Awesta - Wendidad t1.pdf

(2663 KB) Pobierz
Projekt okładki: Juliusz Susak.
Na okładce: Faravahar – symbol zaratusztriański.
(ilustracja na podstawie reliefu z Persepolis)
Copyright © 2011, 2013 for the Polish edition by Wydawnictwo „Armoryka”
Wydawnictwo ARMORYKA
ul. Krucza 16
27–600 Sandomierz.
tel +48 15 833 21 41
e–mail: wydawnictwo.armoryka@interia.pl
http://www.armoryka.strefa.pl/
ISBN 978-83-64145-12-4
Konwersja:
Fargardy od I do IV przełożył Andrzej Sarwa, podstawa przekładu:
Бахма�½ Са�½зари
Авеста. Видэвдад [w:] „Благовере”,
[w:] http://www.blagoverie.org/avesta/videvdat/index.phtml.
posiłkując się przekładem angielskim:
THE ZEND-AVESTA, PART I , THE VENDÎDÂD
TRANSLATED BY
JAMES DARMESTETER
Sacred Books of the East, Volume 4.
Oxford University Press [1880]
Copyright © 2011, 2013 by for the Polish translation by Andrzej Sarwa.
Fargardy od V do XX przełożył Piotr Żyra, podstawa przekładu:
THE ZEND-AVESTA, PART I , THE VENDÎDÂD
TRANSLATED BY
JAMES DARMESTETER
Sacred Books of the East, Volume 4.
Oxford University Press [1880]
Copyright © 2011, 2013 by for the Polish translation by Piotr Żyra.
TOM PIERWSZY
AWESTA
WENDIDAD
TOM PIERWSZY
przełożyli Piotr Żyra i Andrzej Sarwa
wstępem opatrzył Andrzej Sarwa.
Armoryka.
Sandomierz.
AWESTA I INNE ŚWIĘTE KSIĘGI
Zaratusztrianizm, zwany również zoroastryzmem, nazwę swą zawdzięcza
Zaratustrze
1
wielkiemu prorokowi i reformatorowi religijnemu Medo-Persów,
żyjącemu prawdopodobnie w latach 1400-1200 p.n.e. Według niektórych źródeł ta data
jest przesunięta na przełom wieków VII i VI p.n.e., ale najnowsze badania wykazują
jednak błędność takiego datowania. Jest to data szacunkowa i mocno hipotetyczna, ale
niestety niczego bardziej precyzyjnego na ten temat powiedzieć nie można.
Informacje na temat życia Zaratusztry można znaleźć jedynie w literaturze
awestyjskiej i tekstach pahlawi. Nie istnieją natomiast jakiekolwiek źródła niezależne,
w których można by się natknąć na informacje dotyczące tej tajemniczej postaci z
zamierzchłej epoki. To bowiem co znajdujemy w starożytnych pismach greckich opiera
się na informacjach uzyskanych przez Greków od samych Persów.
A oto zwięzły życiorys proroka:
Zaratusztra należał do stanu kapłańskiego. Prawdopodobnie był kapłanem
wykształconym według obyczajów i norm obowiązujących w społeczności, wśród
której żył. Można domniemywać, iż od siódmego do piętnastego roku życia pobierał
nauki, aby po ich ukończeniu móc spełniać zwykłe obowiązki duchownego.
2
Widocznie jednak nurtowało go wiele pytań i wątpliwości, na które nie znalazł
odpowiedzi w tradycyjnie przekazanej mu wiedzy religijnej, bo przez długi czas,
wędrując od mistrza do mistrza, szukał mądrości. Na pytanie jak należy postępować w
życiu, aby uzyskać wszystko co najkorzystniejsze dla duszy uzyskał od mędrców
odpowiedź, iż należy żywić biedaków, karmić bydło, gromadzić drewno na podsycanie
świętego ognia, wlewać haomę do wody, oraz czcić dewy, wysławiając je w modlitwie.
3
I Zoroaster stosował się do tych zaleceń, z jednym wyjątkiem - nigdy nie oddał czci
Daewom
4
. Zaratusztra oficjalnie zwalczał bałwochwalstwo, które jest uważane za jeden
z najcięższych grzechów, przeciwstawianie się bałwochwalstwu i fałszywym religiom
jest natomiast wielką zasługą.
5
Mijały lata, a Zaratusztra wciąż nie znajdował odpowiedzi na nurtujące go pytania,
mimo iż posiadł już ogromną wiedzę. Przełom nastąpił, gdy osiągnął wiek trzydziestu
lat (większość źródeł podaje taki właśnie wiek proroka, jedno z nich mówi jednak, że
miało to miejsce, gdy Zaratusztra ukończył lat czterdzieści
6
). Wówczas doznał czegoś
niezwykłego - objawiła mu się świetlista istota, która sama siebie nazwała Vohu Manah,
czyli Dobra Myśl.
Objawienie jakiego doznał Zaratusztra miało miejsce podczas święta wiosny, gdy udał
się nad rzekę, aby dokonać rytualnej ablucji w jej ożywczym i oczyszczającym nurcie.
Gdy wyszedł z wody i chciał na powrót przywdziać ubranie, ujrzał świetlista istotę -
archanioła Vohu Manah
7
w ludzkiej postaci, przystojnego, lśniącego i wspaniale
przyodzianego w szaty, które wyglądały jakby zostały uszyte z drogocennego jedwabiu.
Była to istota ogromna, „dziewięć razy większa od Zaratusztry”.
Vohu Manah poprowadził Zaratusztrę przed oblicze Boga Ahura Mazdy, który
znajdował się nieopodal w otoczeniu pięciu innych archaniołów równie wspaniałych,
co ten, który pierwszy objawił się nad rzeką. Tekst obrazowo mówi, że gdy szli do
Ahura Mazdy archanioł postawił dziewięć kroków, prorok zaś musiał ich zrobić aż
dziewięćdziesiąt.
Gdy Zaratusztra znalazł się w obecności świetlistych, nieziemskich istot, zauważył, iż
intensywność wydzielanego przez nie blasku sprawiła, iż nie widział na ziemi własnego
cienia, a więc znalazł się niejako w sercu światłości. Prorok złożył hołd Ahura Mazdzie
oraz archaniołom i wówczas objawiono mu wielkie prawdy, z których pierwsza jest ta,
iż w widzialnym, materialnym, doczesnym świecie trzy rzeczy są właściwe i
prowadzące do doskonałości: dobre myśli, dobre słowa i dobre czyny.
8
Dano też Zaratustrze zaznajomić się z wszelką wiedzą. Przede wszystkim poznał on,
że jedynym i najwyższym Bogiem, stworzycielem wszystkiego, jest Ahura Mazda, co
oczywiście znalazło oddźwięk w tekstach świętej księgi Awesty, której pojawienie się na
świecie zawdzięczamy temu właśnie prorokowi.
Awesta,
natchniona księga zaratusztrianizmu, została zredagowana w bardzo
starożytnym języku zwanym awestyjskim, a zawiera przekazy przez niektórych
datowane na niezwykle zamierzchłą przeszłość, bo aż na II tysiąclecie przed naszą erą.
Tekst
Awesty
prawdopodobnie został ostatecznie zredagowany w VI wieku p.n.e., ale
gdy Aleksander Wielki podbił imperium perskie, nakazał tę świętą księgę zniszczyć.
Została ona odtwarzana przez bardzo długi czas, by ostateczną redakcję uzyskać
dopiero za panowania szacha Szapura II (309-379) z dynastii Sasanidów.
Istniejąca obecnie Awesta składa się z dwudziestu jeden ksiąg (nasków) i dzieli się na
kilka części. Są to:
- Yasna
(Jasna) czyli
liturgia
stanowiąca najstarszą część księgi. Jej autorstwo
przypisywane jest samemu Zaratustrze.
- Gaty - najstarsze hymny i pieśni.
- Visperat czyli Wszyscy sędziowie. Zbiór wezwań i modlitw do wszystkich patronów.
- Vendidad (Wendidad, Wendidat, Widewdat) czyli Prawo przeciw demonom - zawiera
przepisy prawne i rytualne.
- Jaszty czyli Pieśni pochwalne, zawiera hymny religijne.
- Siroza -
czyli
Trzydzieści dni
- jest to wyliczenie (razem z ich epitetami) i
przywoływanie trzydziestu boskich patronów poszczególnych dni miesiąca.
- Chorda Awesta czyli Młodsza Awesta to zbiór rozmaitych modlitw przeznaczonych
do odmawiania w różnych okolicznościach przez osoby świeckie.
- Fragmenty - jak sama nazwa wskazuje - obejmuje niekompletne awestyjskie teksty,
których nie dało się przyporządkować do żadnej z wcześniej wymienionych części
świętej księgi.
Sądzę, że warto zapoznać się z tym co na ten temat
Awesty
w XIX wieku pisał Ks.
Władysław Zaborski:
„Najstarszym zabytkiem piśmiennictwa irańskiego jest Awesta (lub Avesta, Apastak, Awistak - od słowa apartak,
czyli
prawo),
zbiór różnorakich pism, składających się na księgę, niegdyś nazywaną
Zend-Awestą.
Tę nazwę
zaproponował Anquetil Duperron, sądząc, iż taki właśnie nosiła ona tytuł.
Owo przypuszczenie było błędne, ponieważ poszczególne części, z których obecnie składa się księga,
początkowo istniały niezależnie od siebie, a zatem nie mogły mieć żadnej wspólnej nazwy, i dopiero gdy zebrano
je w jedną całość, oraz zaopatrzono komentarzami, otrzymały odpowiedni tytuł, mianowicie zaś zbiór ten w
języku pahlawi9 nazwano: Awestak wa Zand, w perskim zaś: Awesta wa Zand - co znaczy: „Prawo i komentarz”.
Wynika stąd, że wyraz Awesta odnosił się tylko do zbioru oryginalnych pism irańskich i był rzeczywistym jego
Zgłoś jeśli naruszono regulamin