Komora jonizacyjna – urządzenie do pomiaru i rejestracji promieniowania wywołującego jonizację gazu (promieniowanie jądrowe, promieniowanie rentgenowskie, cząstki elementarne). Komorami jonizacyjnymi nazywa się te detektory jonizacyjne promieniowania, w których ładunek zbierany na elektrodach powstaje jedynie w wyniku jonizacji przez rejestrowane cząstki (jonizację pierwotną). W gazie wypełniającym komorę w wyniku promieniowania powstają jony oraz uwolnione elektrony, które pod wpływem pola elektrycznego elektrod wędrują do odpowiednich elektrod. Pomiar odbywa się poprzez pomiar prądu jonizacyjnego (komora prądowa) lub zliczania oddzielnych impulsów (komora impulsowa). Zastąpienie gazu w komorze cieczą (np. ciekły argon) lub ciałem stałym (półprzewodnik) umożliwia uzyskanie przy danym promieniowaniu większych sygnałów na elektrodach.
Dawka pochłonięta - energia promieniowania pochłonięta w jednostce masy danego ciała. Jednostką są greje (Gy) lub rady (rad).
Kerma - oczekiwana wartość energii przekazanej cząstkom naładowanym, na jednostkę masy, przez cząstkę jonizującą pośrednio (foton, neutron).
Dawka ekspozycyjna, ekspozycja - miara zdolności jonizacji promieniowania jonizującego w powietrzu. Jest to określona suma ładunków elektrycznych jonów jednego znaku, które są wytworzone w określonej jednostce masy powietrza.
Współczynnik rozproszenia wstecznego WRW (back scatter factor) - współczynnik rozproszenia, w wyniku którego odbite cząstki lub promieniowanie biegną wstecz względem pierwotnego kierunku ruchu (kąt rozproszenia alfa > 90 st.).
Procentowa dawka na głębokości PDG (percentage depth dose PDD) - wyrażony w procentach iloraz mocy dawki w osi wiązki promieniowania jonizującego, na dowolnej głębokości w fantomie, do mocy dawki w osi wiązki na głębokości dawki maksymalnej.
PDG=MD(g,SSD,S)MD(g=gmax,SSD,S)*100%, gdzie
· MD(g,SSD,S) - moc dawki, czyli ilość dawki pochłoniętej w czasie jednej sekundy lub w czasie trwania jednej jednostki monitorowej akceleratora
· S - pole powierzchni napromieniania, zdefiniowane w odległości SSD
· SSD - odległość od źródła promieniowania do punktu wejścia wiązki w napromieniany obiekt (skóra pacjenta, powierzchnia fantomu)
· g - głębokość na której dokonujemy pomiaru
· g{\displaystyle _{max}}max – głębokość dawki maksymalnej
Bolus – materiał stosowany w radioterapii megawoltowej, w celu wyrównania rozkładu dawki w ciele pacjenta lub zwiększenia jej wartości w strukturach ciała pacjenta położonych płytko, dla których krzywa procentowej dawki na głębokości (PDG lub DD) jest na głębokości narastania (build-up). Bolus jest przykładany bezpośrednio na skórę pacjenta. Najczęściej jako bolus stosuje się płachty o grubości 0,5-1,0 cm, o wartości współczynnika pochłaniania promieniowania jonizującego zbliżonego do współczynnika wody.
Tissue Air Ratio TAR(g, S) - stosunek zaabsorbowanej dawki na konkretnej głębokości do zaabsorbowanej dawki w tym samym punkcie w wolnej przestrzeni.
Tissue Phantom Ratio TPR(g, S) - stosunek dawki w konkretnym punkcie w fantomie do dawki w tym samym punkcie na określonej głębokości referencyjnej, zazwyczaj 5 cm.
Source Surface Distance SSD - odległość od źródła promieniowania jonizującego do punktu wejścia wiązki w napromieniowany obszar (najczęściej skóra pacjenta).
Source to Chamber Distance SCD - odległość od źródła promieniowania do punktu wejścia wiązki w obszar komory jonizacyjnej.
Penumbra - obszar na krawędziach wiązki promieniowania, w którym obserwuje się nagły spadek jej intensywności.
Izodoza - linia łącząca punkty o tej samej wartości dawki promieniowania lub mocy dawki.
Jakość promieniowania - bezwymiarowy przelicznik między dawką pochłoniętą a równoważnikiem dawki, uwzględniający względną szkodliwość biologiczną różnych rodzajów promieniowania.
Huawei20