Użytkowanie komputerów, oprogramowania i Internetu.doc

Wykład 1 

Streszczenie

Lekcja zawiera opis wybranych  możliwości edytora Word pakietu Microsoft Office. Zakładamy, zarówno w tej, jak i we wszystkich następnych lekcjach, że Czytelnik ma podstawowe umiejętności posługiwania się komputerem, oraz że używał już MS Office. Przedstawimy te możliwości edytora MS Word, dzięki którym powstające dokumenty staną się doskonalsze, przyciągające uwagę, a wytworzenie ich będzie zabierało znacznie mniej czasu. 

W trakcie tej lekcji:

·         poznasz podstawowe zasady poprawnego pisania w MS Word,

·         opanujesz umiejętność  pisania w kilku kolumnach, 

·         zobaczysz, jak przyśpiesza pracę umiejętne zastosowanie tabulatorów, 

·         przekonasz się, że warto stosować formatowanie akapitów,

·         zobaczysz jak tworzy się indeks, 

·         opanujesz umiejętność dodawania przypisów w celu objaśniania, komentowania lub uzupełniania zasadniczego tekstu dokumentu .

Wprowadzenie

MS Word 2002 to bardzo nowoczesny edytor pracujący w środowisku MS Windows, o ogromnych możliwościach, zaprojektowany z myślą o maksymalnym wyręczaniu użytkownika w wykonywaniu powtarzających się czynności przy edycji dokumentów. Dzięki różnorodnym przyciskom, paskom narzędziowym, oknom dialogowym itp. które wspomagają budowę dokumentu jest łatwy i wygodny w użyciu. 
Microsoft Word pozwala między innymi na tworzenie, redagowanie i formatowanie dowolnego dokumentu tekstowego, dodawanie tabel, łączenie tekstu z grafiką, zarządzanie plikami. Udostępnia takie mechanizmy jak style, szablony  kontrola poprawności pisowni. Wspomaga tworzenie korespondencji seryjnej; ma wbudowany edytor równań matematycznych.

MS Word jest edytorem dokumentów tekstowych ewentualnie połączonych z grafiką. Nie daje możliwości  obróbki dźwięku.
Po uruchomieniu programu Word ( np. po naciśnięciu przycisku Start w lewym dolnym rogu ekranu i wybraniu z listy rozwijanej  Programs Microsoft Word (Programy Microsoft Word),  pojawia się okienko pustego dokumentu. Możemy rozpocząć jego tworzenie lub wybrać już istniejący dokument do edycji. Zapisanie dokumentu powoduje  powstanie pliku Worda z rozszerzeniem .doc

Otworzone okienko Worda zawiera standardowo jeszcze kilka innych elementów pomocniczych.

Jest tu Pasek tytułowy (Title Bar) pokazujący nazwę dokumentu odpowiadającą nazwie pliku po zapisaniu go na dysku. Niżej znajduje się Pasek menu (Menu Bar). Przedstawia on dostępne w programie polecenia. Kliknięcie na wybrany przycisk rozwija listę prezentującą szczegóły. Znakomitą większość operacji można wykonać zaczynając od wyborów z tego paska. Jeżeli nazwa polecenia jest wyszarzona, znaczy, ze polecenie w danej chwili jest niedostępne. 
Są też inne, alternatywne drogi postępowania. Paski narzędziowe ( na rys. Standardowy, Formatowanie i Rysowanie i Rysunek Standard, Formatting, Drawing, Picture) pozwalają na szybsze dotarcie do konkretnego polecenia. Składają się one z serii przycisków  (ikon) - naciśnięcie wybranego z nich uruchamia wskazaną akcję. Dobór wyświetlanych pasków narzędziowych zależy od użytkownika. Możemy dodać lub usunąć pasek wybierając menu bar Tools Customize Toolbars (Pasek menu Narzędzia Dostosuj Paski narzędzi) i zaznaczając wybraną opcję. Również dobór przycisków na każdym z pasków narzędziowych może ulec zmianie - wystarczy odszukać  w menu bar Tools Customize Commands (Pasek menu Narzędzia Dostosuj Polecenia) nteresujące nas polecenie i przeciągnąć je na wybrany pasek.
W dolnej części ekranu znajdują się przyciski służące do przełączania widoków - możemy oglądać dokument w widoku normalnym, w układzie dla sieci Web, pokazującym układ strony lub dodatkowo prezentującym konspekt.  Są też paski do przewijania aktywnego arkusza pozwalające na dotarcie do niewidocznych na ekranie fragmentów tekstu. 
Na samym dole znajduje się pasek stanu wyświetlający informacje dotyczące dokumentu. Pole to informuje między innymi o aktualnym położeniu kursora w dokumencie i na stronie, podaje numer sekcji w której znajduje się aktualnie kursor, numer bieżącej strony i ilość stron.

    Paski narzędziowe pomagają nam w wykonywaniu wielu czynności. Zdarza się jednak czasami, że chcemy skoncentrować się na edycji, a paski tylko zmniejszają widoczną powierzchnię naszego dokumentu. Żeby na ten okres usunąć z ekranu wszystkie dodatkowe obiekty wystarczy wybrać View Full Screen (Pasek menu Widok Pełny ekran) (przycisk Close Full Screen Zamknij pełny ekran powoduje powrót do sytuacji pierwotnej).

Naturalnym podziałem dokumentu jest podział na strony. Chcąc wymusić przejście do następnej strony należy z paska menu wybrać Insert Break Page Break ( Wstaw Znak podziału Podział strony).
Inny charakter ma podział na sekcje. Za pomocą sekcji można różnicować układ dokumentu. Wystarczy wstawić podziały sekcji; Insert Break Page Break (Wstaw Znak podziału) i wskazać typ podziału sekcji Section,  a następnie sformatować odpowiednio każdą sekcję. Dla każdej sekcji można niezależnie określić marginesy, rozmiar lub orientację strony,  obramowania stron, wyrównanie pionowe, nagłówki i stopki, kolumny, numerowanie stron oraz przypisy dolne i końcowe.

 Najmniejszy wydzielony fragment tekstu charakteryzujący się  indywidualnymi atrybutami formatu, na przykład sposobem wyrównania, odstępami i stylami to akapit. Po akapicie zawsze następuje znacznik akapitu uzyskiwany przez wciśnięcie klawisza Enter. Akapity znajdujące się w obrębie jednego dokumentu mogą mieć różne formatowanie. 

Ustawiając parametry formatowania musimy każdorazowo zdawać sobie sprawę jakiego fragmentu tekstu  będą one dotyczyły.  Najczęściej określamy format aktualnego akapitu. Wystarczy umieścić w nim kursor. Jeśli chcemy formatować większy fragment tekstu musimy go najpierw zaznaczyć np. ustawiając kursor na początku fragmentu i przeciągając myszką do jego końca. Zaznaczanie całego dokumentu można uzyskać naciskając Ctrl+A lub wybierając  Edit Select All (Edycja Zaznacz wszystko). Zaznaczony (zamarkowamy) tekst zmienia na ten okres czasu kolor tła na czarny. 

Pasek zaznaczania, który znajduje się na marginesie, po lewej stronie tekstu ( niewidoczny, ale możemy go wyróżnić, gdyż wskaźnik myszy przyjmuje tam postać pochylonej strzałki) służy do szybszego zaznaczania fragmentów tekstu myszką:

·         klikniecie - zaznacza wiersz (przeciągnięcie zwiększa ich ilość),

·         dwukrotne klikniecie - zaznacza akapit (przeciągnięcie zwiększa ich ilość),

·         trzykrotne klikniecie - zaznacza cały dokument.

Linijka pozioma  widoczna u góry okienka Worda pozwala w łatwy sposób przeprowadzić formatowanie akapitu. Górny trójkącik  znajdujący się z lewej strony na linijce to znacznik wcięcia pierwszego wiersza akapitu. Stojąc kursorem w obrębie akapitu ustawiany tylko jego parametry (chyba, że wcześniej zaznaczymy większy obszar). Dolny, lewy trójkącik odpowiada za zmianę  wcięcia całego akapitu zwiększającą odstęp od lewego marginesu a dolny prawy - analogicznie, od prawego marginesu.

Najczęściej używane operacje w edytorze Word można wykonać klikając w przyciski zgromadzone na pasku narzędziowym Standardowym. Jego wygląd, jeżeli po instalacji nie wprowadzono żadnych zmian, przedstawia poniższy rysunek.

Kolejne przyciski to:

·         Nowy - otwiera nowy dokument ( z szablonu Normal.dot).

·         Otwórz -pozwala wyszukać na dysku i odczytać istniejący już dokument.

·         Zapisz - zapisuje edytowany dokument w "starym" miejscu na dysku. Jeśli dokument nie ma jeszcze nadanej nazwy otwiera się okienko Zapisz jako.

·         Drukuj - otwiera okno ustawienia wydruku.

·         Podgląd wydruku - pokazuje dokładny wygląd tego co będzie na wydruku.

·         Pisownia i gramatyka - pozwala na sprawdzanie poprawności ortograficznej i gramatycznej  zaznaczonego ( lub całego) tekstu.

·         Wytnij - umieszcza zaznaczony tekst w schowku usuwając go z dokumentu. 

·         Kopiuj - umieszcza zaznaczony tekst w schowku nie usuwając go z dokumentu. 

·         Wklej - wstawia zawartość schowka w aktualne miejsce kursora. 

·         Malarz formatów - pobiera parametry określające formatowanie tekstu w miejscu położenia kursora i pozwala je zastosować do innego ( wskazanego kursorem w drugiej kolejności) fragmentu tekstu.

·         Cofnij - anuluje wykonanie ostatniej operacji (można kilkakrotnie).

·         Ponów - przywraca ostatnio anulowaną operację.

·         Wstaw hiperłącze.

·         Tabele i krawędzie - wyświetla pasek narzędziowy Tabele i krawędzie ułatwiający rysowanie tabel.

·         Wstaw tabelę.

·         Wstaw arkusz MS Excel.

·         Kolumny - zaznaczony, lub cały tekst ustawia w kolumny (podajemy ilość kolumn).

·         Rysowanie - wyświetla pasek narzędziowy Rysowanie ułatwiający wprowadzanie i edycję grafiki.

·         Plan dokumentu.

·         Pokaż/Ukryj - powoduje wyświetlenie na ekranie wszystkich niedrukowanych znaków (spacji, znaków nowej linii, znaków końca akapitu i wielu innych).

·         Powiększenie. 

·         Asystent Pakietu Office - wyświetlenie pomocy edytora Word.

1. Zasady poprawnego pisania.

W trakcie pisania kolejnych znaków kursor posuwa się w prawo. Po osiągnięciu prawego marginesu program  automatycznie przenosi kursor na początek nowego wiersza. Nie należy używać wtedy klawisza Enter. Naciśnięcie klawisza Enter powoduje zakończenie bieżącego i przejście do nowego akapitu, pozwalając na zmianę formatowania, dlatego należy kończyć akapit dopiero po zakończeniu jakiejś myśli.
Chcąc uzyskać wcięcie akapitu nie stosuj klawisza Tab ani nie używaj spacji. Zamiast tego steruj wcięciem na linijce poziomej.
Nie nadużywaj spacji np. do środkowania lub innego przesuwania tekstu - pożądane  odstępy uzyskuj przyciskiem środkowania lub tabulatorem ustawionym w zaplanowanym miejscu (opis niżej).  
Nie używaj klawisza spacji do tworzenia kolumn - zamiast tego używaj  tabulatorów, formatowania kolumn lub odpowiednich tabel.
Nie ustawiaj ręcznie ( za pomocą klawisza Enter) odstępów między akapitami. Służą do tego odstępy międzyakapitowe ustawiane podczas formatowania akapitu (opis niżej) .
Opracowany format akapitu stosuj do innych fragmentów tekstu mających wyglądać podobnie, używając Malarza formatów  - zamiast formatować je niezależnie. Funkcja ta  bardzo przyśpiesza formatowanie (opis niżej).
Chcąc rozpocząć nową stronę nie naciskaj wielokrotnie klawisza Enter. Przejście do nowej strony realizujemy poleceniem z paska menu Wstaw Znak podziału,(Menu Bar Insert Break) albo naciskając klawisze Ctrl + Enter.

2. Formatowanie

Pasek Formatowanie zawiera podstawowe przyciski służące do formatowania tekstu   

Są to kolejno:

·         styl akapitu (początkowo standardowy i cztery rodzaje nagłówka - można definiować własne style co zostanie przedstawione w trzecim wykładzie)

·         rodzaj czcionki

·         rozmiar czcionki - jej wielkość

·         pogrubienie

·         kursywa

·         podkreślenie

·         wyrównaj do lewej

·         wyśrodkuj

·         wyrównaj do prawej

·         wyjustuj (zachowuje wyrównanie do lewego i prawego marginesu)

·         lista numerowana

·         lista wypunktowana

·         zmniejsz wcięcie

·         zwiększ wcięcie

·         obramowanie

·         kolor wyróżnienia

·         kolor czcionki

Należy zaznaczyć tekst, zanim zaczniemy jego obróbkę, wszystkie polecenia będą wtedy dotyczyły tylko zamarkowanego fragmentu. Zakres formatowania czcionki nie musi rozciągać się na cały akapit. Możemy różnicować wygląd  ...