Grzegorz z Nazjanzu Chrystus cierpiący.pdf

(4817 KB) Pobierz
Tow arzystwo Naukowe KUL
Grzegorz z Nazjanzu
Chrystus cierpiący
Przełożył, wstępem i przypisami opatrzył
Robert R. Chodkowski
LUBLIN
TOWARZYSTWO NAUKOWE
KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO
JANA PAWŁA II
Recenzenci
Ks. dr hab. Stanisław Longosz, prof. KUL
D r hab. Joanna Sowa, prof. UŁ
Opracowanie redakcyjne i skład komputerowy
Stanisław Sarek
Projekt okładki
Leszek Mądzik
Wydanie publikacji dofinansowane
przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
© Copyright by Towarzystwo Naukowe KUL 2013
© Copyright by Robert R. Chodkowski 2013
ISBN 978-83-7306-626-7
TOWARZYSTWO NAUKOWE
KATOLICKIEGO UNIWERSYTETU LUBELSKIEGO JANA PAWŁA II
ul. Gliniana 21, 20-616 Lublin, skr. poczt. 123
tel. 81 525 01 93, tel./fax 81 524 31 77
e-mail: tnkul@kul.lublin.pl http://tn.kul.lublin.pl
Dział Marketingu i Kolportażu tel. 81 524 51 71
Drukarnia „Tekst” s.j., ul. Wspólna 19, 20-344 Lublin
SPIS T R E Ś C I
Słowo od autora przekładu.............................................................
Skróty tytułów tragedii greckich, z których autor centonu
Chrystus cierpiący
przejął wersy, naśladował je lub para­
frazował.........................................................................................
Chrystus cierpiący
[Przekład]...........................................................
[Wprowadzenie]..........................................................................
Część pierwsza: Męka i Śmierć Chrystusa..............................
Część druga: Złożenie do grobu...............................................
Część trzecia: Zmartwychwstanie............................................
Modlitwa k oń cow a....................................................................
Kolofon.........................................................................................
Bibliografia źródeł i opracowań wykorzystanych przez autora
przekładu.....................................................................................
Indeks tem atyczny............................................................................
Indeks imion i nazw w łasnych.......................................................
5
14
15
17
19
67
99
126
129
131
135
139
SŁO W O O D A U T O R A PR ZE K ŁA D U
Xpioroç naoycov [Christós
s
,
à
p
czy
]
(łac.
Christus patiens),
jest tragedią napisaną w języku starogreckim,
opartą na przekazie biblijnym, zawartym w czterech ewangeliach,
ukazującą jakby w trzech odsłonach Mękę, Śmierć i Zmartwych­
wstanie Jezusa Chrystusa. Jest to centon, czyli utwór w dużej części
skomponowany z tekstów innych autorów, odpowiednio dobra­
nych i dopasowanych do wyrażenia nowych treści, w tym wypadku
z wersów tragików greckich, przede wszystkim z tragedii Eurypi­
desa, co zresztą autor dramatu zaznacza w jego
Wprowadzeniu.
Ponieważ tekst zachowany w rękopisach nie miał tytułu, nadał go,
odpowiednio do treści, pierwszy wydawca, Antonius Bladus1
,
w wieku XVI i ta propozycja została zgodnie zaakceptowana. Ina­
czej przedstawia się sprawa autorstwa. Wszystkie rękopisy przypi­
sują tragedię Grzegorzowi z Nazjanzu, teologowi i poecie z IV wie­
ku, świętemu i wielkiemu Ojcu Kościoła. To jednak od dawna jest
mocno kwestionowane. Mimo to André Tuilier, wydawca
Chry­
stusa cierpiącego
w serii „Sources chrétiennes”, uznał autorstwo
Grzegorza, uzasadniając swoje stanowisko we wstępie2. Ponieważ
wydanie A. Tuiliera przyjąłem za podstawę swego tłumaczenia, na
1
Tov
àytov rptjyopiov Na(iav(t]vov
rpaycoôia
nàa-
Xiov.
[Tou
hagtou
Gregoriou Nazianzénou tou theolôgou tragoidta C
pàschon]. Sancti Gregorii Nazianzeni theologi tragoedia Christus patiens.
Im­
pressum per Antonium Bladum Asulanum. Romae 1542 (editio princeps).
2G r é g o i r e d e N a z i a n z e.
LaPassion du Chri
duction, texte critique, traduction, notes et index de A. Tuilier. Sources chré­
tiennes 149. Paris 1969 s. 11-18.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin