Anna Brzezińska - Zbójecki Gościniec.pdf

(1027 KB) Pobierz
ANNA BRZEZIŃSKA
Zbójecki Gościniec
ROZDZIAŁ PIERWSZY
Przed północą spłonęła kolejna wiedźma. Ósma, jak się Twardokęsek dorachował
z uderzeń mosiężnego gongu.
- Rychło przyjdzie i wasza kolej. - W drzwiach pokazał się łysy łeb oprawcy. -
Niech was tylko dobrze wypytają i prościutko w ogień. A tymczasem gościa macie. Z
samej świątyni.
Przybysz strącił podniszczony hiszpański but i sapiąc, opadł na zydel. Zsunął
kaptur. Oblicze miał nalane, spocone z wysiłku. I bardzo dobrze zbójcy znajome. Oblicze
Mroczka, ongiś kupca sukiennego, a potem zbójeckiego kamrata.
- Zdziwionyś, Twardokęsek? - niedbale spytał Mroczek. - A pamiętasz, co mi w
Górach Sowich powiedziałeś? Co komu pisane, to go nie minie. Tak mi rzekłeś i sztyletem
nielicho po żebrach zmacałeś…
- Czego chcesz? - warknął zbójca.
- Pogawędzić - Mroczek wyszczerzył nadpsute zęby. - Bo tyś już, Twardokęsek,
nie pospolity zbójca. Ty teraz z bogami i książętami za pan brat. Żal tylko, że cię z tego
spoufalenia jutro na placu ogniem palić będą. Z wiedźmą pospołu - ukradkiem zmacał pod
koszulą chroniący przed urokiem medalik. - Dwóch nas już tylko z całej kompanii zostało,
postanowiłem więc kamrata odwiedzić, powspominać stare czasy.
- Czemu cię powroźnicy do wieży wpuścili? - spytał niespokojnie zbójca.
- Bo zapłaceni - wykrzywił się drwiąco - byśmy tu sobie mogli w spokoju
porozmawiać. Przy tym wiedźmy się boją. Wolą siedzieć za żelaznymi drzwiami, z dala
od plugastwa.
- Widzę ja, Twardokęsek, co ci teraz po łbie chodzi -podjął Mroczek. - Mają mi
jutro prawo katowskie czynić, myślisz, jaka dla mnie korzyść język strzępić? Ano taka, że
nielekko człekowi na stosie zdychać.
- Był już tu wcześniej ktoś - szyderczo odezwał się Twardokęsek - co mi lekką
śmierć za pogawędki obiecywał. Sam książę Evorinth. I z niczym precz poszedł.
- Ale wróci, Twardokęsek - pokiwał głową Mroczek. -Wróci niezawodnie. A
wiesz, co wtedy będzie? Poty cię każe kleszczami szarpać, póki wszystkiego nie
wyśpiewasz.
Zbójca niepewnie popatrzył ku wiedźmie rozciągniętej na dębowej ławie.
- Jej nie słuchaj, ona cię od kaźni nie wybawi. A ja tak. Ot, okowitę przyniosłem,
popijemy, powspominamy… - Mroczek dobył z sakwy solidny bukłak. - Może
zamroczysz się i lżej będzie zdychać… A może prócz okowity jeszcze co w sakwie się
znajdzie. Ale pierwej mi opowiesz. Wszystko, wedle porządku. Od tamtego dnia, kiedy z
naszym skarbczykiem na grzbiecie z kompanii czmychnąłeś. Goniliśmy za tobą, Uchacz
nas prowadził, ale nie zgoniliśmy. Może byłoby lepiej, gdybyśmy zgonili…
***
Przychodzi kiedyś taki czas, gdy człek chce posmakować bezpiecznego żywota.
Twardokęska ów czas zastał na Przełęczy Zdechłej Krowy, w południowym paśmie Gór
Żmijowych. Kompania wracała do obozowiska, złupiwszy o zmierzchu bogaty konwój
gildii jedwabnej. Twardokęskowi wlekli się ospale, niechętnie, bo zaciężni z kupieckiej
straży zdołali porządnie kompanię poszarpać. Dwóch zbójców sczezło: jeden miał w oku
ułomek spisy, a drugiemu najemnicy rozpłatali brzuch i darł się straszliwie, póki znudzony
Mroczek nie poderżnął mu gardła. Twardokęsek kazał wrzucić ścierwo do rozpadliny, a
potem cichaczem wymknął się przed świtem.
Spędził w Górach Żmijowych ze trzy tuziny lat. Zaczynał od czyszczenia
kociołków w obozowisku, ale na koniec doszedł do własnej kompanii, małej fortunki i
nagrody, nałożonej na jego głowę we wszystkich Krainach Wewnętrznego Morza.
Wiedział, że jest sławny, ale po tym, jak w pierwszej karczmie przy trakcie zobaczył
przybity na drzwiach swój konterfekt, skóra mu ścierpła na grzbiecie i postanowił uciekać
jak najdalej od rodzinnych stron.
Pospiesznie znalazł statek płynący na Szczeżupiny, archipelag rozciągnięty wzdłuż
wschodniego krańca Gór Żmijowych, i szczęśliwie wylądował na Tragance. Co prawda,
bogini Szczeżupin, Fea Flisyon Od Zarazy, nie cieszyła się najlepszą sławą, jednak
Twardokęsek nie był szczególnie pobożny. Każdej wiosny odprawiał świąteczne
ceremonie, lecz nie oczekiwał zbyt wiele w zamian. Wiadomo, jak jest z bogami.
Stolica Fei Flisyon spodobała się Twardokęskowi od pierwszego wejrzenia.
Znalazł gospodę na południowym stoku góry, wysoko, gdzie nie dochodził smród
portowej dzielnicy, zakopał w ogrodzie kuferek ze zrabowanym kamratom łupem i
uwierzył, że resztę swych dni przeżyje w spokoju. Po pierwszych nerwowych tygodniach
coraz śmielej opuszczał zaułki starego portu i wychodził nawet na główne ulice. Nikt go
nie znał, nigdy nawet nie słyszeli jego imienia. A przynajmniej z początku tak myślał.
Miasto było wielkie, światowe. Na nabrzeżu języki Krain Wewnętrznego Morza
mieszały się z narzeczami południowych równin i chrapliwą mową Pomortu. Z wieżyc po
obu stronach traktu bacznie obserwowano przybyszów. Ci zaś, czując zrozumiały respekt
przed sinoborskimi łucznikami, spokojnie przechodzili przez Spiżową Bramę, ku słynnym
targowiskom. Fea Flisyon, zwana przez pospólstwo Zaraźnicą lub Morową Panną,
wytrwale znosiła wrzaski przekupniów, obelgi pijanych marynarzy, odór gnijących ryb i
sztormy zsyłane przez szaloną morską boginkę, Sandalyę. Nie mieszała się ani w zatargi
bogów, ani w walki śmiertelników. I właśnie jej rzekoma łagodność zmyliła Twardokęska.
Tamtej nocy wiał paskudny wiatr. W karczmie starego Stulichy, gdzie podawano
najlepszą w mieście jałowcówkę, siedziała tylko grupa stałych bywalców. Twardokęsek
znał ich z widzenia, lecz bynajmniej nie kwapił się do pogawędki, będąc bowiem
człowiekiem rozważnym, nie pytany nie otwierał gęby. Zaszył się w kąciku, obmacywał
ryżą posługaczkę i popijał jałowcówkę.
Na stołeczku przy palenisku rozsiadł się mizerny człowieczek: suszył przy ogniu
ciżmy, pociągał z garnca i gardłował. Zbójca spotykał go wcześniej. Był to dobry
znajomek karczmarza Stulichy, Krupa go wołali. Dawniej ponoć służył w świątyni
Morowej Panny, póki go kapłani na dziedzińcu za bluźnierstwa nie oćwiczyli i wygnali.
- Po niebie to oni wtedy gładko, jako krowy po łące, chadzali - rozprawiał Krupa. -
Gwiazdy rozpalali według porządku, aby ludziom świeciły, i słonko, by ich grzało. Dobry
był czas, jadła dostatek wszelaki, ludzie z bogami pospołu żyli…
Na wpół pijani rybacy przycichli nad poszczerbionym stołem. Z rzadka tylko jeden
czy drugi potakująco potrząsnął głową, dolał jałowcówki.
- Później wszakoż ci, którzy stworzyli świat, a było ich pięcioro, rozeszli się i
oddalili od siebie - ciągnął Krupa. - I powstał wśród nich spór za sprawą tego, który
spętany spoczywał w otchłani. I w zapalczywości swej tworzyli bez miary stwory
poczwarne a silne, i nazywali je Dziećmi Gniewu. Zaś najpotężniejsza z nich była
Annyonne.
Rudowłosa dziewka wzdrygnęła się na kolanach Twardokęska. Zbójcę też trwoga
zdjęła, a trochę i niechętny podziw, bo w Krainach Wewnętrznego Morza mało kto ważył
się wspominać przeklęte imię Annyonne. Lepiej tedy uszu nadstawił, choć rozsądek
podpowiadał mu, że z podobnego gadania nic dobrego być nie może, tylko zamęt i
zgorszenie.
- I podarowano jej skrzydła jasnopióre, by ją po niebie niosły, a także, na własną i
innych zgubę, miecz o podwójnym ostrzu, wykuty w otchłani, skąd wyłonili się
Stworzyciele; nikt nie mógł oprzeć się owemu ostrzu, nikt prócz tego, kto je wykuł. Aż
zdarzyło się, że zawędrowała Annyonne do owej głębi przepastnej, gdzie spoczywał
Spętany. Przemówił do niej, ona zaś słuchała i słowa jego wzbudziły w niej pychę
bezbrzeżną i pragnienie potęgi. Zasiadła na szczycie świata i poczęła gromadzić wokół
siebie inne spośród Dzieci Gniewu i podburzać je, by powstały przeciwko swym panom,
Stworzycielom. Dzieci Gniewu zaś słuchały chętnie, gdyż blask niezmierny bił od jej
skrzydeł i całej postaci, głos zaś miała słodki i czarowny.
- Wtenczas bogowie spuścili z nieba deszcz ognia i siarki. Dzieci Gniewu
rozbiegły się w przestrachu, szukając schronienia w podziemnych grotach. Lecz
szaleństwo i pycha Annyonne były tak wielkie, iż pozostała na nagim szczycie góry,
wygrażając tym, co ją stworzyli, póki ognisty deszcz nie pochłonął jej skrzydeł i nie
wypalił oczu. Jednak nawet wówczas nie wypuściła z dłoni niosącego zgubę miecza.
Strach wielki tedy padł na Stworzycieli, gdyż wiedzieli, że w owym ostrzu drzemie ich
zagłada.
- A bodajby suka sczezła! - mruknął ktoś twardo.
- Szaleństwo Annyonne było tak bezmierne, że nawet oślepiona ruszyła ze swymi
sprzymierzeńcami przeciwko Stworzycielom. Szła dalej i dalej, ślepa i potworna, poprzez
siedem bram, ku owym krańcom, gdzie ciemność przesypywała się niczym zakrzepły,
słony piach. U jej boku zaś kroczyły ogień i wód wielkie spiętrzenie, szarańcza i pomór…
Za to tedy, nerwowo pomyślał Twardokęsek, za to Krupę kapłani oćwiczyć kazali,
a ze świątyni precz wygnali za bluźnierstwo i przeciwko bogom wygrażanie. Bo toż i
głupi wyznałby się, że ogień, nic to, jeno Kii Krindar Od Ognia, a wód spiętrzenie to Mel
Mianet Od Fali. Żadnemu, ścierwo, bogowi nie przepuszcza, ani samej Zaraźnicy, co się u
niej pod dachem chował, jakby zło w niego jakoweś wstąpiło. Et, zbierać się trza,
pomyślał, wysupłując z sakiewki półgroszówkę, nie śpi licho, nie próżnuje. W taką noc,
gdy wicher od Pomortu wieje, nie wiedzieć, co on przynieść może. Kto teraz dojdzie, jak
ze Stworzycielami było? Za to dobrze wiadomo, że ani z kapłanami zadzierać nie warto,
ani z bogów sobie nieprzyjaciół czynić.
Długo jeszcze miał potem wspominać, jak to sobie wszystko mądrze a przemyślnie
u starego Stulichy obiecywał. Ani się spodziewał, że strażnicy świątynni, co widać na
Krupę dobre baczenie mieli, zdążyli już osaczyć gniazdo herezji. Przyłożyli zbójcy w łeb
na samym progu gospody i wraz ze wszystkimi, którzy się przysłuchiwali bezbożnym
wygadywaniem, powlekli do świątyni. I tak się zaczęły kłopoty Twardokęska.
Więźniów trzymano pod niższą świątynią, w żelaznych klatkach wpuszczonych w
kanały ściekowe. Strażnicy ich nie torturowali, co to, to nie. Po prostu pozwalali im tkwić
całymi dniami w kanale, rozmyślać i przyglądać się wielkim jaszczurom, od których roiło
się w ściekowisku. Z tymi gadami to było tak: niegdyś pewien niefortunny kupiec
sprowadził do Traganki cały ich statek. Ale kiedy nikt nie kwapił się kupować, a żyjątka
były żarłoczne, wyrzucił je do najbliższego kanału. Jaszczury tak się wkrótce rozmnożyły,
że w żaden sposób nie dało się ich wygubić. Ponieważ jednak były bardzo zajadłe na
szczury, niegdyś najgorsze utrapienie Traganki, mieszczanie skwapliwie wyrzekli się
kosztownych usług magików szczurołapów i pozostawili jaszczury w spokoju.
Zbójcę otoczyły trzy pokaźne, wygłodzone sztuki. I tak siedzieli sobie po
przeciwnych stronach żelaznej kraty, trzy bestie i Twardokęsek, dzień za dniem gapiąc się
na siebie bezsilnie.
Gdy więc pojawił się pierwszy strażnik, zbójca ochoczo wyśpiewał swoją historię.
Począwszy od rozpadającej się sadyby w Górach Żmijowych, gdzie przyszedł na świat -co
akurat nikogo nadmiernie nie zajęło, natomiast opowieść o swych późniejszych
wyczynach na Przełęczy Zdechłej Krowy musiał powtarzać raz za razem. Skończyło się
tym, że kapłani położyli łapę na jego kuferku, a samego Twardokęska, z rękami
pomazanymi na czarno, jak zwyczaj każe czynić ze złodziejami, w oczekiwaniu na kaźń
oprowadzono po placach Traganki.
Twardokęsek był rozżalony. Marzenie o spokojnej starości skończyło się tym, że
on, Twardokęsek, postrach Gór Żmijowych, miał zostać poćwiartowany niczym pospolity
rzezimieszek. I to bynajmniej nie z powodów, dla których za jego głowę wyznaczono
nagrodę w Krainach Wewnętrznego Morza, lecz dlatego, że nie uiścił z rabunku stosownej
daniny. Kapłani, ludzie skrupulatni i praworządni, odczytali mu rozwlekłą sentencję
wyroku. Zbójca tyle zapamiętał, że najpierw mieli mu obciąć dłonie, jako że zagarnął nimi
trybut należny Zaraźnicy, i ku przestrodze przyozdobić nimi Spiżową Bramę, dalej odjąć
nogi, którymi pokalał świętą ziemię Traganki, i wrzucić je do Kanału, potem wyrwać
język, którym złorzeczył bogini, i uszy, co się bluźnierstwu przysłuchiwały. Co dalej, nie
pomniał. Liczył, że kat nie będzie w rzemiośle zbyt wprawny i przed czasem umorzy
ofiarę.
Prawdę powiedziawszy, podczas lat spędzonych na Przełęczy Zdechłej Krowy nie
raz i nie dwa przemknęło zbójcy przez głowę, że na ostatek zawiśnie na stryku.
Spodziewał się jednak, że nastąpi to ze stosowną ceremonią, z werblistami, eskortą,
obwieszczeniami na murach - słowem, że będzie umierał, jak przystoi zbójowi o jego
pozycji i sławie. Tymczasem kapłani Zaraźnicy byli oschłymi, skąpymi biurokratami, a
kaźń miała się odbyć na wewnętrznym dziedzińcu świątyni, podczas wieczornego bicia
dzwonów, aby wrzaski skazańca nie zakłóciły obywatelom drzemki.
Dzień był upalny. Pot zalewał Twardokęskowi oczy, zaś strażnicy, dwaj spragnieni
rozrywek prostacy, urządzili sobie zabawę, odpędzając go korbaczami od fontanny.
Stali u Spiżowej Bramy, przy głównym trakcie Traganki. Pstrokate budy
kupieckich smatruzów tłoczyły się po obu stronach gościńca, przekupnie wrzaskliwie
nagabywali wjeżdżających, naganiacze polecali najtańsze karczmy i najlepsze burdele, a
neofici Fei Flisyon wychwalali boginię, nie tracąc nadziei na zwabienie nowych
wyznawców. Twardokęsek miał być przykładem zgubnych skutków występku, ale
lekceważył owo zadanie. W przeciwieństwie do złodzieja po drugiej stronie gościńca,
który donośnie biadał nad swym losem, wzbudzając raczej powszechną wesołość niż
Zgłoś jeśli naruszono regulamin