GEOSTRATEGIA_PRAC_Bad_2006_v22b.pdf

(11040 KB) Pobierz
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ
WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY
ZAKŁAD GEOGRAFII
GEOSTRATEGIA
WSPÓŁCZESNE POJĘCIE, OBSZARY I DZIEDZINY BADAŃ
ORAZ KONCEPCJE GEOSTRA
TEGICZNE
II.1.3.1.0.
Zbigniew LACH
Julian SKRZYP
Piotr GAWLICZEK
Warszawa
2006
Kierownik pracy: płk dr Zbigniew LACH
Zespół autorski:
zakres
opracowania
płk dr Zbigniew LACH
prof. dr hab. Julian SKRZYP
kmdr dr Piotr GAWLICZEK
Wstęp, Zakończenie, Załączniki, Rozdz.: 1.
(całość)
;
3.3.2.; 3.4.; 4.3.; 4.3.1.
Rozdz.: 2.2.; 3.1.; 3.2.; 4.1.; 4.2.; 4.3.; 4.3.2.
Rozdz.: 2.1.; 3.3.; 3.3.1.
Skład komputerowy:
Zbigniew LACH
Andrzej
ŁASZCZUK
2
WSTĘP
……………………………………………………………………………...
1. WYBRANE KONCEPCJE GEOPOLITYCZNE I GEOSTRATEGICZNE
.
1.1. Związki geopolityki i geografii politycznej oraz geopolityki i geostrategii …
1.2. Koncepcje geopolityczne i geostrategiczne – kontekst historyczny …………
1.2.1. Twórcy geopolityki i ich koncepcje ……………………………………...
1.3. Koncepcje geopolityczne i geostrategiczne – kontekst współczesny ………..
2. GEOSTRATEGIA
………………………………………………………………
2.1. Pojęcie i geneza geostrategii …………………………………………………
2.2. Definicja geostrategii ………………………………………………………...
3. CZYNNIKI GEOSTRATEGII I METODY BADAŃ
………………………...
3.1. Czynniki statyczne (stałe) ……………………………………………………
3.2. Czynniki dynamiczne (zmienne) …………………………………………….
3.3. Metody badań w geopolityce i geostrategii ………………………………….
3.3.1. Metody geopolityki ………………………………………………………
3.3.2. Metody geostrategii ……………………………………………………...
3.4. System badań geostrategicznych na poziomie lokalnym (narodowym) ……..
3.4.1. Studia operacyjne prowadzone w siłach zbrojnych ……………………...
3.4.2. Koncepcja systemu studiów geostrategicznych ………………………….
4. GEOPOLITYKA I GEOSTRATEGIA POLSKA
…………………………….
4.1. Koncepcje przełomu XIX i XX wieku ……………………………………….
4.1.1. Koncepcja Eugeniusza Romera ………………………………………….
4.1.2. Koncepcja Romana Dmowskiego ………………………………………..
4.1.3. Koncepcja Adolfa Bocheńskiego ………………………………………...
4.1.4. Koncepcja Józefa Piłsudskiego …………………………………………..
4.2. Koncepcje okresu międzywojennego ………………………………………..
4.2.1. Koncepcja Henryka Bagińskiego ………………………………………...
4.2.2. Koncepcja Stanisława Cata-Mackiewicza ……………………………….
5
9
9
17
17
43
59
59
72
78
78
79
91
92
94
104
104
107
113
113
113
115
116
117
118
118
119
3
4.2.3. Koncepcja Ignacego Matuszewskiego …………………………………...
4.2.4. Koncepcja Jerzego Niezbrzyckiego ……………………………………...
4.2.5. Koncepcja Władysława Studnickiego ……………………………………
4.2.6. Koncepcja Władysława Sikorskiego ……………………………………..
4.3. Koncepcje geostrategiczne po II wojnie
światowej
………………………….
4.3.1. Koncepcje geostrategiczne byłego Układu Warszawskiego i NATO
do 1989 roku ……………………………………………………………..
4.3.2. Koncepcja współczesna ………………………………………………….
ZAKOŃCZENIE
…………………………………………………………………...
BIBLIOGRAFIA
…………………………………………………………………...
ZAŁĄCZNIKI
……………………………………………………………………...
120
121
122
123
124
125
130
141
143
146
4
WSTĘP
Renesans geopolityki i geostrategii w ostatnich dziesięcioleciach stał się fak-
tem. Geostrategia i geopolityka to pojęcia, które pojawiają się coraz powszechniej,
również w potocznym słownictwie jako „modny termin” używane są w najróżniej-
szych kontekstach, często bardzo odległych od ich pierwotnego znaczenia. Niezależnie
od powyższego zauważa się również zainteresowanie badaczy problematyką geostra-
tegiczną na gruncie naturalnej ewolucji poglądów, transformacji komponentów zwią-
zanych z klasycznym rozumieniem geostrategii oraz globalnym rozwojem
świata.
Zasadnicza wątpliwość znaczeniowa ma swoje
źródło
w definicjach i różnorod-
ności koncepcji geostrategicznych, gdyż poszczególni autorzy widzą różnie zakres
geostrategii i geopolityki. Kolejne koncepcje geostrategiczne: H. Mackindera – domi-
nacja lądowa, A.T. Mahana – dominacja oceaniczno-morska, A. de Seversky’ego –
dominacja powietrzna i J.M.Collinsa – dominacja kosmiczna, wyczerpały niejako
aspekty przestrzenne Ziemi i działań w tych przestrzeniach. Stąd rodzi się koncepcja
globalnej dominacji przestrzennej, obejmująca wszystkie aspekty
środowiska
ziem-
skiego oraz rozwój na tym gruncie koncepcji działań połączonych.
Problematyka ta jest rozwijana w ramach strategii i w toku realizacji przedmio-
tów „geopolityka” oraz „geopolityka i geostrategia”, na studiach podyplomowych w
Akademii Obrony Narodowej.
Po rozpadzie Związku Radzieckiego, zjednoczeniu Niemiec oraz przyjęciu na-
szego kraju do Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej Polska znalazła się
w nowej sytuacji geopolitycznej. Fakty te stały się przesłanką podjęcia tematu ba-
dawczego pt.: „GEOSTRATEGIA
- współczesne pojęcie, obszary i dziedziny badań
oraz koncepcje geostrategiczne”.
W obliczu nowego postrzegania bezpieczeństwa państwa, co odzwierciedlone
jest zarówno w Nowej Koncepcji Strategicznej Sojuszu Północnoatlantyckiego, w
Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP i Strategii Wojskowej RP oraz w
świetle
naszego wstąpienia do Unii Europejskiej, należy zrewidować obecne koncepcje geo-
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin