5 BT-Księga Powtórzonego Prawa Hachette 2006.pdf

(48155 KB) Pobierz
BM P
%
V
BIBLIA
TYSIĄCLECIA
Księga Powtórzonego Prawa
PISMO ŚWIĘTE
STAREGO I NOWEGO
TESTAMENTU
B
1B
£ ) A C V $ ] Ą C £
6
C
1A
KSIĘGA POWTÓRZONEGO PRAWA
W PRZEKŁADZIE Z JĘZYKÓW ORYGINALNYCH OPRACOWAŁ ZESPÓŁ
BIBLISTÓ W POLSKICH
Z IN ICJATYW Y BENEDYKTYNÓW TYNIECKICH
http://chomikuj.pl/KosciolKatolicki
http://chomikuj.pl/WiDI19
WYDANIE PIĄTE
NA NOWO OPRACOWANE I POPRAWIONE
ILUSTROWANE
skan WiDI19
palló
IT
num
T
HACHETTE
BIBLIA TYSIĄCLECIA
WYDANIE ILUSTROWANE
Tekst na podstawie Wydania Piątego
REDAKTOR
t Ks. Kazimierz Dynarski SAC
Maria Przybył
REDAKCJA NAUKOWA
t O. Augustyn Jankowski OSB
t Ks. Lech Stachowiak, Bp Kazimierz Romaniuk
Ks. Tomasz Hergeseł, Ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB
PRZEKŁAD
Ks. Władysław Borowski SRL
WYBÓR ILUSTRACJI I KOMENTARZE
Ks. Michał Janocha
Irina Tatarowa
IMPRIMATUR
Poznań, dnia 29 marca 2005 r., N. 1622/2005,
t Stanisław Gądecki, Arcybiskup Metropolita Poznański,
Ks. Ireneusz Dosz, Kanclerz Kurii Metropolitalnej
Ilustracje: EAST NEWS
Projekt okładki: Maciej Sadowski
Ilustracje na okładce:
Mojżesz otrzymuje Dziesięcioro Przykazań, Szkoła Rafaela, Muzeum Watykańskie (przód)
Ucieczka Jakuba z Charanu, Szkoła Rafaela, Muzeum Watykańskie (tył)
© Copyright by Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2006
© Copyright for this edition by Hachette Livre Polska Sp. z o.o., Warszawa 2006
KONTAKT Z CZYTELNIKAMI I PRENUMERATA
teł. (0-67) 210 86 50
KOLEKCJA HACHETTE
Hachette Livre Polska Sp. z o.o.
ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa
tel. (0-22) 536 49 20 lub 22, faks (0-22) 536 49 21
WYDAWNICTWO PALLOTTINUM
Al. Przybyszewskiego 30, 60-959 Poznań 2
skr. poczt. 23
tel. (0-61) 867 52 33, faks (0-61) 867 52 38
www.pallottinum.pl,www.biblia.pl
Skład i łamanie:
Page Graph
- Izabella Dolińska, Warszawa
Druk: Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A., Olsztyn, Polska
ISBN 83-7448-276-1
KSIĘGA POWTORZONEGO PRAWA
Mojżesz przemawia do Izraelitów
skryptorium francuskie, miniatura w „Historii biblijnej” Guiarta Desmoulins,
1305, Oxford, Bodleian Library
Cała Księga Powtórzonego Prawa stanowi jedno wielkie przemówienie Mojżesza,
skierowane do Izraela jako ludu wybranego. Zbliżając się do końca swojej misji,
Mojżesz wspomina wielkie wydarzenia, których przyszło mu być świadkiem,
opisane już w poprzednich czterech księgach. Napomina, układa hymny i modlitwy
dla przyszłych pokoleń i błogosławi. „Historia biblijna”, z której pochodzi
przedstawiona miniatura, była przepisywana w różnych okresach historycznych,
dlatego poszczególne kopie są różnie datowane (zob. il. do s. 38-39).
WSTĘP
azw a „Powtórzone P raw o” (
D euterono-
m ium
) pojaw ia się dopiero w LXX i W ulgacie, w B iblii
hebrajskiej stanow i ją p ierw szy rzeczow nik p o czątko ­
w ego zdania księgi:
H addebarim.
K sięga ta różni się od
poprzednich tym , że jest jednolita, podobnie jak K się­
ga Kapłańska, choć różna od niej odm iennym sposo­
bem podaw ania praw. G óruje tu ton pouczający, kazn o ­
dziejski, w id o czn y naw et w sposobie ujęcia przepisów
praw nych. Z M ojżeszem łączy ją trad ycja ustna, poda­
w ana poprzez pokolenia, przechow yw ana przez kapła­
nów lew ickich w północnym państw ie Izraela.
K rytyka literacka odróżnia tutaj rozdz. środkow e
12-26 od reszty księgi. Łączy się z nim i organicznie
w prow adzenie do nich podane w rozdz. 5-11 oraz bło­
gosław ieństw a i przekleństw a w rozdz. 27 i 28. O stat­
nie rozdziały zostały w praw dzie dodane później, po­
chodzą jednak z daw niejszych czasów, jak np. poem aty
w rozdz. 32 i 33, na co w skazuje język i styl. Podobnie
dawno pow tarzane w kulcie m usiały być rozdz. 29-30.
R ozdz. 31 i 34 są także pochodzenia późniejszego, jako
w yn ik redakcji księgi. Trudniejsza sprawa jest z pierw ­
szym i rozdziałam i. O gólnie się przyjm uje, że rozdz.
1-3 pochodzą z czasów ostatnich kró ló w judzkich,
z VII w. przed Chr., a rozdz. 4 powstał w czasie niewoli
babilońskiej, w VI w. O statnio zauważono w tej k się­
dze schemat odnowienia przym ierza, jaki znam y jeszcze
ze źródeł hetyckich: rozdz. 5-11 - wstęp historyczny
i pouczenie, rozdz. 12-26 - n akazy praw ne; p rzy tym
26,16-19 - sform ułowanie zawarcia przym ierza; rozdz.
27n - błogosławieństwa i przekleństw a. To stanow i
p ierw otny trzon księgi. Jak widać, sytuacja, w której
powstała księga, w skazuje w yraźn ie na odnowienie
p rz y m ierz a w m iejscu św iętym , w ty m w yp ad k u
w Sychem (por. Jo z rozdz. 23-24). Lew ici p rzygo to w a­
li naród do tego aktu religijnego i w yjaśn iali prawo
ludow i. W V III w przed Chr., za czasów króla Jerobo-
am a II, m ógł pow stać p ro to typ d zisiejszej k sięgi
m ającej na celu zm odernizow anie daw nego prawa, za­
notow anego w W j rozdz. 19-24. S tyl i porównanie
poszczególnych przepisów w yraźnie na to w skazują.
Po upadku północnego państw a w 722 r. przed Chr.
w ierni przenieśli tę księgę do Jerozolim y, gdzie została
um ieszczona w św iątyni. Pierw sze zredagow anie za­
w d zięcza k ró lo w i E zech iaszo w i, tro szczącem u się
o m oralne odnow ienie Izraela. Jed n ak ta pierw sza re­
dakcja zawierała tylk o rozdz. 5-28. W tym też stanie
zn aleźli ją kapłani za czasów kró la Jo zjasza. O statecz­
nej redakcji dokonano dopiero w czasie niew oli babi­
lońskiej. N ic w ięc dziw nego, że niektóre dawne w y ra­
żenia, k tó rych ślad łatwo zauw ażyć na kartach naszej
księgi, zostały zm odernizow ane w późn iejszych k rę­
gach prorockich. Zachowanie jednolitego, odrębnego
stylu nie pozw ala dokładniej odróżnić części p ierw o t­
nych od późniejszych.
N auka teolo giczna Pw t odnosi się do przym ierza
zaw artego przez Boga z w ybranym przez N iego ludem
izraelskim . W ybór ten jest dowodem m iłości ze stron y
Boga, k tó ry chce mieć Izraela na szczególną własność
(segulla[h]:
7,6; 14,2; 26,18), w odróżnieniu od w sz y st­
kich innych narodów świata, które przecież też należą
do N iego jako S tw órcy nieba i ziem i (4,19; 32,8). Po­
dobne słowo w tym sam ym znaczeniu sp otyka się
w tekstach z M ari nad Eufratem . W ybierając Izraela,
Bóg był suw erenny: nie skłaniały Go do w yboru żadne
p rzym io ty rozum u czy w o li ludu w ybranego (7,7n;
9,5n). W yprow adzenie z Egiptu jest nadto w ykupem
niew olnika od jego dotychczasow ego pana, p rzy czym
nie ma tu m ow y o zapłacie, co jest podstaw ą p ó ź­
n iejszych pojęć „w ykup” i „odkupienie” u żytych przez
Izajasza i św Pawła. Posłuszeństwo, które lud w yb rany
w inien był sw ojem u dotychczasow em u w ładcy ziem ­
skiem u, n ależy się obecnie nowem u Panu - Bogu.
Zawarcie przym ierza na górze H oreb (Synaj) jest na­
stępstw em poprzednich czynów Boga, k tó ry obecnie
w yraża swoją w olę w D ekalogu. Tak przekazana w ola
Boża zostaje później jeszcze w yjaśniona na polach
M oabu (rozdz. 5), w prawach ap o dyktyczn ych, kazu-
istyczn ych , w arunkow ych i w rozporządzeniach k u lto ­
w ych zaw artych w centralnej części księgi. R ozdz. 5-11
zaw ierają n akaz m iłow ania B oga ponad w sz ystk o
(zw łaszcza 6,5.13-15). To przykazan ie przeszło do NT,
gdzie stało się kam ieniem w ęgielnym całej m oralności.
N ie chodzi tu o miłość uczuciow ą; w prost przeciw nie,
w szystk o przem aw ia za m iłością efektyw ną, przejaw ia­
jącą się w w iernym służeniu Bogu, zachow aniu p rzy­
kazań, jednym słowem w tym , co m ędrcy nazyw ali „bo-
\\\\.
T
4
KSIĘGA POWTÓRZONEGO PRAWA
Zgłoś jeśli naruszono regulamin