał wrogów, może nieograniczenie rozmnażać się bez żadnych szkód. Zasoby są ograniczone, nie można się rozmnażac nieskończenie.
Selekcja naturalna – na jakimś obszarze jedzenie dla 100 osobników, jak jest osobników 150, to część z nich będzie głodowała, umrze, nie przeżyje. Ograniczenia środowiskowe – przeżywają Ci którzy są lepiej przystosowane do środowiska. Zający szybciej biegające z większym prawdopodobie ństwem przeżyją, jeśli atakuje ich drapieżnik. Cechy determinowane genetycznie, podlegają dziedziczności I zmienności.
Co to znaczy funkcjonalny?
Cechy rozprzestrzeniają się w populacji to te, które mają zdolność do przeżycia w organizmie.
Reprod własnego potomstwa I reprodukcja bliskich krewnych. Ewolucyjny sens, to co znaczy funkcjonalny. Możemy odnaleźć w społeczeństwie, że do pracy zatrudnia się rodzinę, preferuje się krewnych ponad inne osoby.
Jak powstały emocje?
Np., mamy środowisko, zamieszkane przez nieemocjonalne organizmy, mają procesy instrumentalne w poznawaniu środowiska. Pojawia się nagle mutant, który doświadcza strachu, który ktoś chce jego zjeść. Ten strach oznacza, że organizm się kryje, np. Gdy widzi cień drapieżnika który lata I chce jego zjeść. Taki organizm ma przewagę nad innymi organizmami. Bo on może uciec, a inne organizmy niedoświadczające strachu, nie uciekają I drapieżnik ich zjada. Za kilkanaście pokoleń ten gen strachu się przekazuje innym, I dużo wtedy organizmów będzie go posiadać, doświadczać.
Zazdrość jest fundamentalną emocją, która sprzyja w utrzymaniu związku. Wyobrażając populację ludzką, np. Mężczyźni bez zazdrości; jego partnerka będzie zdradzała z innym mężczyzną, a mężczyzna niedoświadczany emocji będzie wychowywał nie swoje dziecko.
Zazdrość pojawiła się dlatego, że musieliśmy na nią reagować. Osoby w przeszłości pilnowały swoje interesy, czując zazdrość, I dlatego przekazali ją nam.
Emocja ma podłoże genetyczne, możemy się doszukać kombinacji genów odpowiadających za emocje. Geny mutują, tworzą różne wariancje wrażliwości organizmu na określone sytuacje. Emocje rozprzestrzeniały sie wtedy, kiedy zwiększały szansę na reprodukcję naszych krewnych, pomagały nam w naszym rozwoju I życiu.
Neuropsycholog Antonio Damasio – badana uszkodzenia I konsekwencje tym spowodowane u badanych. Mówi, że my możemy rozpatrywać emocje już na bardzo bazowym poziomie. Pierwsze organizmy – emocja – rodzaj automatycznej inteligencji, decydowania co jest dobre a coś złe. Wartość biologiczna – pewne rzeczy są dobre, a inne są złe do naszego życia, przeżyjemy albo nie. Jednokomórkowiec dąży w stronę słodkiego, cukier można zużywać do rozmnożenia, minus, że zobaczy jego drapieżnik I go zje. Najprostsze doświadczenie emocjonalne może sprawić, że będzie unikać to co złe, a dążyć do tego, co dobre, wywołuje pozytywne odczucia.
Co nas wyróżnia?
Emocja jest bardzo sensowwna z punktu widzenia ewolucji. Dla każdego organizmu emocja była bonusem ewolucyjnym, sprzyja przetrwaniu I przekazaniu genów, jest przyjemne.
Pierwsza reakcja na wążą (szympans) – uciekły, krzyk; druga reakcja – podejdę zobaczę – głowa z przodu, ciało z tyłu (film).
Plastikowy wąż wywoływał u dzieci taką samą reakcję jak u szympansów. Reakcje są podobne – odrzucenie się do tyłu, odsuwamy się od źródła zagrożenia; po czym wracają I próbują popatrzeć, zobaczyć co jest; I znowu odskakują. Model reakcji emocjonalnej na pojawienie się bodźca krytycznego dla naczelnych I dla nas, bodźca w postaci węża. (film)
Konsekwencje stanowiska ewolucyjnego
Emocje są uniwersalne – podstawowe emocje możemy znaleźć u wszystkich ssaków – szczury, zające (8 podstawowych emocji). Np., zabawa jest uniwersalną emocją posiadanyc przez ssaków.
Wojciech Pisula sformułował różne stadia rozwoju, od prostych organizmów poprzez bardziej złożonych, my uzyskujemy coraz większą ilość procesów, któremy możemy się kierować, poczynając od prostych procesów orientacyjnych – dążęnie do bodźca, badanie go z bliska. Ciekawość poznawcza – pozwala zapoznać się z tym bodźcem.
Emocje są uniwersalne – nie tylko we wszystkich kulturach, ale też w całym świecie organizmów żywych. Uniwersalna wartość pomaga przeżyć, albo utrudnia, doświadczamy przyjemności bądź negatywności.
...
wsobietylkoja