Victoria Holt - Pan Dalekiej Wyspy.odt

VICTORIA HOLT

PAN DALEKIEJ WYSPY

Paulina Breiter-Ziemkiewicz

Warszawa 1994

ROZDZIAŁ 1

OŚWIADCZYNY

W noc poprzedzającą debiutancki bal Esmeraldy nawiedził‚mnie znów ten sen. Nękał mnie regularnie przez całe moje dziewiętnaście lat. Podobnie uporczywie powracające sny budzą zazwyczaj niepokój, ponieważ przywodzą myśl, ile musi się w nich kryć coś ważnego, tajemnica czekająca na to, by ją odkryć. Kiedy budziłam się, wstrząsał mną dreszcz strachu, choć nigdy tak naprawdę nie wiedziałam, dlaczego. Nie chodziło nawet o sam sen, lecz o towarzyszące mu przeczucie nieuniknionej katastrofy. Byłam w pokoju. Znałam go doskonale, ponieważ za każdym razem by to ten sam pokój. Nie wyróżniał się niczym szczególnym. Znajdował się tam ceglany kominek, po jego obu stronach ustawiono fotele. Podłogę zaścielał czerwony dywan, w oknach wisiały ciężkie czerwone story. Nad kominkiem wisiał obraz, przedstawiający wzburzone morze, na środku pomieszczenia stał rozkładany stół i kilka krzeseł. We śnie przemawiały do mnie różne głosy, na przemian szeptały i milkły. Miałam uczucie, że coś się przede mną ukrywa, nagle nadchodziło obezwładniające przeczucie zguby i budziłam się, przerażona. To wszystko. Czasami sen nie zjawiał się przez cały rok i zapominałam o nim, po czym nagle powracał. W miarę upływu czasu dostrzegałam coraz to nowe szczegóły, na przykład grube sznury, podtrzymujące czerwone zasłony, czy stojący w kącie fotel na biegunach. Zdawało mi się, iż z każdym drobiazgiem katastrofa zbliża się coraz bardziej. Po tym, jak się ocknęłam, nadal leżałam nieruchomo i zastanawiałam się, co może oznaczać ten sen. Czemu pokój stał się częścią mojej krainy marzeń? Dlaczego za każdym razem był taki sam? Skąd brał się ten przeraźliwy strach? Pokój był niewątpliwie wytworem mojej wyobraźni, ale czemu śniłam o nim przez te wszystkie lata? Nigdy nie wspominałam o tym nikomu. W dziennym świetle cała historia wydawała się śmieszna, bowiem sny, tak rzeczywiste dla śniącego, opowiedziane stają się nudne. Lecz gdzieś w duchu przekonana byłam, iż koszmar coś znaczy, że jakaś dziwna, na razie niepojmowalna, siła ostrzega mnie przed nadchodzącym niebezpieczeństwem, i że, być może, kiedyś odkryją, o co właściwie chodziło. Na jawie nie oddawałam się szaleństwom wyobraźni. Moje życie było na to zbyt ponure i surowe.

Odkąd znalazłam się na łasce kuzynki Agaty, nieustannie przypominano mi, abym znała swoje miejsce. Miałam być wdzięczna za wszystko: Że zasiadam do stołu z jej córką Esmeraldą, że  posiadamy wspólną guwernantkę, że pozwalają mi na spacery po parku w towarzystwie niani. Cały czas musiałam pamiętać, że jestem najbardziej żałosną z istot, ubogą krewną, i jedynie przynależność do rodziny uprawniała mnie do życia na jakim takim poziomie. Zresztą nawet i to nie było do końca pewne, bowiem z kuzynką Agatą łączyła raczej krucha więź pokrewieństwa z moją matką. Kuzynka Agata była jedną z tych prawdziwie imponujących kobiet. Przerastała innych we wszystkim: sylwetką, głosem, charakterem. Całkowicie zdominowała własną rodzinę składającą się z drobnego męża - który może wcale nie był drobny, a jedynie sprawiał takie wrażenie w zestawieniu ze swą małżonką - i córki Esmeraldy. Kuzyn William, jak go nazywałam, prowadził‚ bardzo rozległe interesy i był człowiekiem majętnym. Wyobrażałam sobie, iż poza domem odgrywał rolę ważnej osobistości, lecz w rodzinie zawsze ulegał swej energicznej połowicy. Miał‚ spokojne usposobienie i zawsze, kiedy się spotykaliśmy, obdarzał‚ mnie roztargnionym uśmiechem, jakby nie mógł sobie do końca przypomnieć, kim jestem i co robię w jego domu. Myśląc, że byłby porządnym człowiekiem, gdyby znalazł w sobie dość silnej woli, aby sprzeciwić się żonie. Kuzynka Agata słynęła ze swych dobrych uczynków. Zawsze porządna‚a kilka dni w tygodniu na spotkania dobroczynne. Wtedy podobne jej damy zasiadały w salonie i często wzywano mnie, abym pomogła przy roznoszeniu herbaty i ciastek. Kuzynka Agata lubiła, gdy w takich sytuacjach pokazywałam się gościom. To Ellen, córka mojej powinowatej - wyjaśniała zawsze. - Co za tragedia. Nie pozostawało nic innego, jak zapewnić dziecku dom. Czasami Esmeralda pomagała mi przy ciastkach. Biedna Esmeralda! Nikt by nie zgadł, że to latorośl właścicieli domu. Stale rozlewała herbatę na spodki, a kiedyś opróżniła całą filiżankę na kolana jednej z dam. Kuzynka Agata bardzo złościła się, kiedy ktoś omyłkowo uznał Esmeraldę za ubogą krewną, a mnie za dziedziczkę. W sumie los Esmeraldy nie był wcale lżejszy od mojego. Stale słyszała: Wyprostuj ramiona, Nie garb się albo mówiła głośniej, na miłość boską. Nie mamrocz pod nosem. Nieszczęsna Esmeralda o wspaniałym imieniu, które zupełnie do niej nie pasowało! Miała blado błękitne oczy, błyskawicznie napełniające się łzami - a płakała często - i cienkie jasne włosy, zawsze sprawiające wrażenie nieuczesanych. Odrabiałam za nią zadania z algebry i pomagałam przy pisaniu wypracowań. Lubiła mnie. Ciotka Agata bardzo żałowała, że ma tylko jedno dziecko. Tęskniła za synami i córkami, którymi mogłaby komenderować i poruszać, jak pionkami na szachownicy. Za to, że los obdarzył ją jedną jedyną, w dodatku wątłą pociechą, winiła wyłącznie męża. Zasada numer jeden głosiła, że wszystko, co dobre, pochodziło wprost od niej. Do niepowodzeń przyczyniali się zawsze inni. Została kiedyś przyjęta przez królową, która pogratulowała jej działalności na rzecz biednych. Organizowała kluby, w których ludzi tych wprowadzano w obowiązki wobec lepszych tego świata. Aranżowała szycie koszul i perkalowych strojów. Była niezmordowana i zawsze emanowała aurą niezłomnej cnoty. Nic dziwnego, że jej mąż i córka czuli się przytłoczeni. O dziwo, mnie to nie peszyło. Od dawna byłam przekonana, iż dobre uczynki kuzynki Agaty sprawiały taką samą satysfakcję jej, co innym. Uważałam też że jeśli przestałyby sprawiać jej przyjemność, zrezygnowałaby z nich natychmiast. Wyczuwała we mnie ten brak akceptacji i bolała nad nim. Nie lubiła mnie - nie żeby w ogóle żywiła do kogoś gorętsze uczucie, rzecz jasna poza własną osobą. W głębi ducha musiała jednak doceniać fakt, iż mąż dostarczał jej pieniędzy, pozwalających żyć na poziomie, do jakiego przywykła. Co do Esmeraldy, to jako jedynej córce należały jej się pewne względy. Ja jednak byłam obca i w dodatku niezbyt pokorna. Kuzynka Agata musiała zauważyć uśmiech, którego nie potrafiłam powstrzymać, gdy opowiadała o swych najnowszych planach uszczęśliwienia kolejnej osoby. Niewątpliwie wyczuła we mnie niechęć do podporządkowania się. Oczywiście z łatwością uwierzyła, że to wpływ złej krwi, odziedziczonej po rodzinie ojca, choć zawsze twierdziła, że nie wiadomo jej nic bliższego o mych krewnych z jego strony. Podejście kuzynki Agaty było widoczne od pierwszych chwil, które spędziłam w jej domu. Kiedy miałam dziesięć lat, posłała po mnie. Sądząc, że nadszedł‚ już czas, Ellen - oznajmiła - abyśmy odbyły poważną rozmowę. Spojrzała na mnie, hardą dziesięciolatką z masą gęstych, niemal czarnych włosów, z ciemnoniebieskimi oczami, o krótkim nosie i silnie zarysowanym podbródku, znamionującym upór. Stałam przed nią na wielkim perskim dywanie w pokoju, który nazywała swoim gabinetem. Tam właśnie jej osobista sekretarka pisała za nią listy i wykonywała większą część pracy, za którą później kuzynka Agata zbierała pochwały. Posłuchaj, Ellen - powiedziała do mnie - chcę, żebyśmy dobrze się zrozumiały. Zgadzasz się chyba, iż trzeba określić twoją pozycję w tym domu. - Nie czekając na odpowiedź ciągnęła dalej: - Bez wątpienia jesteś mi głęboko wdzięczna i oczywiście kuzynowi Williamowi Loringowi (tak nazywał się jej mąż) za to, że przyjęliśmy cię pod nasz dach. Po śmierci twojej matki mogliśmy, rzecz jasna, umieścić cię w sierocińcu, ale ponieważ należysz do rodziny - chodź trudno mówić o bliskim pokrewieństwie - zdecydowaliśmy, że trzeba ci zapewnić opiekę. Twoja matka, jak wiesz, poślubiła niejakiego Charlesa Kellawaya. Ty jesteś owocem tego związku - jej nos zadrżał‚ lekko, dobitnie demonstrując pogardę, jaką kuzynka darzyła zarówno moich rodziców, jak i ich potomstwo. - Niestosowne małżeństwo. Nie był to mężczyzna, którego dla niej wybrano. To musiało być małżeństwo z miłości - wtrąciłam, bowiem słyszałam o tym od niani Grange, której ciotka była mamką samej kuzynki Agaty i doskonale znała dawne sekrety rodzinne. Proszę nie przerywaj mi. To bardzo poważna sprawa. Twoja matka, wbrew woli rodziny, poślubiła mężczyznę z jakiegoś dzikiego zakątka, o którym nigdy nawet nie słyszeliśmy. - Ciotka spojrzała na mnie surowo. - Ty urodziłaś się w niecały rok później. Wkrótce potem twoja matka, okazując całkowity brak odpowiedzialności, porzuciła swój dom i wróciła na łono rodziny, przywożąc ciebie ze sobą.

Miałam wtedy trzy lata - powiedziałam, znowu cytując nianię Grange. Kuzynka Agata uniosła brwi.

Prosiłam, abyś mi nie przerywała. Nie miała nic... zupełnie nic. Obie stałyście się ciężarem dla twojej babki. A twoja matka umarła w dwa lata później. Miałam wtedy pięć lat. Pamiętałam ją jak przez mgłę: duszące uściski, które uwielbiałam, i poczucie bezpieczeństwa, docenione dopiero, gdy jej zabrakło. W moim umyśle tkwił rozmyty obraz: siedziałam na chłodnej trawie, a matka obok mnie, trzymając w dłoni szkicownik. Zawsze coś rysowała i starannie chowała blok przed babką. Oczywiście wyczuwałam, że była w niełasce, i często widziałam siebie w roli obronnej tarczy.  Kochasz mnie, prawda, Ellen? - pytała. - Nieważne, co zrobiłam. - Słowa te dźwięczały mi w uszach, kiedy o niej myślałam, i zawsze czułam złość na tępą pięciolatkę, nie pojmującą, co się wokół niej dzieje. Twoja babka była w wieku praktycznie wykluczającym wychowanie dziecka - kontynuowała kuzynka Agata. Tak, pomyślałam ponuro. W moich oczach zawsze wydawała się niewyobrażalnie stara z zaciśniętymi ustami, zimnym spojrzeniem i małym białym czepkiem, którego chyba nigdy nie zdejmowała - groźna staruszka, budząca we mnie przerażenie. Ze zgrozą uświadomiłam sobie, iż zostałam sama, straciłam ową kochającą w spół konspiratorkę i towarzyszkę, i w przyszłości bez jej pomocy będę musiała wyplątywać się z kłopotów, w jakie stale wpadałam.

Na szczęście byłam z natury odporna i zdołałam wykształcić w sobie stoicką obojętność na wszelkie upomnienia czy dramatyczne apele do Boga, po których niezmiennie padało pytanie, co ze mnie wyrośnie. Po śmierci babki nie potrafiłam wzbudzić w sobie smutku i nawet nie udawałam, że go czuję Twoja babka przed śmiercią - ciągnęła dalej kuzynka Agata - prosiła mnie, abym się tobą zajęła, i przysięgłam jej to na łożu śmierci. Jestem zdecydowana spełnić tę obietnicę. Musisz sobie uświadomić, że nie trafiłaś do sierocińca tylko dzięki temu, iż wzięłam cię do mojego domu. W sierocińcu przygotowano by cię do roli pokojówki jakiejś damy albo też gdybyś okazała skłonności w kierunku nauki, guwernantki. Ja jednak sprowadziłam cię tutaj, toteż pobierasz nauki wraz z Esmeraldą i żyjesz jak członek rodziny. Proszę, pamiętaj o tym. Nie żądam wdzięczności, ale jej oczekuję. Nie spodziewaj się takich przywilejów, jakie ma moja córka. To powinno dobrze wpłynąć na twój charakter. Kiedy osiągniesz odpowiedni wiek, zapewne będziesz musiała zapracować na swe utrzymanie. Radzę ci zatem wykorzystać ogromną szansę, jaka ci się trafiła. Dzięki guwernantce, w wieku osiemnastu lat staniesz się wykształconą młodą kobietą. Poznasz także maniery i zwyczaje panujące w wyższych sferach. Możesz na tym bardzo skorzystać, Ellen. Ucz się wszystkiego, czego tylko możesz i zawsze pamiętaj, że dzięki mnie otrzymałaś szansę na lepsze życie. To wszystko. Odesłała mnie, abym mogła zastanowić się nad jej słowami, pojąć, jak wielkie spotkało mnie szczęście i w zbudzić w sobie pokorę. Tej bowiem cnoty, najbardziej pożądanej u ludzi, którzy znaleźli się w podobnej do mojej sytuacji, mnie niestety wyraźnie brakowało. Kiedyś wydawało mi się nawet, że kuzynka Agata obserwuje mnie z sympatią, bowiem gdy mnie spotykała, w jej oczach pojawiał się wyraz głębokiego zadowolenia. Wkrótce jednak pojęłam, iż satysfakcję czerpała ze świadomości spełnienia dobrego uczynku - opieki nade mną - i nie miało to nic wspólnego z moim postępowaniem. W istocie kuzynka zdawała się z lubością przyjmować wszystkie moje wybryki, których zresztą nie brakło, i wreszcie pojęłam, że według niej im większym byłam ciężarem, tym znaczniejszą zasługą stawał się sam fakt trzymania mnie w jej domu. Łatwo zgadnąć, iż nie darzyłam kuzynki Agaty zbyt gorącym uczuciem. Nasze usposobienia różniły się diametralnie i szybko doszłam do wniosku, że jako jedyna w tym domu potrafię się jej sprzeciwić. Kiedy byłam młodsza, wciąż wisiało nade mną widmo sierocińca, szybko jednak zrozumiałam, że nigdy nie zostanę tam odesłana. Kuzynka Agata nie mogłaby pozbyć się mnie w ten sposób - co powiedziałyby jej przyjaciółki? Mój niesławny charakter stanowił dla niej stale ĹşrĂłdĹ‚o przyjemności. W kręgu znajomych częściej opowiadała o mnie niż o Esmeraldzie. Jej własna córka była nikim. Ja - wręcz przeciwnie. Wychodząc z salonu często słyszałam uwagi typu: Oczywiście jej matka lub Trudno uwierzyć, że biedna Frances była z domu Emdon”. Biedna Frances to moja matka, zaś Emdonowie byli szlachetną rodziną, która wydała zarówno ją, jak i kuzynkę Agatę. Oczywiście już od dziecka byłam przebiegła, sprytna jak całe stado małpiatek, jak to ujęła niania Grange. Jeśli gdzieś dzieje się coś niedobrego, to na pewno maczała w tym palce panna Ellen. A co do panny Esme, zawsze pójdzie tam, dokąd zaprowadzi ją niegrzeczna kuzynka. - Przypuszczam, że w pewnym sensie byłam w naszym domu równie ważna, jak jego właścicielka. Zimy spędzaliśmy w wysokiej rezydencji naprzeciwko Hyde Parku. Uwielbiałam tamtejsze drzewa, które w oczekiwaniu na nasz powrót ze wsi pokrywały się złotem i rdzą. Siadywałyśmy z Esmeraldą często w oknie na najwyższym piętrze i zabawiałyśmy się pokazując sobie wszystkie słynne budowle. Północne okno wychodziło wprost na park, lecz ze wschodniego dostrzegałyśmy parlament, Big Bena i Kaplicę Bromptołską. Nasłuchiwałyśmy, kiedy rozlegnie się dzwonek roznosiciela bułeczek i patrzyłyśmy na białe czepeczki pokojówek, wybiegających z okolicznych budynków z półmiskami, gotowymi przyjąć jego towar. Niania Grange kazała zawsze kupić kilka, toteż później siadałyśmy przy kominku chrupiąc podpieczone na ogniu bułeczki i napawając się ich delikatnym, maślanym smakiem. Obserwowałyśmy zamiataczy ulic - bosonogich chłopców, którzy budzili w nas smutek, bo byli tacy biedni, a kiedyś obie uroniłyśmy parę łez na widok mężczyzny goniącego wyładowany powóz, zdążający na dworzec Paddington - człowiek ten miał nadzieję zarobić parę groszy dźwigając bagaże podróżnych. Wymyśliłam historyjkę na jego temat, opowieść tak rozdzierająco smutną, że Esmeralda rozpłakała się żałośnie. Była bardzo wrażliwa i wzruszała się tak łatwo, że musiałam nieco zmienić moją opowieść w sposób, który spodobałby się zapewne kuzynce Agacie: potomek dobrego rodu roztrwonił ojcowiznę w piwiarniach i klubach. Zaczął bić swoją żonę, a dzieci bały się go śmiertelnie. Biedna, słodka, naiwna Esmeralda! Tak łatwo było nią kierować! Popołudniami, po lekcjach, odbywałyśmy wraz z nianią Grange spacery po Ogrodach Kensingtolskich. Niania przysiadała na ławeczce pośród klombów, a my szalałyśmy w pobliżu. Tylko proszę nie schodzić mi z oczu, panienko Ellen, albo porozmawiamy inaczej. - Tym akurat nie musiała się martwić, bo lubiłam trzymać się obok i słuchać, o czym plotkowała z innymi nianiami. Matka Esme? Daję słowo, to prawdziwa wiedźma. Nie mówiłabym tego, ale moja ciotka była jej nianią, a takie rzeczy powinny pozostać w rodzinie. Panna Esme? Biedne, chorowite chuchro. A co do panny Ellen, no, to naprawdę mała dama. Doprawdy, można by pomyśleć, że jest dziedziczką, a nie ubogą krewną. Kiedyś to się na niej zemści, zapamiętajcie moje słowa. Inne nianie opowiadały o swoich paniach i podopiecznych, a ja uciszałam Esmeraldę, abyśmy obie mogły słuchać bez przeszkód. Nasze towarzyszki piszczały, rzucały w siebie piłkami, wymachiwały kapeluszami albo tuliły do piersi lalki, podczas gdy ja siedziałam nonszalancko na trawie tuż za oparciem ławki, bezwstydnie podsłuchując. Byłam obsesyjnie ciekawa wszystkiego, co miało związek z moją matką. Ciotka twierdzi, że była naprawdę ładna. Podobno nasza panienka jest do niej bardzo podobna. Nie zdziwię się, jeśli będziemy z nią jeszcze mieli kłopoty. Ale to dopiero przyszłość. Ciotka opowiadała mi, jak jej matka wróciła do domu. Była w okropnym stanie. Coś się popsuło - ciotka nigdy nie dowiedziała się co - w każdym razie uciekła do matki, zabierając z sobą dziecko. Na mą duszę, trafiła z deszczu pod rynnę. Podobno nigdy nie dali jej zapomnieć o tym, co zrobiła. A jeśli chodzi o babkę panny Ellen, to ponoć taka sama z niej była jędza, co z mojej pani. Zajmowała się prostakami, pilnowała, by dostawali zupę i porządne koszule, a jednocześnie unieszczęśliwiała własną córkę... i to maleństwo. A potem panna Frances umarła, zostawiając naszą panienkę Ellen, której wciąż wypomina się, że jest ciężarem dla innych. To znaczy, stara dama, taka jak pani Emdon, i małe, pełne życia dziecko... nie pasowały do siebie! Kiedy zaś babka umarła, ona zabrała dziewczynkę. Tak naprawdę to nic innego nie mogła zrobić. Ale nie da dziecku zapomnieć, jak wiele jej zawdzięcza! W ten sposób już w dzieciństwie zaczęłam zbierać mgliste fakty, dotyczące moich początków. Wszystko to niezmiernie mnie intrygowało. Często zastanawiałam się, jaki był mój ojciec, ale nigdy o nim nie wspominano, toteż niczego nie zdołałam się dowiedzieć. Spoglądając w przeszłość czułam, że przez całe moje życie nikomu na mnie nie zależało. Może jedynie kuzynka Agata pragnęła mnie zatrzymać, lecz jedynie dlatego, że stanowiłam kolejną pozycję w jej rejestrze cnót. Nie byłam dzieckiem, które lubowało się w ponurych rozmyślaniach. Na nieszczęście - przynajmniej tak to wtedy odbierałam - cechowała mnie niezłomna ufność we własną zdolność korzystania ze wszystkiego, co podsuwało życie i przynajmniej Esmeralda cieszyła się, że ma przyszywaną siostrę. W istocie beze mnie czuła się całkiem zagubiona. Nigdy nie mogłam zbyt długo być sama, bo natychmiast zaczynała mnie szukać. Nie lubiła swego własnego towarzystwa. Bała się matki, ciemności i w ogóle życia. Przypuszczam, iż litość dla Esmeraldy pozwalała mi cieszyć się, że jestem sobą. Latem wyjeżdżaliśmy do wiejskiej posiadłości kuzyna Williama Loringa. Każdemu z tych wyjazdów towarzyszył‚ ogromny rozgardiasz. Przez kilka dni odbywało się pakowanie, a my szalałyśmy z podniecenia, snując plany zabaw na cały pobyt na wsi. Kryty powóz dowoził nas na stację, po czym następowała gorączkowa krzątanina przy wsiadaniu do pociągu i dyskusje, czy powinnyśmy siedzieć przodem, czy tyłem do lokomotywy, co już samo w sobie stanowiło wspaniałą przygodę. Rzecz jasna towarzyszyła nam guwernantka, która pilnowała, abyśmy siedziały prosto na obitych pluszem siedzeniach, i abym ja nie wykrzykiwała zbyt głośno, kiedy pokazywałam Esmeraldzie mijane wioski i krajobrazy. Część służby wyruszała przed nami, niektórzy dojeżdżali później. Kuzynka Agata zjawiała się zazwyczaj dopiero po tygodniu - o, błogosławione dni! - po czym przenosiła swe akcje dobroczynne z miasta na prowincję. Posiadłość leżała w hrabstwie Sussex - dostatecznie blisko Londynu, by kuzynka Agata mogła bez zbytniego trudu dotrzeć do miasta, jeśli wymagała tego szlachetna sprawa. Umożliwiało to również kuzynowi Williamowi Loringowi doglądanie jego rozległych interesów, nie pozbawiając go przy tym całkowicie świeżego wiejskiego powietrza. Nauczyłyśmy się z Esmeraldą jeździć konno, odwiedzałyśmy biednych, pomagałyśmy przy kościelnym festynie i uczestniczyłyśmy w wiejskim życiu szlachty. Na prowincji spotkania towarzyskie organizowano równie często, co w stolicy. Esmeralda i ja byłyśmy za młode, by w nich uczestniczyć, ale przyjęcia bardzo mnie interesowały. Szkicowałam nawet suknie dam, wyobrażając sobie, jak bym w nich wyglądała. Namawiałam też Esmeraldę do ukrywania się na schodach, abyśmy mogły oglądać przyjazd gości. Patrzyłyśmy z zachwytem, jak wchodzą do wielkiego holu, gdzie witali ich imponująca kuzynka Agata i kuzyn William Loring, wyglądający przy niej zupełnie niepozornie. Wyciągałam Esme z łóżka i razem spoglądałyśmy zza poręczy na wspaniale zgromadzenie. Czasem nawet wymykałam się aż na górny podest. Gdyby ktoś uniósł wtedy wzrok, musiałby mnie dostrzec. Esmeralda dygotała ze strachu, a ja śmiałam się z niej. Wiedziałam, że i tak nie zostanę odesłana do sierocińca, bo kuzynka Agata straciłaby jeden ze swych powodów do chwały. Później pląsałam po sypialni, porywając do tańca Esmeraldę. Właśnie na wsi naprawdę uświadomiłam sobie, jak ważną rodziną są Carringtonowie. Nawet kuzynka Agata wypowiadała to nazwisko z nabożeństwem. Mieszkali w Trentham Towers, wspaniałym domu na wzgórzu - właściwie dworze - a pan Josiah Carrington był czymś w rodzaju miejscowego dziedzica. Podobnie jak kuzyn William Loring, prowadził liczne interesy w mieście i miał oczywiście dom w Londynie - ściślej mówiąc, na Park Lane. Niania Grange pokazywała nam go kilkakrotnie. To miejska rezydencja Carringtonów - oznajmiała przyciszonym głosem, jakby miało chodzić o najprawdziwszy raj. Do ich rodziny należała większa część wioski w Sussex i kilkanaście okolicznych gospodarstw, a żoną pana Josiaha Carringtona była lady Emily, tytuł wskazywał, że musiała być córką hrabiego. Jedną z największych ambicji kuzynki Agaty stanowiło utrzymywanie dobrych stosunków z Carringtonami, a ponieważ zawsze osiągała to, do czego dążyła, w pewnym sensie i to jej się udało. Wiejski dom kuzyna Williama był przyjemnym, klasycystycznym budynkiem o wdzięcznym portyku i eleganckiej sylwetce. Salon znajdował się na pierwszym piętrze: wielki, wysoki pokój o przepięknych gzymsach, idealny do podejmowania gości. Tu właśnie kuzynka Agata przyjmowała w każdy czwartek, kiedy była w domu na wsi, a jej proszone obiady i bale słynęły ze znakomitej organizacji. Zawsze też była niepocieszona, jeśli Carringtonowie z jakichś przyczyn nie mogli się zjawić. Okazywała niezwykłą uprzejmość wobec lady Emily i niezwykle przejęta towarzyszyła jej we wszystkim, podczas gdy kuzyn William i pan Josiah Carrington z równą pasją dyskutowali o giełdzie. Był jeszcze Philip Carrington, starszy ode mnie o rok, a od Esmeraldy o dwa. Kuzynce Agacie bardzo zależało, aby został dobrym przyjacielem jej córki. Pamiętam, jak pewnego wczesnego lata, niedługo po przyjeździe na wieś, po raz pierwszy spotkałam Philipa. Esmeralda została mu oficjalnie przedstawiona w salonie, mnie ominął ten zaszczyt. Następnie kuzynka Agata poleciła córce, aby zaprowadziła Philipa do stajni i pokazała mu swego kucyka. Zaczaiłam się na nich w korytarzu i dalej poszliśmy już razem. Philip miał jasne włosy i piegowaty nos oraz bardzo blade niebieskie oczy. Niemal dorównywał mi wzrostem, a byłam przecież dość wysoka jak na swój wiek. Zainteresowałam go chyba. Dostrzegłam też natychmiast, że od pierwszej chwili nie darzył sympatią Esmeraldy, zrażony pewnie tym, iż wysłano go gdzieś w towarzystwie dziewczynki, i to w dodatku tak wątłej. Przypuszczam, że jeździcie na kucach? - powiedział z lekką pogardą. A ty na czym jeździsz? - zapytałam. Oczywiście na koniu. My także niedługo dostaniemy konie - wtrąciła Esmeralda. Zignorował ją. Też potrafiłybyśmy dosiąść konia - rzuciłam. - To prawie to samo, co kucyk. Co ty tam wiesz. I tak sprzeczaliśmy się przez całą drogę do stajni. Tam wyśmiał nasze kucyki, czym mnie rozgniewał, bo szaleńczo kochałam mojego Browniego. Prawdą jest jednak, że po tej rozmowie nigdy już nie patrzyłam na biedne stworzenie tak, jak wcześniej. Philip pokazał nam konia, na którym przyjechał. Jest bardzo mały – zauważyłam. Założę się, że nie potrafisz na nim jeździć. Założę się, że tak. To było wyzwanie. Esmeralda zaczęła trząść się ze strachu. Szeptała do mnie gorączkowo: Nie, Ellen, nie! - ale ja dosiadłam jego konia na oklep i skierowałam na padok, okrążając go brawurowo. Muszę przyznać, że nawet trochę się bałam, ale nie miałam zamiaru pozwolić mu wygrać. Poza tym, chciałam go ukarać za drwiny z Browniego. Potem Philip wskoczył na konia i pokazał nam parę sztuczek. Bezwstydnie się popisywał. Przez cały czas kłóciliśmy się, ale też obojgu nam sprawiało to dużą przyjemność. Esmeralda martwiła się sądząc, że się nienawidzimy. Mama nie będzie zadowolona - powiedziała mi potem. - Pamiętaj, że to Carrington. Co z tego? Ja jestem Kellaway - odparłam - a to równie dobre nazwisko. Tego lata Philip miał na wsi nauczyciela i często się spotykaliśmy. To wtedy po raz pierwszy usłyszałam o Rollo. Co za śmieszne imię! - wykrzyknęłam, na co Philip aż poczerwieniał z wściekłości. Rollo był jego bratem, starszym o dziesięć lat. Philip zawsze wspominał o nim z dumą. Ponieważ miał wtedy dwanaście lat, Rollo musiał mieć dwadzieścia dwa. Studiował w Oxfordzie i, wedle słów Philipa, potrafił wszystko. Szkoda, że nie może zmienić imienia - powiedziałam, wyłącznie po to, by zrobić mu na złość. Ty głupia, to wspaniałe imię. Imię wikinga. Ale wikingowie byli piratami - odrzekłam ze wzgardą. Władali na morzach. Podbijali wszystkie kraje, do jakich dotarli. Rollo był jednym z największych: wyruszył do Francji, a tamtejszy król tak się przeraził, że podarował mu część swego państwa. Tak powstała Normandia. A my jesteśmy Normanami - spojrzał na nas lekceważąco. - Przybyliśmy tu i podbiliśmy was. Nieprawda! - krzyknęłam - My też jesteśmy Normankami, prawda, Esmeraldo? Esmeralda nie była pewna. Szturchnęłam ją lekko. Zupełnie nie wiedziała, jak postępować z Philipem. Zresztą i tak oboje zupełnie nie liczyliśmy się z jej zdaniem. My byliśmy lepszymi Normanami niż wy - ciągnął Philip. - Książętami. Wy pochodzicie od prostego ludu. Wcale nie, bo... I tak dalej. Potem Esmeralda stwierdziła: Mama gniewałaby się, gdyby wiedziała, że się z nim kłócisz. W końcu to Carrington. Pamiętam dzień, kiedy Rollo przyjechał z Oxfordu. Pierwszy raz ujrzałam go jadącego alejką wraz z Philipem. Dosiadał białego konia i, jak powiedziałam Esmeraldzie, gdy już nas minął, powinien mieć na głowie jeden z tych hełmów ze skrzydełkami po bokach. Wtedy wyglądałby zupełnie jak wiking. W ogóle z nim nie rozmawiałyśmy. Philip pozdrowił nas jedynie okrzykiem, dając wyraźnie do zrozumienia, że nie będzie marnował czasu dla dwóch dziewczynek, gdy ma obok siebie równie wspaniałego towarzysza. Sam Rollo ledwo na nas spojrzał. Oczywiście otrzymał zaproszenie do naszego domu, gdzie przyjęto go iście po królewsku. Kuzynka Agata wręcz łasiła się do niego. Niania Grange stwierdziła potem, że można by sądzić, iż to jakieś bóstwo, i że pewnie pani wyciąga szpony, aby schwytać go dla Esmeraldy. Najpewniej odziedziczy te wszystkie miliony - dodała. - Choć myślę, że i paniczowi Philipowi skapnie co nieco.  Kiedy wróciliśmy tego roku do Londynu, zaczęłam częściej widywać Rolla. Gdy tylko miał wolne, odwiedzał nas z rodzicami. Uwielbiałam chwile, kiedy ulicę przed domem wypełniały powozy, zajeżdżające pod nasze drzwi. Rozwijano wtedy markizę w biało-czerwone paski, pod którą przechodzili goście, a w pobliżu gromadził się tłumek gapiów. Z zachwytem przyglądałam się temu z okna dziecięcego pokoju. To były piękne dni. Każdego ranka budziłam się oczekując, że zdarzy się coś nadzwyczajnego. Służba plotkowała o gościach, szczególnie dużo uwagi poświęcając Carringtonom. Czasami kuzynka Agata i kuzyn William udawali się na Park Lane na kolację. Odprowadzałyśmy ich wzrokiem, srodze żałując, iż przyjęcie nie odbywa się u nas. Jak już wspomniałam, znaczną część życia spędzałam na dole, a kiedy tylko mogłam, dosiadałam się do stołu służących i słuchałam. Gdyby Esmeralda była ze mną, bardziej zważaliby na to, co mówią, lecz mną nie przejmowali się zanadto, może dlatego, że w przyszłości mój los miał umieścić mnie pośród im podobnych. Kiedyś jedna z pokojówek stwierdziła: Panna Ellen to takie ni sio, ni owo. Pewnie zostanie guwernantką, jak będzie starsza. Ja tam już wolę być pokojówką, człowiek przynajmniej zna wtedy swoje miejsce. Ta myśl zaniepokoiła mnie wprawdzie, ale na krótko. Byłam pewna, że gdy nadejdzie czas, potrafię dać sobie radę, tymczasem jednak mój nieokreślony status pozwalał mi swobodnie wędrować między dwoma światami. Moja obecność zupełnie nie krępowała służących. Wkrótce odkryłam, że ona i on to kuzynka Agata i kuzyn William Loring. Dowiedziałam się też, że ona jest strasznie skąpa, co tydzień sprawdza rachunki kucharki i niezmordowanie wypytuje o każdą pozycję, a on okropnie się jej boi. Jej zależy tylko na podniesieniu własnej pozycji. Patrzcie, jak ugania się za tymi Carringtonami. Wstydu nie ma! Tamci prowadzą naprawdę wystawne życie, zarówno  na Park Lane, jak i w Sussex, a kucharka na własne uszy słyszała kiedyś, że ona kazała mężowi kupić dom w Sussex tylko dlatego, że mieszkają tam Carringtonowie. Zawsze knuła, jak wspiąć się jeszcze o szczebel wyżej. Dzięki licznym porozumiewawczym gestom i mrugnięciom (sądzono, że nie potrafię ich odczytać) dowiedziałam się również, iż ona jest zdecydowana połączyć obie rodziny. A ponieważ Carringtonowie mają dwóch chłopców, a ona córkę, łatwo zgadnąć, co zamierzała. Byłam zdumiona. Wierzyli, że zdołają wydać Esmeraldę za Philipa albo za tego wspaniałego mężczyznę na białym koniu!? Z trudem powstrzymując śmiech zastanawiałam się, czy powiedzieć o tym Esmeraldzie. Po co jednak ją przerażać. Zupełnie straciłaby tę resztkę rozsądku, jaka jej jeszcze została. Życie było takie ciekawe! Na górze, w pokojach dziecięcych, skąd mogłam podglądać ludzi, którzy - jak nieustannie przypominała mi kuzynka Agata - stali o wiele wyżej ode mnie, i na dole w kuchni, skąd czerpałam przeróżne sekrety, gdy służących ogarnęła lekka senność po zjedzeniu pieczeni czy kurczaka w cieście, podlanego winem, które kucharka robiła z czarnego bzu albo mlecza. Cieszyło mnie również, że moje pochodzenie jest tak tajemnicze. Za nic nie chciałabym być córką kuzynki Agaty, jak parę razy powiedziałam Esmeraldzie, kiedy byłam na nią wściekła. Być może kuzyn William Loring byłby nawet niezłym ojcem, lecz jego uległość żonie sprawiała, że nie darzyłam go specjalnym podziwem. Tak zatem wyglądała nasza jesień i zima - ogień na kominku, kasztany strzelające w palenisku, roznosiciel bułeczek, śliczne powozy, przejeżdżające obok z turkotem kół. Patrząc na nie, zastanawiałam się często, kim są zasiadający w nich ludzie. Wymyślałam przeróżne historie, które opowiadałam potem zafascynowanej Esmeraldzie, a ona pytała: Skąd wiesz, kim oni są i dokąd zmierzają? Ja zaś mrużyłam oczy i odpowiadałam tajemniczo: Więcej jest rzeczy na niebie i ziemi, Esmeraldo Loring, niż to się śniło filozofom. - Esmeraldą wstrząsał dreszcz i patrzyła na mnie z podziwem (który sprawiał mi dużą przyjemność). Często rzucałam jej różne cytaty, a czasem udawałam, że to moje własne słowa. Wierzyła mi. Nauka nie szła jej zbyt łatwo. Szkoda, że była tak mało zdolna, bowiem przez to nabrałam przesadnego mniemania o swej własnej inteligencji. Z drugiej strony, kuzynka Agata czyniła wszystko, aby przekonać mnie o mojej miernocie.

Może więc nieudolność Esmeraldy nie była taka zła, bo biorąc pod uwagę, że jej matka traktowała mnie, jakbym była nikim, a służba niespecjalnie się mną przejmowała, potrzebowałam czegoś, co pomogłoby mi zachować pewność siebie. Byłam śmiała i żądna przygód, co dało podstawę do plotek, że mam w sobie żyłkę złośliwości. Szczególnie lubiłam targowiska. W naszej dzielnicy nie było ani jednego, ale czasami służący wyprawiali się tam, a ja wysłuchiwałam ich opowieści. Raz ubłagałam Rose, jedną z pokojówek, żeby mnie z sobą zabrała. Była to kapryśna dziewczyna, zawsze miała jakiegoś narzeczonego, póki w końcu nie znalazła jednego, który chciał się z nią ożenić. Na dole często rozmawiano o jej wyprawie, ona zaś stale dodawała do niej kolejne drobiazgi. Przynosiła je z sobą do kuchni. Spójrzcie, co znalazłam na targu! - wołała wtedy, a oczy jej lśniły. - Tanie jak barszcz! Jak już mówiłam, przekonałam ją, by zaprowadziła mnie na targ. Ona także uwielbiała łamać obowiązujące zasady. Dosyć mnie przy tym lubiła i często opowiadała mi o swoim narzeczonym. Był to stangret Carringtonów i Rose miała zamieszkać z nim w domku przy stajniach. Nigdy nie zapomnę tego targowiska. Oświetlały je lampy naftowe, a powietrze aż dzwoniło od ochrypłych głosów kobiet i mężczyzn, zachwalających swe towary. Wszędzie stały kramy, na których piętrzyły się stosy jabłek, wypolerowanych do połysku, sąsiadujące z pomarańczami, gruszkami i orzechami. Był dopiero listopad, lecz sprzedawano już jemiołę i gałęzie ostrokrzewu. Z podziwem oglądałam fajanse, wyroby metalowe, używane ubrania, węgorze duszone i w galarecie -  można było zjeść je na miejscu albo zabrać do domu - a już w zupełny zachwyt wprawiła mnie apetyczna woń, unosząca się niczym obłok ze stoiska z rybą i frytkami. Najbardziej jednak podobali mi się ludzie targujący się przy kramach i ze śmiechem przepychający się przez tłum im podobnych. Uważałam, że jest to najbardziej podniecające ze wszystkich znanych mi miejsc. Wróciłam do domu z płonącymi oczami i natychmiast zaczęłam snuć opowieści, roztaczając przed Esmeraldą cudowne wizje. Pochopnie obiecałam jej, że ją tam zabiorę. Od tej pory ciągle wypytywała mnie o targ, a ja wymyślałam najdziksze historie. Zazwyczaj zaczynały się tak: Kiedy wybrałyśmy się z Rose na targ..Przeżywałyśmy tam coraz to nowe fantastyczne przygody - wszystkie zrodzone w moim umyśle - a Esmeralda słuchała z zapartym tchem. Wreszcie nadszedł dzień, kiedy rzeczywiście tam poszłyśmy, w wyniku czego zwrócił na mnie uwagę nawet wspaniały Rollo. Pamiętam, że było to na tydzień przed świętami - w mroczny dzień, kiedy mgła otuliła korony drzew w parku. Uwielbiałam podobne dni. Park w moich oczach stawał się wtedy czarodziejskim lasem, skąpanym w miękkim, błękitnym blasku. Czułam, że wszystko jest możliwe i powiedziałam do siebie: Dzisiaj zabiorę Esmeraldę na targ. Nie mogłam lepiej trafić. Tego wieczoru w naszym domu miało się odbyć przyjęcie. Nikt nie miał głowy, żeby się nami zajmować. Ona złapała wiatr w żagle - stwierdziła kucharka, mając na myśli kuzynkę Agatę. Wiedziałam, o co jej chodziło. Głos kuzynki rozlegał się w całym domu. Panno Hammer - tak nazywała się jej nieszczęsna osobista sekretarka - czy przygotowała już pani karty z nazwiskami na stół? Proszę pamiętać, że lady Emily ma siedzieć po prawej ręce pana, zaś pan Carrington po lewej mojej. Pan Rollo powinien znaleźć się pośrodku, rzecz jasna po lewej stronie pana. Czy przysłano już kwiaty? - kuzynka szalała po domu niczym huragan - Wilton - zwróciła się do lokaja - upewnij się, że rozłożono czerwony dywan i markizę. Dopilnuj tego osobiście. - I do swej pokojówki, Yvonne - Obudź mnie o piątej. Potem przygotuj dla mnie kąpiel. W kuchni patrzyła na ręce kucharce (Jakbym sama nie znała się na mojej robocie, mruknęła kucharka). Rano trzykrotnie posyłała po Wiltona, przekazując mu polecenia dla służby. To był właśnie taki dzień. Spotkałam ją na schodach, a ona minęła mnie bez słowa, zupełnie nie dostrzegając mojej osoby. I znów pomyślałam: To z pewnością najlepszy moment na wyprawę na targ. Niania Grange także została zaprzęgnięta do pracy, zajmując się żelazkami do włosów. Nasza guwernantka miała pomagać w układaniu kwiatów. A my zostałyśmy: guwernantki, sans niani, sans nadzoru, sans wszystkiego - jak powiedziałam Esmeraldzie, nieco upraszczając francuskie zdanie. - To idealny dzień, byśmy mogły wymknąć się niezauważone. Targ powinno się oglądać przy blasku pochodni, a w grudniu robi się ciemno około wpół do piątej. Pochodnie błyszczą niczym wybuchające wulkany - oznajmiłam z pewną przesadą. - A zapalają je dopiero po zmroku. Zapewniłam nianię Grange, że z Esmeraldą zajmiemy się sobą, i wkrótce po podwieczorku, który tego dnia podano o wpół do czwartej, aby nie zawracać nim sobie głowy później, wyruszyłyśmy. Poprzednio starannie zapamiętałam numer omnibusu i przystanek, na którym miałyśmy wysiąść, toteż bez przeszkód dotarłyśmy na miejsce. Dochodziła piąta. Z radością patrzyłam, jak w oczach Esmeraldy pojawia się podziw. Była zachwycona wszystkim: sklepami o wystawach ozdobionych sztucznym śniegiem - w rzeczywistości była to wata na sznurkach, ale wyglądała bardzo efektownie - i pełnych zabawek. Odciągnęłam ją od nich, chcąc pokazać stoisko rzeźnika, obwieszone truchłami świń, trzymających w ryjach pomarańcze, i wielkimi połciami wołowiny i baraniny. Sam rzeźnik, ubrany w fartuch w biało-niebieskie paski, ostrzył swe długie noże i wykrzykiwał: Kupujcie! Kupujcie! Były tam również kramy pełne owoców i orzechów, sprzedawca starych ubrań i ludzie jedzący węgorza w galarecie z błękitnych i białych misek. Z jednego sklepu unosił się kuszący zapach zupy groszkowej. Zajrzałyśmy do środka i ujrzałyśmy długie ławy, na których siedzieli ludzie popijający wrzącą zupę z parujących kubków. Obok stał kataryniarz z małpką na katarynce; na ziemi leżała czapka, do której przechodnie wrzucali pieniądze. Z zadowoleniem stwierdziłam, że choć raz Esmeralda uznała moje opowieści za autentyczne. Kiedy żona organisty zaczęła śpiewać dość piskliwym, przenikliwym głosem, wokół nas zebrała się spora grupka ludzi. Po chwili przez tłum zaczął przedzierać się wózek, wiozący spory stos żelaznych naczyń. Uwaga na nogi! - krzyczał wesoły głos - Z drogi! Przepuście Kości i Szmaty Harry'ego! Odskoczyłam na bok i zostałam porwana przez ludzką rzekę, która uniosła mnie na trotuar. Kilka osób zawołało coś do Kości i Szmat Harry'ego, on zaś odpowiadał pogodnie na dobroduszne zaczepki. Obserwowałam go z zainteresowaniem, ciekawa, co będzie dalej, gdy nagle zorientowałam się, że u mego boku nie ma Esmeraldy. Rozejrzałam się gwałtownie. Zaczęłam wykrzykiwać jej imię, ale bez skutku. Ani śladu Esmeraldy. Nie od razu wpadłam w panikę. Musi być gdzieś na targu, powiedziałam sobie, i to niezbyt daleko. Założyłam, iż będzie trzymać się mojego boku; tak jej zresztą nakazałam, a ona nie miała w sobie awanturniczej żyłki. Uważnie przyjrzałam się otaczającym mnie ludziom, ale nigdzie jej nie było. Po dziesięciu minutach gorączkowych poszukiwań zaczęłam naprawdę się bać. Miałam przy sobie wszystkie nasze pieniądze, z wielkim trudem wydłubane ze skarbonek, do których tak łatwo wrzucić monetę i tak ciężko ją wyciągnąć (operacja, wymagająca wsunięcia ostrza noża przez szczelinę; pieniążek opierał się na nim i, po wydobyciu noża, wypadał). Jak Esmeralda zdoła bez pieniędzy wrócić do domu? Po półgodzinie ogarnęło mnie przerażenie. Przyprowadziłam Esmeraldę na targ i zgubiłam ją. Moja wyobraźnia - jakże użyteczna w chwilach, kiedy ją kontrolowałam - obecnie okazała...