Ziemia Kłodzka nr 217.pdf

(8098 KB) Pobierz
Wydawca:
WydaWnictWo Ziemia KłodZKa,
SPCzS i
indeks: 383 864, iSSn 1234-9208
Wydawca: WYDAWNICTWO ZIEMIA K£ODZKA, SPCzS i OKiS
OKiS
Indeks: 383 864, ISSN 1234-9208
Lipiec/Červenec/Juli 2012
Nr
Nr 217
Luty/Únor/February 2011
200
Ziemia Kłodzka
nr 217
Spis treści
Maciej Szymczyk - XII Święto Papieru
str. 4
Obchody jubileuszu 15-lecia partnerstwa miast
Novè Mešto nad Metují - Duszniki-Zdrój
str. 8
Ryszard Grzelakowski - Papiery firmowe i rachunki
zakładów usługowych z Dusznik Zdroju z przełomu
XIX i XX w.
str. 12
Riese - ostatni klaps na planie
str. 13
Anna Chlebicka-Gałczyńska, Maja Dierżyńska
- LISTY Z KŁODZKĄ RÓŻĄ W TLE
str. 17
Krystyna Śliwińska - Duszniki Zdrój, 36 scen
z życia miasta w latach 30-tych XX wieku
str. 19
Marcelina Witek - uczniowie Zespołu Szkół Ogól-
nokształcących w Bystrzycy Kłodzkiej porządkują
nagrobek Hermanna Stehra
str. 25
Malarze ponownie w Bielawie
str. 26
Moniuszko odczarowany
str. 27
Teresa Fereżyńska - Szkolenia liderów Ekologii str. 28
Spotkanie organizatorów
Polsko-Czeskich Dni Kultury Chrześcijańskiej str. 29
Helmut Goebel - Uroczystość
w Czerwieńczycach
str. 31
Dwudziesty Pierwszy Międzynarodowy Interdyscypli-
narny Plener Artystyczny 2012
str. 32
Lato w synagodze Pod Białym Bocianem
33
Miesiąc spotkań autorskich: Słoweńcy, Czesi,
Słowacy, Polacy
str. 33
XIX Międzynarodowy Festiwal Organowy
NON SOLA SCRIPTA: wrocławskie
lato organowe
str. 34
12. Międzynarodowy festiwal filmowy
T-Mobile Nowe Horyzonty
str. 34
19. Festiwal CASTLE PARTY
str. 34
12. Letni festiwal gitary MęSKIE GRANIE
str. 35
22. Blues nad Bobrem
str. 35
Opera „faust” po raz pierwszy w Polsce!
str. 36
OKIS poszukuje wolontariuszy do nowego projektu:
SILESIA ART BIENNALE pierwsza edycja
międzynarodowego biennale sztuki
str. 36
Wydawca/nakladatel/herausgeber:
Stowarzyszenie Komitet Obywatelski Ziemi Kłodzkiej
Wydawnictwo Ziemia Kłodzka
57-400 Nowa Ruda, ul. Boh.Getta 4,
tel./fax +48 74 8725308, frost@netgate.com.pl
Współwydawcy/spolunakladatelé/mitherausgeber:
Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka,
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu
Czasopismo Ziemia Kłodzka” jest dofinansowane
przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego
www.dolnyslask.pl
Nakład/náklad/auflage:
2000 egz/kopie/exemplare
Druk/tisk/druck:
Usługi Poligraficzne Bogdan Kokot
vel Kokociński, 57-400 Nowa Ruda, ul. A. Krajowej 15.
Redakcja zastrzega sobie prawo skrótów i adiustacji
dostarczonych materiałów - nie zamówionych nie zwraca.
Redakce si vyhrazuje právo na zkratky a adjustace
dodan�½ch materiálů - neobjednané nevrací.
Die Redaktion behält sich das Recht vor, die zugeschickten
Texte zu kürzen und zu korrigieren - unbestellte Texte werden
nicht zurückgeschickt.
3
Obsah
Maciej Szymczyk - XII. Svátek papíru
Oslavy 15 let partnerství města Duszniki-Zdrój a
Nového Města nad Metují
Ryszard Grzelakowski - Firemní papíry a účetní
doklady živnostníků působících ve městě
Duszniki-Zdrój na přelomu 19. a 20. století
Riese - poslední klapka natáčení filmu
Günther Gröger, Altgersdorf - kardinál, arcibiskup,
biskup a děkan
Anna Chlebicka-Gałczyńska, Maja Dierżyńska
- Dopisy s kladskou růží v pozadí
Krystyna Śliwińska - Duszniki-Zdrój, 36 v�½jevů
ze života města z 30. let 20. století
Marcelina Witek - studenti Komplexu středních
všeobecně vzdělávacích škol z Bystrzyce Kłodzké
upravují náhrobek Hermanna Stehra
Malíři opět v Bielawě
Moniuszko kouzla zbaven�½
Teresa Fereżyńska - Školení lídrů ekologie
Helmut Goebel - Slavnost v Czerwieńczycích
Léto v synagoze Pod bíl�½m čápem
Měsíc autorsk�½ch setkání: Slovinci, Češi,
Slováci, Poláci
vratislavské varhanní léto
12. mezinárodní filmov�½ festival T-Mobile Nové
horizonty
19. festival Castle Party
12. letní kytarov�½ festival Mužské hraní
22. Blues nad Bobrem
Opera Faust popravé v Polsku!
Biennale - první mezinárodní bienále umění
Redaktor Naczelny/Šéfredaktor/Chefredakteur:
Inhaltsverzeichnis
s. 5
s. 9
Maciej Szymczyk - 12. Papierfestival vom 28.
bis 29. Juli 2012
s. 6
Das 15. Jubiläum der Städtepartnerschaft
Nové Mešto nad Metuji - Duszniki-Zdrój
s. 10
Ryszard Grzelakowski – Firmenpapier und Rechnungen
von Dienstleistungseinrichtungen aus Bad Reinerz aus
dem späten 19. und frühen 20. Jahrhundert
s. 12
Riese – die letzte Filmklappe auf dem Plan
s. 13
Günther Gröger, Altgersdorf - Ein Kardinal, ein
Erzbischof, ein Bischof und der Großdechant
s. 14
Anna Chlebicka-Gałczyńska, Maja Dierżyńska
– BRIEFE MIT DER GLATZER ROSE IM HINTERGRUND s. 17
Krystyna Śliwińska – Bad Reinerz, 36 Szenen aus dem
Leben der Stadt in den 30er Jahren des 20. Jh.
s. 19
Henryk Grzybowski, Eberhard Scholz
Übersetzung von Lucyna Wulicz -
ALTE NEUIGKEITEN ÜBER ALTHEIDE BAD
s. 20
Marcelina Witek / Heinz-Peter Keuten - Schüler der
ehem. Habelschwerdter Aufbauschule säubern
das Hermann-Stehr-Grabmal am Habelschwerdter
Floriansberg
s. 25
Maler wieder in Langenbielau
s. 26
Moniuszko entzaubert
s. 27
Teresa Fereżyńska - Ausbildung
von Umwelt-Führungskräften
s. 28
Helmut Goebel – Feier in Rothwaltersdorf
s. 30
Sommer in der Synagoge zum Weißen Storch
s. 33
Monat der Treffen mit Autoren: Slowenen,
Tschechen, Slowaken, Polen
s. 33
XIX Internationales Orgelfestival NON SOLA SCRIPTA:
Breslauer Orgelsommer 34
12. Internationales Filmfestival T-Mobile
Neue Horizonte
s. 34
19. Festival CASTLE PARTY
s. 34
12. Sommer-Gitarrenfestival MÄNNERSPIELEN
s. 35
22. Blues am Bober
s. 35
Oper „Faust” zum ersten Mal in Polen!
s. 36
Kulturzentrum in Breslau sucht Freiwillige für ein neues
Projekt: SILESIA ART BIENNALE erste Ausgabe des
internationalen Kunst-Biennale
s. 36
s. 12
s. 13
s. 14
s. 17
s. 19
s. 25
s. 26
s. 27
s. 28
s. 31
s. 33
s. 33
s. 34
s. 34
s. 34
s. 35
s. 35
s. 36
s. 36
XIX. mezinárodní varhanní festival Non Sola Scripta:
OKIS hledá dobrovolníky pro nov�½ projekt: Silesia Art
Regionalny miesiêcznik transgraniczny
Teresa Bazała.
Redakcja/redakce/redaktion:
Helmut Dohnalek
(red. czeska), Joanna Golak, Julian Golak,
Ryszard Grzelakowski, Josef Krám (red. czeska),
Elisabeth Kynast-Schmidt (red. niemiecka),
Warcisław Martynowski, Petr Neuman (red. czeska),
Irena Rogowska, Jacek Suchodolski, Horst Ulbrich
(red. niemiecka), Horst Wolf (red. niemiecka),
Alicja Zaboronek.
Regionalny Miesięcznik TRansgRaniczny. Ukazuje się od 1989 r.
57-400 Nowa Ruda, ul. Boh. Getta 4
tel./fax 74 872 53 08
e-mail: frost@netgate.com.pl
www.ziemia.klodzka.com
Na okładce/na obálce/titelbild:
Przygotowanie DTP/příprava DTP/
vorbereitung DTP:
Sławomir Kamieniarz.
Tłumaczenia/překlady/Übersetzung:
Irena Rogowska, Horst Ulbrich, Petr Neuman,
Joanna Golak, Katarzyna Rima Katbeh
Muzeum Papiernictwa
w Dusznikach-Zdroju
fot. Maciej Szymczyk
4
Maciej Szymczyk
Ziemia Kłodzka
nr 217
XII ŚwIętO PaPIeru
Święto Papieru jest naj-
większą imprezą organizowa-
ną od 2001 roku przez Muzeum
Papiernictwa w Dusznikach
Zdroju. Odbywa się w ostatni
weekend lipca na dziedzińcu
muzealnym w godzinach od
10.00 - 18.00. Z każdym rokiem
ranga przedsięwzięcia wzra-
sta. Odnotowujemy również
coraz większe zainteresowanie
imprezą; podczas najbliższej
edycji spodziewamy się 20.000
zwiedzających.
Święto jest dwudniowym
festynem
popularyzującym
wiedzę o papierze, jego hi-
storii, znaczeniu dla rozwoju
cywilizacji oraz roli we współ-
czesnym świecie. Impreza ma
także na celu promowanie
dusznickiego młyna papierni-
czego, który należy do najcen-
niejszych zabytków techniki
i największych atrakcji tury-
stycznych w Polsce (w 2011 r.
decyzją Prezydenta Rzeczypo-
spolitej Polskiej papiernia uzy-
skała status pomnika historii).
W 1562 r. zapisano pierwszą
wzmiankę o papierni w Dusz-
nikach - w związku z 450. rocz-
nicą tego wydarzenia będzie-
my szeroko popularyzować
historię młyna papierniczego.
Ideą festynu jest umożli-
wienie odwiedzającym czyn-
nego uczestnictwa w przygo-
towanych warsztatach, a każdy
otrzymuje efekty swojej pra-
cy na pamiątkę odwiedzenia
Muzeum Papiernictwa. Goście
mogą samodzielnie wykonać
arkusz papieru czerpanego,
zbadać jego cechy i właściwo-
ści (przy pomocy zabytkowej
aparatury laboratoryjnej), po-
znać techniki druku (typogra-
ficzny, druk wklęsły i wypukły),
oraz historyczne sposoby zdo-
bienia arkuszy papieru (mar-
murkowanie, shibori, batik).
Dopełnieniem atrakcji są sto-
iska artystów sztuki papieru
oraz stoiska z wyrobami ręko-
dzielniczymi i regionalnymi
pamiątkami.
Uczestnictwo w imprezie
oraz zwiedzanie Muzeum jest
bezpłatne.
Podczas Święta Papieru,
w sobotę, odbędzie się kon-
cert zespołu muzyki dawnej
ALLEGRO z Zabrza, zostanie
także otwarta wystawa sztuki
papieru Marii Diduch.
PrOGraM
XII edycji
Święta Papieru
Sobota 28.07.2012 r.
10.00
- rozpoczęcie Święta
Papieru,
10.00-18.00
- pokazy
i warsztaty czerpania,
barwienia, drukowania
metodą typograficzną i in.,
12.00 - 13.30
- podpisanie
aktów partnerstwa
pomiędzy miastami
Duszniki-Zdrój i Nové
Město nad Metují
z Republiki Czeskiej,
koncert orkiestry z Czech,
16.00
- prezentacja
wystawy Marii Diduch -
artystki sztuki papieru,
17.00
- koncert zespołu
muzyki dawnej ALLEGRO,
11.00, 14.00, 15.00
- konkursy: wiedzy
o dusznickim młynie
papierniczym, zręczności
papierowej (m.in.
podnoszenie sztangi
z papieru), plastyczne
dla dzieci, o najlepszą
pamiątkę regionalną
zaprezentowaną
na Święcie Papieru
(o nagrodę Marszałka
Województwa
Dolnośląskiego).
Niedziela 29.07.2012 r.
10.00
- rozpoczęcie
imprezy,
10.00-18.00
- pokazy
i warsztaty czerpania,
barwienia, drukowania
metodą typograficzną i in.,
11.00, 14.00, 15.00
- konkursy: wiedzy
o dusznickim młynie
papierniczym, zręczności
papierowej (m.in.
podnoszenie sztangi
z papieru),
16.00
- konkurs
podróżniczo-historyczny
„Znane-Nieznane”.
Ziemia Kłodzka
nr 217
Maciej Szymczyk
5
XII. Svátek PaPíru
uvislosti se 450. v�½ročím této
události budeme široce popu-
larizovat historii papírenského
ml�½na.
Myšlenkou slavnosti je
umožnit návštěvníkům aktivně
se účastnit připravovan�½ch
workshopů a každ�½ si bude
moci odnést v�½sledky své
práce na památku návštěvy
Muzea papírenství. Hosté si
budou moci sami vyrobit arch
čerpaného papíru, prozkoumat
jeho vlastnosti a charakter (po-
mocí star�½ch laboratorních
přístrojů), poznat tiskařské
techniky (typografii, hlubotisk
a knihtisk) a starobylé způsoby
zdobení archů papíru (mramo-
rování, shibori, batika). Akci
doplňují stánky v�½tvarníků pa-
pírového umění a stánky s ru-
čními v�½robky a regionálními
suven�½ry.
Vstup na akci a návštěva
Muzea je zdarma.
V sobotu během Svátku
papíru se uskuteční koncert
souboru staré hudby ALLEGRO
ze Zabrze, bude také otevřena
v�½stava papírového umění Ma-
rie Diduch.
PrOGraM
XII. ročníku
Svátku papíru
Sobota 28. 7. 2012
10.00
- zahájení Svátku
papíru,
10.00-18.00
- ukázky
a workshopy na téma
čerpání, barvení,
typografického tisku a jiné,
12.00-13.30
- podepsání
smlouvy o partnerství
mezi městy Duszniki-Zdrój
a Nové Město z České
republiky, koncert českého
orchestru,
16.00
- vernisáž v�½stavy
Marie Diduch - v�½tvarnice
papírového umění,
17.00
- koncert souboru
staré hudby ALLEGRO,
11.00, 14.00, 15.00
- soutěže: znalostní o
dušnickém papírenském
ml�½ně, papírenské
zručnosti (mj. zvedání
papírové činky),
v�½tvarné pro děti, o
nejlepší regionální
suven�½r vystavovan�½ na
Svátku papíru (o cenu
maršálka Dolnoslezského
vojvodství).
Neděle 29. 7. 2012
10.00
- zahájení akce,
10.00 - 18.00
- ukázky
a workshopy na téma
čerpání, barvení,
typografického tisku a jiné,
11.00, 14.00, 15.00
- soutěže: znalostní o
dušnickém papírenském
ml�½ně, papírenské
zručnosti (mj. zvedání
papírové činky),
16.00
- cestovatelsko-
historická soutěž „Známé-
Neznámé“.
Otevírací doba Muzea
během prázdnin:
pondělí-sobota 9.00-18.00,
neděle 9.00-15.00.
Zveme vás!
Svátek papíru je největší
akcí, kterou od roku 2001 po-
řádá Muzeum papírenství
v Dusznikach Zdroji. Probíhá
v posledním červencovém
víkendu na nádvoří muzea od
10.00 do 18.00 hodin. V�½znam
tohoto předsevzetí roste ka-
žd�½m rokem. Zaznamenáváme
také čím dál větší zájem o akci;
v tomto ročníku očekáváme 20
000 návštěvníků.
Svátek je dvoudenní sla-
vnost seznamující s naukou
o papíru a jeho historií, s jeho
v�½znamem pro rozvoj civiliza-
ce a úlohou v současném světě.
Akce má také za cíl propagovat
dušnick�½ papírensk�½ ml�½n, kte-
r�½ patří k nejcennějším tech-
nick�½m památkám a největším
turistick�½m atrakcím v Polsku
(v roce 2011 z rozhodnutí pre-
zidenta Polské republiky byl
papírně udělen status histo-
rického pomníku). V roce 1562
byla zapsána první zmínka
o papírně v Dusznikach - v so-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin