henhebraj.pdf

(1347 KB) Pobierz
KSIĘGA HENOCHA
HEBRAJSKA
ANGELOLOGIA ŻYDOWSKA
1
KSIĘGA HENOCHA
HEBRAJSKA
PRZEKŁAD ZE STAROHEBRAJSKIEGO
wprowadzenie i komentarz
Mariusz Izydor Prokopowicz PhD
2
Księga Henocha Hebrajska,
nazywana też
Księgą Pałaców
jest
najwybitniejszym tekstem angelologicznym starożytnej tradycji
żydowskiej. Wprowadza nas ona w złożony, aktywny świat Synów
Wysokości, którego atmosfera pozwala nam – przynajmniej od strony
ludzkiej – dotknąć intensywności żydowskiej modlitwy i jej rdzenia –
Keduszy. Ponad sto imion aniołów i natur anielskich, z którymi
spotykamy się, odsłania tajemnicę niebiańskich hierarchii, wśród
których człowieczeństwo zmierza do zajęcia najwybitniejszej pozycji,
najbliższej samemu Bogu, pozycji siódmego Pałacu i niebiańskiego
Tronu osiągniętych na drogach mistycznych, niekiedy, a może przede
wszystkim – w konflikcie z aniołami.
Księga Henocha jest więc prezentacją miary człowieczeństwa,
ukształtowanej w procesie transformacji - miary, którą uosabia
HENOCH-METATRON.
3
Spis Treści
Wprowadzenie
Wokół tytułu
Czas powstania, pochodzenie i język
Źródła mistyki
MERKAWY
Kim jest METATRON? Problem najstarszego materiału księgi
Angelologia
Mesjasze i Bóg oddalony
Podstawa przekładu. Pisane żródła tradycji mistycznej
i jej opracowania (wybór)
5
6
7
11
13
15
TEKST
Przypisy do tekstu
Indeks imion własnych aniołów
i nazw natur anielskich (polsko-hebrajski
)
20
78
88
4
Wokół tytułu
W 1928 roku w Cambridge ukazał się
3 Henoch – Księga Henocha Hebrajska
w
opracowaniu Hugo Odeberga, szwedzkiego egzegety w Lund. Hebrajski tekst, oparty na kilku
rękopisach i drukach oraz jego angielski przekład z komentarzem poprzedzało obszerne,
zadziwiające erudycją wprowadzenie, z którego wynikało, że istnieją wyraźne związki
między prezentowanym dziełem a
Księgą Henocha Etiopską
(1
Henoch)
oraz
Księgą
Henocha Słowiańską
(2 Henoch). Co więcej, w preferowanym przez Odeberga rękopisie,
wstępnie datowanym na początek XVI wieku, istnieje tytuł:
Księga Henocha Rabbiego
Iszmaela ben Eliszy Najwzyższego Kapłana.
Oczywistym wydawało się przyjęcie tytułu
3
Henoch,
prawdopodobnie nie bez ‘autoryzacji’ znakomitego wówczas znawcy tzw. ‘literatury
międzytestamentalnej’ R. H. Charlesa
1
. Propozycję tytułu przyjęła przynajmniej część
literatury naukowej. Drugi, alternatywny tytuł ‘Księga Henocha Hebrajska’ wspierała powaga
starego rękopisu, choć sam Odeberg był świadom wątpliwości, które wywołuje. Uczony
wiedział też, iż Księga jest kompilacją materiału niejednorodnego pod względem czasu
powstania i treści, którego jeden człowiek mógł być najwyżej redaktorem, sama zaś osoba
Iszmaela ben Eliszy, słynnego uczonego pierwszej połowy II wieku, służyła autoryzowaniu
wielu, często ‘ezoterycznych’ pism powstałych kilka wieków później.
Propozycja tytułu ‘Księga Henocha’ wywoływała przynajmniej dwie wątpliwości:
1. Dominującą postacia w naszej Księdze jest anioł METATRON, a nie patriarcha Henoch.
O samym Henochu Ksiega wspomni zaledwie trzy razy: dwukrotnie w części wprowadzającej
(1:1, 4:2) i raz w części dodatkowej (48C:2), wtórnie dołączonej do Księgi. Utożsamienie
METATRONA z Henochem mogło być dziełem późniejszej tradycji i redakcji fragmentów
Księgi.
2. Większość zachowanych rękopisów naszej Księgi ma tytuł
Sefer Hejchalot -
‘Księga
Pałaców’.
I rzeczywiście: treść Księgi współgra z literaturą
Hejchalot,
którą reprezentuje
wiele drobnych i większych pism powstałych w końcowym okresie zbioru (redakcji)
Talmudu
Babilońskiego
i początkach jego recepcji (VI – IX w.). Literacki motyw jest w nich często
podobny: mistyk (zazwyczaj znany rabin) odbywa pełną niebezpieczeństw podróż poprzez
siedem niebios do niebiańskich pałaców i Tronu Boga. Podróż i kontemplacja dokonują się
dzięki, a może tylko przy pomocy niebiańskiego rydwanu – MERKAWA. Celem podróży jest
adoracja Boga, poznanie niebiańskich tajemnic, oglądanie, słuchanie, ewentualnie udział w
liturgii niebiańskiej. Strukturalne analogie skłoniły Karola Mopsika do poprzedzenia swego
francuskojęzycznego przekładu Księgi tutułem
Księga Henocha Hebrajska albo Księga
Pałaców.
Anglojęzyczny tytuł przekładu Filipa Alexandra
3 (Hebrajska Apokalipsa) Henocha
wybija na plan pierszy rodzaj literacki dzieła.
Księga Henocha
należy niewątpliwie do
literatury apokaliptycznej, w której wydarzenia z dziejów Izraela wplecione są i zarazem
uzasadniają uniwesalną historię ludzkości. Logika historii, czyli ostatecnie decyzji Boga,
wkrótce doprowadzi do całkowitej przemiany świata, a co za tym idzie – przemiany sytuacji
Izraela. Rabbi Iszmael ogląda dzieje świata od początku do końca ze szczególnym
uwzględnieniem momentów przełomowych, kryzysowych dziejów ludzkości i Izraela, a są
1
J.C. Greenfield, Wprowadzenie do: 3 Henoch, Odeberg, KTAV.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin